Những lần thế giới bóng đá bị chính trị can thiệp

Đêm qua, Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) và Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) đã đưa ra tuyên bố chung. Theo đó, họ quyết định cấm các đội bóng của Nga tham dự những giải đấu ở châu Âu và thế giới cho tới khi có thông báo mới. Cách đây vài ngày, UEFA cũng tước đi quyền đăng cai trận chung kết Champions League của thành phố Saint Petersburg để chuyển sang Paris.

Những quyết định trên tạo nên làn sóng tranh cãi gay gắt bởi người hâm mộ. Không ít người đã lấy tuyên ngôn "phi chính trị" của FIFA để phản bác lại án cấm thi đấu của cơ quan này với bóng đá Nga.

Thực tế, trong suốt chiều dài lịch sử, thế giới bóng đá đã chứng kiến không ít lần bị chính trị can thiệp.

Chức vô địch World Cup 1934 đáng ngờ của Italia

Theo giới nghiên cứu, Benito Mussolini đã sử dụng World Cup 1934 để quảng bá cho chủ nghĩa phát xít. Thậm chí, ông trùm của phát xít Italia đã yêu cầu làm một chiếc cúp có tên Coppa Del Duce cho sự kiện này. Chiếc cúp này có kích thước gấp 6 lần so với Jules Rimet. Nhiều nguồn tin cho rằng, Benito Mussolini đã dùng ảnh hưởng của mình để tác động giúp cho đội tuyển Italia đăng quang ở giải đấu tại quê nhà.

Cái chết nhiều nghi vấn của Matthias Sindelar

Áo là đội tuyển mạnh ở thập niên 30 thế kỷ trước. Tuy nhiên, sau khi bị Đức quốc xã sát nhập, đội tuyển Áo buộc phải rút lui khỏi World Cup và hợp nhất với Đức. Tiền đạo số một của đội tuyển Áo thời điểm ấy, Matthias Sindelar không muốn khoác áo đội tuyển Đức. Ông viện cớ tuổi già để được miễn tham dự. Đó là quyết định mà HLV đội tuyển Đức, Sepp Herberger cho rằng liên quan tới chính trị.

Sau đó, một "trận đấu hòa giải" được diễn ra để đánh dấu việc sát nhập. Matthias Sindelar đã thể hiện "tinh thần yêu nước" bằng việc giúp những thành viên của Áo thắng lợi 2-0 trước đội tuyển Đức. Tới năm 1939, Matthias Sindelar và bạn gái đã thiệt mạng trong căn hộ vì bị rò rỉ khí gas. Không ai rõ kẻ đứng sau. Tới nay, cái chết của huyền thoại quá cố người Áo vẫn là nghi vấn.

Cuộc chiến vì độc lập của Algeria

Năm 1958, đội tuyển Pháp đã triệu tập một vài cầu thủ Algeria để chuẩn bị cho World Cup. Thế nhưng khi ấy, những thành viên của Algeria đã bỏ qua cơ hội lịch sử được dự World Cup. Họ chạy trốn khỏi nước Pháp, tập trung tại trụ sở của Mặt trận Giải phóng Quốc gia ở Tunisia. Họ thậm chí còn tự thành lập một đội tuyển quốc gia "bất hợp pháp", bất chấp nguy cơ có thể bị bắt lại vì đào ngũ.

Đội tuyển Zaire suýt không được về nhà vì lệnh Tổng thống

Đội tuyển Zaire lần đầu tiên tham dự World Cup vào năm 1974. Họ đã thi đấu không tốt khi thua 0-9 trước đội tuyển Nam Tư cũ và thua 0-2 trước Scotland. Trước lượt đấu cuối cùng, Tổng thống Mobutu đã ra lệnh sẽ không cho các cầu thủ Zaire về nhà nếu thua quá 3 bàn trước Brazil.

