5 vụ việc ở dự án trụ sở Bộ Ngoại giao được chuyển tới Bộ Công an

Tối 31/10, Thanh tra Chính phủ đã công khai toàn văn Kết luận thanh tra số 395/KL-TTCP về dự án có khó khăn, vướng mắc tại Bộ Ngoại giao (Trụ sở làm việc Bộ Ngoại giao). Kết luận do Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Sỹ Bảy ký ban hành.

Dự án kéo dài hơn 10 năm, gây lãng phí số vốn hơn 4.000 tỷ đồng

Thanh tra Chính phủ đã chuyển 5 thông tin, hồ sơ, tài liệu, vụ việc có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu, đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 tới Bộ Công an để xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

Vụ việc thứ nhất liên quan đến vi phạm quy định đấu thầu. Hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc đã tự ý hạ điểm sàn từ 70 xuống 60 để đưa thêm phương án đơn vị tư vấn đã bị loại vào để xếp loại (Công ty Heerim của Hàn Quốc chỉ đạt 68,3 điểm được lựa chọn phương án kiến trúc, Công ty GMP của Đức đạt cao nhất 78,2 điểm lại bị loại). Việc này vi phạm quy chế làm việc của hội đồng thi tuyển, gây nhiều hậu quả.

Bộ Ngoại giao thực hiện tổ chức chỉ định thầu và ký hợp đồng của 20 gói thầu với giá trị trên 4.388 tỷ đồng - vượt trên 904 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt ban đầu là 3.484 tỷ đồng.

Theo kết luận, việc này vi phạm nguyên tắc quản lý chi phí đầu tư, trái với ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, dẫn đến nhiều vướng mắc, chậm tiến độ của dự án và có nguy cơ gây thiệt hại, lãng phí ngân sách, nợ đọng vốn của một số nhà thầu đã ký hợp đồng cho cả dự án.

Vụ việc thứ hai, theo kết luận thanh tra, là việc trình, thẩm tra và phê duyệt dự toán chi phí lập dự án, thiết kế xây dựng và lập tổng dự toán trùng lặp mục chi phí tư vấn giai đoạn 1, gây thiệt hại tạm tính 42,9 tỷ đồng.

Vụ việc thứ ba, vi phạm về việc ký hợp đồng thuê tư vấn nước ngoài, tổng giá trị  gây thiệt hại ngân sách khoảng 79,2 tỷ đồng.

Vụ việc thứ tư, vi phạm trong đàm phán và ký hợp đồng đối với chi phí giám sát tác giả. Kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt là hợp đồng trọn gói nhưng Ban quản lý dự án đã ký bổ sung thêm hợp đồng trên 6 tỷ đồng (trong đó đã thanh toán cho nhà thầu hơn 5,4 tỷ đồng) gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.

Thanh tra Chính phủ tính toán, tổng giá trị nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước (tạm tính) là trên 127,5 tỷ đồng.

Vụ việc thứ năm liên quan vi phạm trong lập, đánh giá hồ sơ một số gói thầu trái quy định và việc lập, thẩm định dự toán gói thầu được sử dụng để chỉ định thầu. Giá trị hợp đồng về thiết bị cao hơn nhiều lần giá thiết bị nhập khẩu sau thuế, từ khoảng 2 lần đến 13 lần. Việc lập, thẩm định và phê duyệt dự toán của các gói thầu không có căn cứ, không phù hợp với giá thị trường.

Qua kiểm tra, xác minh, Thanh tra Chính phủ phát hiện giá trị phần thiết bị gần 184 tỷ đồng trong tổng số giá trị thiết bị hơn 766,6 tỷ đồng của 5 gói thầu (TB-02, TB-04, TB-07, TB-09, TB-12), thì giá trị chênh lệch tạm tính đã gần 109 tỷ đồng, nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.

Ngoài ra, theo kết luận thanh tra, việc để dự án dừng thi công theo từng giai đoạn và kéo dài hơn 10 năm gây lãng phí số vốn Nhà nước đã chi cho dự án hơn 4.000 tỷ đồng.

Trách nhiệm thuộc về Bộ trưởng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao

Dự án trụ sở Bộ Ngoại giao ban đầu có tổng mức đầu tư 3.484 tỷ đồng, nhưng đến năm 2013 Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thẩm định, xác định tổng mức đầu tư điều chỉnh trên 6.988 tỷ đồng.

Đến tháng 7/2014, Bộ Ngoại giao đã điều chỉnh tổng mức đầu tư cho giai đoạn 1 là 4.022 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2007-2016.

Năm 2020, Bộ Ngoại giao tiếp tục phê duyệt tổng mức đầu tư điều chỉnh của cả dự án gần 6.102 tỷ đồng (chia làm 3 giai đoạn), thời gian thực hiện được điều chỉnh đến năm 2025.

Những vi phạm của Bộ Ngoại giao, Ban quản lý dự án, Cục Quản trị - Tài vụ, các đơn vị tư vấn, các nhà thầu, cá nhân có liên quan được Thanh tra Chính phủ đánh giá là “cố ý, kéo dài, được xác lập ngay từ khi chuẩn bị lập dự án đầu tư, vi phạm có tính chất mức độ lớn, gây hậu quả hoặc nguy cơ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến hoạt động của cơ quan Nhà nước và uy tín của Bộ Ngoại giao”.

Thanh tra Chính phủ xác định trách nhiệm thuộc về Bộ trưởng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao phụ trách dự án, cùng Ban quản lý dự án, Cục Quản trị - Tài vụ và các tổ chức, cá nhân liên quan theo từng thời kỳ.

Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với tập thể, cá nhân (theo từng thời kỳ) liên quan đến thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm.

Kết luận thanh tra đã được Thanh tra Chính phủ chuyển đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét xử lý theo thẩm quyền.