Lịch sử World Cup 1950: Brazil gục ngã tại Maracana, Uruguay lên ngôi

Ngay sau khi được lựa chọn để đăng cai vòng chung kết World Cup 1950, Brazil đã cho thấy tham vọng bằng việc xây dựng sân vận động Maracana lớn nhất thế giới lúc bấy giờ. Họ xem đó như một thánh đường và hy vọng sẽ mang về chiếc Cúp vô địch đầu tiên ở nơi đây. Nhưng mọi công sức của người Brazil đã tan thành mây khói khi những bất ngờ liên tiếp ập đến ở giải đấu được xem là kỳ quặc nhất trong lịch sử World Cup.

Không giống như những kỳ World Cup bình thường khác, ở World Cup 1950, sau khi thi đấu vòng bảng, 4 đội được vào vòng trong sẽ phải thi đấu vòng tròn tính điểm để chọn ra đội vô địch. Brazil gặp Uruguay trong một trận đấu mang tính quyết định, một trận "chung kết" đúng nghĩa.

Đội chủ nhà chỉ cần một trận hòa để lên ngôi. Họ vượt lên dẫn trước với pha lập công của Friaca ở phút 47. Tuy nhiên, hai bàn thắng của Juan Schiaffino và Alcides Ghigghia sau đó giúp Uruguay lật ngược tình thế một cách ngoạn mục. Maracana chật kín với 200.000 cổ động viên của đội chủ nhà nhưng vẫn bị nhấn chìm bởi sự im lặng bởi đội bóng láng giềng của họ đang ăn mừng chức vô địch thế giới thứ hai.

Uruguay, đội bóng đầu tiên vô địch World Cup, chỉ thi đấu một trận duy nhất ở vòng bảng với chiến thắng hủy diệt 8-0 trước Bolivia. Sau đó, Uruguay lên ngôi vô địch một cách đầy bất ngờ. Cũng kể từ đó, khái niệm "maracanoze" được đưa vào từ điển tiếng Tây Ban Nha để ám chỉ thất bại cay đắng của Brazil năm đó.

Đó là giải vô địch thế giới đầu tiên được tổ chức sau Thế chiến thứ hai. Ít ai biết rằng, để bảo vệ chiếc Cúp vàng trong suốt cuộc chiến, Phó chủ tịch FIFA lúc bấy giờ, tiến sỹ Ottorino Barassi đã phải giấu nó trong hộp giày của ông. Chiếc Cúp sau đó được đặt tên là Jules Rimet để tôn vinh người sáng lập ra giải đấu danh giá này.

Vòng chung kết với 13 đội bóng

Một sự kỳ quặc nữa của kỳ World Cup 1950 khi chỉ có 13 đội bóng tham dự vòng chung kết. Nguyên nhân xuất phát từ sự vắng mặt của nhiều đội bóng Đông Âu. Argentina và Pháp cũng rút lui vào phút chót khi họ không đồng tình với việc phải di chuyển 3500 km để thi đấu.

Trong khi đó, Anh vẫn góp mặt nhờ dẫn đầu vòng loại ở bảng đấu gồm 4 đội bóng thuộc Vương quốc Anh. Scotland là đội bóng đứng thứ hai vẫn được đến Brazil nhưng họ rút lui vì cho rằng không xứng đáng, Thổ Nhĩ Kì cũng vậy. Riêng Ấn Độ lại bị FIFA cấm tham gia vì các cầu thủ của họ không đồng ý mang giày khi thi đấu. Uruguay và 4 đội bóng Nam Mỹ khác không cần đá vòng loại vẫn được vào vòng chung kết.

Thể thức thi đấu của giải cũng rất khác thường khi 13 đội bóng được chia thành 4 bảng. Trong đó gồm hai bảng 4 đội, một bảng 3 đội, bảng còn lại chỉ có hai đội là Uruguay và Bolivia. Chủ nhà Brazil khởi đầu đầy thuận lợi khi đánh bại Mexico với tỉ số 4-0 trong trận khai mạc. Nhưng sau đó họ lại bị Thụy Sỹ cầm hòa và buộc phải giành chiến thắng trước Nam Tư ở loạt trận cuối.

