80 năm thể thao Việt Nam: Từ khởi đầu khiêm tốn đến kỳ tích phi thường
(Dân trí) - Những ngày đầu tháng 9, khi cả nước hòa chung không khí hào hùng nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh, đây cũng là dịp nhìn lại chặng đường đáng nhớ của thể thao Việt Nam.
Từ tư tưởng “dân cường thì quốc thịnh”, phong trào “Toàn dân tập thể dục” ra đời, gắn liền với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Sau 80 năm, thể thao Việt Nam đã thật sự vươn mình trở thành niềm tự hào trên đấu trường quốc tế.
Khởi điểm khiêm tốn tạo thành tích phi thường
Trải qua 80 năm, thể thao Việt Nam đã ghi dấu nhiều cột mốc đáng nhớ. Năm 1962, trong điều kiện chiến tranh còn bộn bề, xạ thủ Trần Oanh vượt kỷ lục thế giới, đem về tấm huy chương vàng (HCV) trong Giải bắn súng quân dụng các nước xã hội chủ nghĩa - minh chứng cho ý chí Việt Nam có thể vươn tầm quốc tế dù khi ấy hoàn cảnh còn thiếu thốn.
Khi Việt Nam lần đầu trở lại SEA Games năm 1989, đoàn thể thao chỉ giành 3 HCV. Sau hơn ba thập kỷ, nước ta đã vươn lên đứng đầu toàn đoàn với tổng 355 huy chương, trong đó có 136 HCV tại SEA Games 32 năm 2023. Những bước tiến vượt bậc ấy phản chiếu tinh thần vượt khó và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam.
Đằng sau các con số kỷ lục là hành trình đầy cảm hứng của những con người bình dị. Như kình ngư Nguyễn Huy Hoàng, cậu bé Quảng Bình từng tập bơi trên dòng sông quê vì kỹ năng sinh tồn, nay trở thành tay bơi kỳ cựu từng phá kỷ lục ở cự ly 400m tại SEA Games 31 và 1.500m tự do tại Giải Vô địch Nhóm tuổi trẻ châu Á 2024.

Vận động viên Nguyễn Huy Hoàng tại một giải đấu (Ảnh: NVCC).
Hoàng kể, lần đầu thi Hội khỏe Phù Đổng mới 12 tuổi, cảm giác giành huy chương khiến Hoàng vui sướng và bất ngờ: “Tại sao mình còn nhỏ mà đã có thể thi đấu và giành huy chương?”. Khi ấy, niềm vui không chỉ là đứng trên bục giải, mà còn là sự ủng hộ hết mình từ gia đình, từng lời động viên đến phần thưởng nhỏ như một hộp sữa MILO sau mỗi lần bơi về đích. Từ trải nghiệm giản dị đó, Hoàng nuôi dưỡng khát vọng lớn hơn với thể thao chuyên nghiệp.
“Tôi luôn thi đấu hết sức, vì trên ngực luôn mang màu cờ sắc áo Việt Nam. Thể thao không dành cho người giỏi nhất, mà cho người không ngừng cố gắng. Bạn không cần phải thắng ngay từ vạch xuất phát, chỉ cần mỗi ngày kiên trì thêm một chút để vượt qua giới hạn bản thân và mang thêm nhiều huy chương về cho thể thao Việt Nam”, Hoàng tâm niệm.

Nguyễn Huy Hoàng không ngừng nỗ lực vươn ra “biển lớn” (Ảnh: NVCC).
Tinh thần đó cũng được tiếp nối ở nhiều gương mặt cùng thế hệ. Từng là cô bé An Giang vô địch Hội khỏe Phù Đổng, nữ cua-rơ Nguyễn Thị Thật được phát hiện, gia nhập đội năng khiếu và sớm khẳng định tài năng với tấm huy chương bạc (HCB) châu Á trẻ năm 2010 tại Dubai - cột mốc đã mở ra hành trình chuyên nghiệp của cô.
Suốt 15 năm, chị trải qua đủ gian nan: chấn thương, tập huấn đơn độc, thi đấu dưới thời tiết khắc nghiệt âm 5 độ C hay những cung đường đá cuội châu Âu, để rồi thành quả là tấm vé dự thi Thế vận hội Paris năm 2024.
“Ngay từ giây phút ngồi lên yên xe, tôi biết mình sẽ gắn bó lâu dài với con đường này. Có lẽ xe đạp đã chọn tôi”, Thật cười nói.
Chị cũng nhắn nhủ thế hệ trẻ: “Đừng ngại thi đấu, cứ đăng ký càng nhiều càng tốt. Mỗi giải, dù nhỏ, đều sẽ giúp bạn hiểu rõ chính mình hơn".