Điều đó dẫn tới hành động hài hước của cầu thủ Ilunga Mwepu. Khi Brazil đang dẫn trước 3-0 và đang chuẩn bị hưởng quả sút phạt trực tiếp, Ilunga Mwepu dường như đã quên luật bóng đá khi chạy tới đá bóng đi thật xa.

Tất nhiên, hậu vệ này cũng chẳng ngớ ngẩn tới mức ấy. Hành động này giúp Zaire câu giờ và các cầu thủ cũng… gần đường về nhà hơn. Chia sẻ trong cuốn Death or Glory (Chết hay là vinh quang) của tác giả Spurling, Ilunga Mwepu từng thổ lộ: "Bạn có nghĩ rằng tôi giống như thằng ngốc không? Bạn phải nhớ rằng chúng tôi thi đấu vì bảo vệ cuộc sống của mình". Cuối cùng, Zaire chỉ thua 0-3. Kết quả này giúp cho toàn đội có thể an toàn về nước.

Hai miền nước Đức chia cắt ở World Cup 1974

Ở kỳ World Cup 1974, hai đội tuyển Đông Đức và Tây Đức cùng góp mặt. Thậm chí, họ còn đối đầu với nhau. Đó có lẽ là trận đấu mang màu sắc chính trị lớn nhất lịch sử bóng đá thế giới. Sau Thế chiến 2, nước Đức bị chia cắt và trở thành sân khấu chính cho Chiến tranh lạnh. Trận đấu của Đông Đức và Tây Đức không còn đơn thuần nằm ở vị trí địa lý, mà còn tượng trưng cho hai hệ tư tưởng.

Dù đây chỉ là trận đấu thủ tục khi cả hai đội bóng đều vượt qua vòng bảng nhưng lại được nhắc tới nhiều nhất trong lịch sử bóng đá. Cuối cùng, Đông Đức đã giành chiến thắng với tỷ số 1-0 trong trận đấu khá "êm đẹp". Tây Đức thua trận đấu ấy nhưng họ đã thắng ở giải đấu khi lên vô địch sau đó.

Argentina hối lộ ngũ cốc để đổi lấy vinh quang ở World Cup 1978

Chính quyền mới của Argentina mới lên nắm quyền. Họ muốn sử dụng World Cup (Argentina là nước cuồng tín với bóng đá) để tuyên truyền cho chế độ. Cuối cùng, đội tuyển xứ Tango đã lên ngôi vô địch nhưng hành trình của họ nhuốm màu sắc chính trị.

Trong một bài viết được đăng tải trên tờ Sunday Times năm 1986, tác giả Maria Laura Avignolo đã cho rằng chính quyền Argentina đã hăm dọa và hối lộ để giành chức vô địch.

Tại lượt đấu cuối cùng ở vòng bảng, Argentina cần một chiến thắng với cách biệt 4 bàn trước Peru để đi tiếp. Trước trận đấu, tướng Jorge Videla đã tới thăm phòng thay đồ của các cầu thủ… Peru để bàn bạc về "châu Mỹ La Tinh thống nhất". Không biết cuộc nói chuyện ra sao nhưng sau đó, Peru đã thất bại với tỷ số 0-6 trước Argentina.

Nhà báo Avignolo cho biết rằng vài tuần sau đó, Argentina đã chở 35.000 tấn lúa mì cập cảng Lima (Peru). Bên cạnh đó, họ còn cho Peru vay không lãi suất số tiền 50 triệu USD.

Cuộc cách mạng bóng đá Iran ở World Cup 1998

Mỹ và Iran có thể là hai đội bóng ít được chú ý tại World Cup 1998 nhưng cuộc đọ sức của hai đội ở vòng bảng lại thu hút được sự quan tâm của thế giới, vì hiềm khích của hai quốc gia từ cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979.