Ở trận đấu đó, tiền đạo chủ lực của Nam Tư Rajko Mitic dính chấn thương rất vô duyên khi chuẩn bị ra sân khiến anh phải ngồi ngoài nhìn Ademir và Zizinho ghi bàn mang về chiến thắng cho chủ nhà.

Brazil giành quyền đi tiếp, trong khi đương kim vô địch Italy chịu thất bại 2-3 trước Thụy Điển dù lúc đó, đội bóng đến từ bán đảo Scandinavi chịu tổn thất lớn khi mất đi ba trụ cột Gunnar Gren, Gunnar Nordahl và Nils Liedholm. Tuy nhiên, đội bóng của HLV George Raynor vẫn đủ mạnh để vượt qua Italy.

Mỹ và Anh gây sốc

HLV Raynor có lẽ là người Anh hạnh phúc nhất ở Brazil khi ông cùng Thụy Điển kết thúc giải đấu ở vị trí thứ ba. Tuyển Anh được đánh giá mạnh nhất giải nhưng sự chuẩn bị không tốt ở trận đầu tiên khiến họ phải trả giá đắt khi bị Mỹ đánh bại với tỉ số 1-0.

Đó là một chiến thắng may mắn của Mỹ. Trước đó, trong trận đấu gặp Tây Ban Nha, họ cũng vượt lên dẫn trước nhưng rồi chịu thất bại bởi 3 bàn thắng của đối phương vào những phút cuối.

Trở lại với người Anh, họ dường như không tin vào những gì đang diễn ra và cho rằng kết quả gửi từ Brazil về là sai và tự ý sửa tỷ số lại thành 1-10. May mắn là sau đó, tuyển Anh đã trở lại mạnh mẽ khi đánh bại Tây Ban Nha với tỉ số 1-0, tuy nhiên chừng đó là không đủ để họ đi tiếp.

Trong giai đoạn vòng chung kết, Brazil tiếp tục thăng hoa khi đè bẹp Thụy Điển với tỉ số 7-1, trong đó Ademir ghi dấu ấn với một cú poker. Tiền đạo này sau đó trở thành vua phá lưới của giải với 8 bàn thắng. 6-1 là tỉ số trận đấu giữa Brazil và Tây Ban Nha. Chủ nhà chạm một tay vào Cúp vàng.

Còn Uruguay, sau khi hòa Thụy Điển 2-2 ở lượt đầu tiên, họ lấy lại quyết tâm và thắng Tây Ban Nha 3-2 ở lượt tiếp theo để rồi cùng Brazil bước vào trận đấu quyết định cho chức vô địch.

Mặc dù Uruguay là đội bóng giành chiến thắng trong 3 trận đấu giao hữu trước thời điểm diễn ra World Cup 2 tháng nhưng người Brazil vẫn rất tự tin. Trang nhất của tờ báo Gazeta Esportiva khi đó giật title: "Ngày mai chúng ta sẽ đánh bại Uruguay". Thậm chí, thị trưởng của thành phố Rio còn tuyên bố vô địch trước khi trận đấu bắt đầu. Và với 200.000 người ở Maracana, có lẽ ai trong số họ cũng có chung suy nghĩ như vậy.

Brazil vươn lên dẫn trước sau pha phối hợp thành bàn của bộ ba Zizinho, Ademir, Friaca. Nhưng đội trưởng của Uruguay khi đó là Obdulio Varela đã sốc lại tinh thần cho toàn đội và điều đó đã giúp họ có được bàn thắng gỡ hòa ở phút 66. Khi trận đấu chỉ còn 11 phút, một lần nữa, các cầu thủ Uruguay đưa bóng vào lưới Brazil. Đó cũng là bàn thắng đưa họ đến chức vô địch lần thứ hai trong sự tuyệt vọng của cả đất nước Brazil.