Từ Lee Nguyễn đến Công Phượng: Môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển

Những hạt giống tốt

Nhiều thành viên của đội tuyển U19 Việt Nam hiện nay, đặc biệt là các cầu thủ xuất thân từ học viện bóng đá HAGL-Arsenal.JMG của bầu Đức là thế hệ rất khác so với nhiều cầu thủ trẻ mà chúng ta vẫn thấy nơi bóng đá nội.

Họ khác ở chỗ họ được đào tạo theo hướng không giống với mô hình đào tạo quen thuộc của phần còn lại. Đấy là một thế hệ mà trước khi dạy cầu thủ đá bóng, người lớn có ý thức dạy văn hóa cho từng người, theo kiểu “Tiên học lễ…”.

Khi Công Phượng tỏa sáng trong trận đấu với Australia bằng màn độc diễn trước vòng vây hậu vệ đối phương, nhiều người đã ví tiền đạo đội trưởng của U19 Việt Nam với nhiều tài năng khác của bóng đá nội, trong đó có Văn Quyến.

Nhưng thực tế rằng không có tài năng nào giống tài năng nào, trường hợp của Công Phượng và Văn Quyến lại càng khác. Quyến lớn lên bằng tài năng thiên bẩm, đá bóng và thành ngôi sao nhờ sự thiên bẩm ấy, rồi hành xử sau này cũng mang nhiều nét tự phát.


Phượng dĩ nhiên cũng có tố chất bẩm sinh, nhưng tài năng của Phượng cho đến giờ chúng ta đã biết rằng được mài giũa bởi học viện của bầu Đức. Phượng được uốn nắn kỹ hơn ở cả mặt chuyên môn lẫn mặt nhận thức, thông qua việc học văn hóa, nên cách hành xử của Công Phượng là sự tự giác.

Khi Quyến 19 tuổi, khi Quyến bắt đầu được biết đến với tư cách ngôi sao, cũng là lúc người ta lo cho Quyến với cuộc sống bên ngoài sân cỏ đầy phức tạp. Bây giờ, người ta không lo cho Phượng như lo cho Quyến, bởi như đã nói, chính Công Phượng đã chỉ ra chỗ khác của em so với nhiều ngôi sao khác ở chỗ em có nền tảng tốt hơn.

Tuy nhiên, đấy là chúng ta nói đến thời điểm mà Công Phượng chưa đá V-League. Nền tảng giáo dục, xuất phát điểm của mỗi cá nhân đương nhiên sẽ góp phần tạo nên sự nghiệp khác nhau của từng người. Dù vậy, môi trường cũng là yếu tố ảnh hưởng rất lớn.

2 thái cực với Lee Nguyễn

Một tài năng bóng đá gốc Việt khác là Lee Nguyễn đang cho thấy những hình ảnh rất khác nhau khi anh đá bóng ở Mỹ và khi anh đá bóng ở Việt Nam.

Ở đây người viết không bàn đến vấn đề địa lý khi Lee Nguyễn đá bóng ở phía bên này hay ở phía bên kia Thái Bình Dương, mà muốn bàn đến cái môi trường mà Lee Nguyễn chơi bóng.

Trước và sau khi thi đấu tại V-League, Lee Nguyễn là tài năng lớn không chỉ trong số những cầu thủ gốc Việt, mà còn là tài năng được cả nước Mỹ thừa nhận. HLV đội tuyển Mỹ Jurgen Klinsmann cho rằng một trong những sự vắng mặt đáng tiếc nhất của đội Mỹ ở VCK World Cup vừa rồi là thiếu Lee Nguyễn, còn tại giải nhà nghề MLS, Lee Nguyễn đang đứng thứ 5 trong danh sách vua phá lưới, tức là đang xếp trên cả siêu sao Thierry Henry.

Nhưng đá ở V-League, Lee Nguyễn đâu được vậy. Đá ở V-League, tài năng gốc Việt này chìm nghỉm, dù ngay chính các chuyên gia của bóng đá nội vẫn đánh giá anh khác hẳn với phần còn lại của giải đấu, bởi ở V-League, Lee Nguyễn không được sống trong môi trường chuyên nghiệp thực sự, trước khi anh lạc lối vì không thể tự chủ trước sự phức tạp của V-League.

Thành ra càng phải nhấn mạnh rằng môi trường vẫn là yếu tố tác động mạnh đến sự phát triển của các tài năng, mà rõ nhất là 2 hình ảnh khác nhau của cùng 1 Lee Nguyễn.

Đấy chính là lý do mà để những cầu thủ tương tự như Công Phượng phát triển tốt ở V-League, những người điều hành bóng đá Việt Nam cần phải tạo ra môi trường tốt trong bóng đá nội.

Cái nền tảng của Công Phượng, Văn Toàn, Đồng Triều,… đã tốt rồi, nhưng chưa có gì đảm bảo rằng họ sẽ luôn luôn tốt trong tương lai, nếu như họ phải sống trong một môi trường quá phức tạp của bóng đá nội, phải sống và phải đá bóng trong cái môi trường mà ở đấy cầu thủ xem chuyện bán độ và dàn xếp tỷ số là bình thường, xem và hành xử với những mặt trái mà cứ ngỡ đó là điều phải!

Cái này thì phải trông chờ vào khả năng làm trong sạch nền bóng đá của những người nắm vai trò điều hành.