Mặc dù vậy, bất chấp chính trị căng thẳng của hai nước, hai đội lại thi đấu khá văn minh trên sân cỏ. Họ trao đổi hoa, quà trước trận đấu và thể hiện sự tôn trọng tối đa cho đối thủ khi trận đấu diễn ra. Iran đã giành chiến thắng 2-1 trước Mỹ. Ở quê nhà, rất nhiều người hâm mộ Iran đã đổ ra đường ăn mừng, bất chấp cảnh báo từ Chính phủ.

Nước Đức đoàn kết ở World Cup 2006

Khẩu hiệu của World Cup 2006 là A time to make friends (tạm dịch: thời khắc để kết bạn) đã nói lên tất cả. Ban tổ chức ở kỳ World Cup 2006 ở Đức đã đặt ra mục tiêu thu hút sự chú ý của toàn thế giới. Trong quá trình này, nước Đức cũng học cách yêu chính mình hơn.

Một mùa Hè sôi động trên thảm cỏ nước Đức, cộng thêm lối chơi hoa mỹ của đội bóng do HLV Jurgen Klinsmann dẫn dắt đã mang tới nhiều tâm lý tích cực cho người Đức đã giúp những người hâm mộ bóng đá nước này thấm nhuần chủ nghĩa yêu nước.

Tác giả Hunt từng mô tả trong cuốn "World Cup Stories": "Trong vòng một tháng diễn ra World Cup, HLV Klinsmann đã cố gắng đoàn kết xã hội đang bối rối vì những biểu hiện của chủ nghĩa dân tộc và vẫn còn tư tưởng chia cắt hai miền Đông - Tây trở thành nước Đức thống nhất, với những lá cờ bay phấp phới, với những khuôn mặt tươi vui. Dù đội tuyển Đức không thể vô địch nhưng điều đó không còn quá trọng nữa vì những người Đức đã giành chiến thắng thực sự trong cuộc chiến của sự gắn kết".

Căng thẳng giữa hai nước Triều Tiên - Hàn Quốc vào năm 2008

Cả hai đội Hàn Quốc và Triều Tiên đều thành công trong việc giành vé dự World Cup 2010 nhưng có rất nhiều tranh cãi xung quanh trận đấu của hai đội bóng này ở vòng loại.

Tranh cãi căng thẳng tới mức FIFA buộc phải vào can thiệp. Triều Tiên khẳng định không cho phép bài quốc ca và quốc kỳ Hàn Quốc xuất hiện trên lãnh thổ của họ. Cuối cùng, FIFA buộc phải dời trận đấu tới địa điểm trung lập là Thượng Hải.

Tuy nhiên, tranh cãi chưa chấm dứt khi Triều Tiên phàn nàn rằng đối thủ của họ đã bỏ độc vào thức ăn. Sau đó, Hàn Quốc đã cho một bác sĩ kiểm tra tình hình sức khỏe của các cầu thủ Triều Tiên và kết luận họ không gặp vấn đề gì.

Ngoại giao bóng đá của những cựu thù

Nhà báo George Orwell từng nhận xét: "Thể thao thực sự là một cuộc chiến tranh không tiếng súng". Vì vậy, trong hai năm 2008-2009, những cuộc chạm trán giữa Armenia và Thổ Nhĩ Kỳ tại vòng loại World Cup 2010 đã được sử dụng như biện pháp để nối lại hòa bình giữa hai nước.

Các nhà lãnh đạo của Armenia và Thổ Nhĩ Kỳ đã cùng nhau dự khán sau gần một thế kỷ thù địch, kể từ sau vụ hàng trăm nghìn người Armenia bị thảm sát bởi người Thổ Nhĩ Kỳ trong Thế chiến thứ nhất.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Abdullah Gul đã dự khán trận đấu đầu tiên ở Armenia năm 2008. Người đồng cấp ở Armenia, Serzh Sarkisian cũng tới Thổ Nhĩ Kỳ một năm sau, trong nỗ lực cải thiện quan hệ ngoại giao của hai nước. Dù cả hai đội đều không vượt qua được vòng loại nhưng điều quan trọng là mối quan hệ của hai nước dần được cải thiện.