Vận động viên Nguyễn Thị Thật sớm khẳng định tài năng với tấm huy chương bạc châu Á trẻ năm 2010 tại Dubai (Ảnh: NVCC).
Đó là câu chuyện của những vận động viên đi lên từ những khởi đầu giản dị để chạm tới thành tích phi thường. Hành trình ấy cũng phản chiếu hình ảnh của một Việt Nam nhỏ bé nhưng kiên cường, một đất nước độc lập 80 năm nhưng đã có những bước tiến thần tốc, từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ thể thao quốc tế.
Chung tay phát triển thể thao học đường - Bệ phóng cho thế hệ kế thừa
Thành công của thể thao Việt Nam không chỉ là dấu ấn cá nhân của vận động viên trên bản đồ quốc tế, mà còn là “quả ngọt” được bồi đắp qua nhiều giai đoạn và thế hệ. Đó là kết tinh của hệ sinh thái đồng hành, từ gia đình, huấn luyện viên, nhà trường, các ban ngành, cộng đồng cho đến các doanh nghiệp gắn bó lâu dài như Nestlé MILO, bắt đầu từ nền tảng học đường và vươn tới những đấu trường đỉnh cao.
Điển hình là Hội khỏe Phù Đổng, một sân chơi học đường được duy trì qua nhiều thế hệ, công tác chuyên môn đến chất lượng thi đấu được tổ chức bài bản hơn qua mỗi năm. Tại đây, nhiều em nhỏ được cọ xát và chuẩn bị hành trang trước khi bước ra những sân chơi lớn.
Như Phạm Thanh Phong, cầu thủ nhí từng lọt top 10 cầu thủ tiêu biểu toàn quốc lứa U9 và được chọn thi đấu vòng loại U11 toàn quốc khi mới 10 tuổi, cũng bắt đầu làm quen sân cỏ từ Hội khỏe Phù Đổng.

Thanh Phong cùng đội U11 Hưng Yên giành chức vô địch năm 2025 (Ảnh: NVCC).
Nhờ những sân chơi này, cùng sự quan tâm của gia đình và nhà trường, Phong và nhiều bạn nhỏ có được trải nghiệm quý báu ngay từ tuổi học đường. Nhớ lại mùa giải U11 năm 2024, dù nhỏ tuổi hơn các bạn, em vẫn nỗ lực hết mình trong từng pha bóng, lấy thử thách làm động lực để trau dồi kỹ năng nhiều hơn. Phong quyết tâm: “Con muốn mỗi ngày mình đều giỏi hơn một chút".
Mẹ của Thanh Phong chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi cũng đam mê thể thao nhưng không có điều kiện và nền tảng để theo đuổi. Bây giờ, nhờ sự quan tâm của ban ngành và doanh nghiệp, các con đã có môi trường lý tưởng để rèn luyện thể chất lẫn tinh thần kiên trì. Việc ươm mầm từ sớm là bước đệm để con khai phá tiềm năng và từng ngày trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình".

Phong (áo tím số 17) thi đấu hết mình trên sân (Ảnh: NVCC).
Hành trình của thể thao Việt Nam chưa bao giờ là nỗ lực đơn lẻ. Đằng sau mỗi thành công đều có gia đình âm thầm động viên, là thầy cô tận tụy dìu dắt, là cộng đồng chung tay xây dựng môi trường phát triển.
Những năm qua, thể thao học đường được đầu tư mạnh mẽ từ ban ngành và nhiều doanh nghiệp thông qua tài trợ, nâng cấp cơ sở vật chất và công tác tổ chức. Hệ thống thi đấu được phát triển bài bản hơn và trải rộng nhiều cấp học. Tiêu biểu trong đó là nhãn hàng dinh dưỡng Nestlé MILO, với hơn 30 năm góp mặt trong hành trình dài hơi này, trực tiếp tài trợ cơ sơ vật chất thể thao để đáp ứng nhu cầu của học sinh.
Nestlé MILO còn triển khai các sân chơi gắn liền với ký ức của nhiều thế hệ như Hội khỏe Phù Đổng, giải bóng đá, bóng rổ, bơi lội, Vovinam, Aerobic… thuộc chương trình Năng động Việt Nam. Đồng thời nhãn hàng cũng song hành cùng thể thao Việt Nam trên đấu trường quốc tế như SEA Games và Thế vận hội, tiếp sức cho một hành trình liền mạch từ những bước chạy đầu tiên của các em nhỏ đam mê thể thao, đến những thành tích vang dội của đội tuyển Việt Nam trên thế giới.
Qua đó, nhãn hàng không chỉ khuyến khích thế hệ trẻ khám phá năng lực bản thân và nuôi dưỡng bước đi vững chắc cho tương lai, mà còn góp phần vào sự phát triển chung của thể thao nước nhà và khát vọng vươn tầm quốc tế.
Dù các em có theo chuyên nghiệp hay không, việc rèn luyện thể thao cũng là hiện thực hóa tư tưởng xây dựng dân tộc “dân cường thì nước thịnh”. Mỗi buổi tập luyện, mỗi giọt mồ hôi trên sân chơi hôm nay là sự tiếp nối ngọn lửa bền vững của một phong trào đã gắn bó với dân tộc, để không chỉ 80 năm qua mà trong tương lai, thể thao vẫn luôn là sức mạnh, niềm tự hào của đất nước.