Nếu U16 Việt Nam vô địch Đông Nam Á...

Từ U16 đến U23 và SEA Games

Vui với việc đội tuyển U16 Việt Nam vào chung kết giải khu vực dĩ nhiên là vui. Thậm chí, sau tối 23/7, khả năng người hâm mộ sẽ còn vui hơn, bởi chúng ta từng thắng Australia (3-0) tại vòng bảng, nên cơ hội thắng tiếp ở chung kết khá lớn.

Nhưng đấy là đứng trên góc độ cảm xúc của người hâm mộ, còn riêng về góc độ của những nhà quản lý, cảm xúc cũng nên có chừng có mực. Sở dĩ phải nói như vậy vì mới đây một phó chủ tịch VFF chia sẻ quan điểm rằng lứa U16 Việt Nam hiện tại sẽ được đầu tư để hướng đến SEA Games 2021.

Đầu tư cho các cầu thủ trẻ cũng là chuyện đương nhiên, nhưng sớm chọn nòng cốt cho SEA Games sau đây 5 năm e rằng vội quá! Bởi, có đứng đầu Đông Nam Á ở lứa tuổi 16 thì chúng ta vẫn chưa biết mình sẽ ở đâu ở lứa tuổi U19? Lên cao hơn chút nữa, sau lứa U19, chúng ta còn chưa bao giờ vô địch SEA Games với lứa tuổi U23 trong vòng hơn nửa thế kỷ qua.

Không chỉ ở Đông Nam Á, ngay tại châu Á, tính ổn định của lứa U16 – U17 cũng không cao. Cụ thể, trong 16 lần giải U16 châu lục, có đến 10 nhà vô địch khác nhau, đồng thời chưa đội nào vô địch quá 2 lần. Tức là không hề có sự ổn định và điều đó cũng cho thấy ngay cả với những nền bóng đá phát triển hàng đầu châu Á, họ cũng không quá lạc quan tếu về sự ổn định của lứa tuổi này.

Rộng ra hơn nữa, sau tuổi 16 cấp độ châu lục là tuổi 17 cấp độ thế giới, đội nhiều lần vô địch World Cup U17 nhất là Nigeria với 4 lần đăng quang. Một số quốc gia khác như Ghana và Mexico cũng đã 2 lần vô địch.

Dĩ nhiên, vô địch World Cup U17 là một chuyện, còn bảo Nigeria, Ghana hay Mexico là những nền bóng đá mạnh, có đội tuyển quốc gia mạnh lại là điều chẳng ai dám bảo thế.

Vì một số đặc thù của lứa tuổi, các quốc gia vừa nêu có thể đứng đầu thế giới ở lứa U17, nhưng chẳng là gì khi vươn đến tầm cao nhất là đội tuyển quốc gia. Thành ra, bảo đội tuyển U16 Việt Nam sắp vô địch Đông Nam Á (cứ cho là nhiều cơ hội thắng Australia đi) sẽ là nòng cốt từ SEA Games 2021 trở về sau là phát biểu quá vội vàng.

Lại tư tưởng “nuôi gà nòi”

Cách nay 16 năm, đội tuyển U16 Việt Nam của những Văn Quyến, Ánh Cường, Lâm Tấn, Như Thuật, Minh Đức... gây chấn động tại VCK U16 châu Á tại Đà Nẵng. Họ vào đến tận bán kết, nhưng 3 – 7 năm sau đó, số cầu thủ thuộc lứa đấy trụ nổi ở đội tuyển U23 tham dự các kỳ SEA Games từ 2003 – 2007 chẳng đáng kể.

Số thực sự trở thành tài năng lớn của bóng đá nội càng hiếm, vì rốt cuộc chỉ còn lại 2 cái tên Văn Quyến và Minh Đức. Riêng chỉ mỗi mình Minh Đức có tên trong thành phần vô địch AFF Cup 2008 của bóng đá Việt Nam, nhưng cũng chỉ đóng vai dự bị cho cặp trung vệ Như Thành – Phước Tứ, vốn vẫn còn vô danh khi lứa U16 của Văn Quyến toả sáng năm 2000.

Hoàn toàn không thể chỉ dựa vào thành tích ở một giải U16 để vội vã chọn ngay thành phần nòng cốt cho các đội tuyển lớn về sau. Sở dĩ ngay cả các nền bóng đá lớn cũng chưa thể thẩm định đúng chất lượng của lứa U16, chưa phát triển cầu thủ trong độ tuổi này, vì đấy là độ tuổi mà thanh thiếu niên còn đang thực hiện nhiệm vụ chính là đi học, chứ không phải ăn tập bóng đá hàng ngày như chúng ta.

Ví dụ, ngay ở giải U16 Đông Nam Á đang diễn ra, cầu thủ Singapore đồng loạt xin đá sớm cả chục tiếng đồng hồ, chỉ mong kịp về nước... thi học kỳ. Hoặc cầu thủ Australia đích thị là những cậu học trò mặt mũi non choẹt.

Thành ra, có thắng U16 Australia trong tối mai cũng chưa có gì là ghê gớm. Có lên ngôi vô địch U16 Đông Nam Á ngay trong lúc này cũng chưa thể bảo ngay rằng nền bóng đá của chúng ta đang có dấu hiệu lột xác.

16 tuổi, lứa tuổi mà các cầu thủ vẫn còn cần được đào tạo nhiều yếu tố, chứ chưa là thành phẩm. Nên mong những nhà quản lý bóng đá hiểu đúng tính chất của chiến thắng hiện tại, tiếp tục định hướng quy trình đào tạo những cầu thủ đấy, thay vì sớm có tư tưởng đấy đã là sản phẩm đầu ra của nền bóng đá. Càng không nên vội xem đấy là “gà nòi” cần được quy hoạch ngay lập tức!

Trọng Vũ