Vì sao ông Trump đề nghị ông Putin tha cho hàng nghìn lính Ukraine ở Kursk?

Trong một tuyên bố dường như đề cập tới chiến dịch quân sự ở tỉnh Kursk của Nga, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 14/3 tuyên bố "hàng nghìn binh lính Ukraine đang bị quân đội Nga bao vây hoàn toàn và ở trong tình trạng rất tồi tệ, dễ bị tổn thương".

Tổng thống Trump cho biết ông "khẩn thiết đề nghị Tổng thống Nga Vladimir Putin bảo đảm tính mạng cho họ". Theo ông, đây có thể sẽ là "vụ thảm sát khủng khiếp chưa từng thấy kể từ Thế chiến II".

Lời đề nghị của Tổng thống Trump về việc "tha" cho hàng nghìn binh lính Ukraine bị bao vây được đưa ra sau khi Tổng thống Putin cảnh báo binh lính Ukraine "không còn đường thoát khỏi Kursk" và sẽ "chỉ có hai lựa chọn: đầu hàng hoặc chết".

Sau đề nghị của nhà lãnh đạo Mỹ, ông chủ Điện Kremlin tuyên bố Nga sẽ đảm bảo tính mạng cho binh lính Ukraine ở Kursk nếu lực lượng Kiev hạ vũ khí và đầu hàng.

"Nếu họ hạ vũ khí và đầu hàng, chúng tôi sẽ đảm bảo mạng sống của họ và đối xử tôn trọng với họ theo luật pháp quốc tế cũng như quy định pháp lý của Nga", ông Putin nói, đồng thời cáo buộc lực lượng Ukraine đã phạm "nhiều tội ác chống lại dân thường" trong cuộc xâm nhập vào tỉnh Kursk của Nga.

Larry Johnson, chuyên gia phân tích tình báo của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã nghỉ hưu và cựu quan chức văn phòng chống khủng bố của Bộ Ngoại giao Mỹ, cho rằng lời kêu gọi của Tổng thống Trump gửi Tổng thống Putin là nỗ lực nhằm "giải cứu một tình huống tồi tệ", một "thảm họa" thực sự trong chiến dịch quân sự của Ukraine ở Kursk.

"Cuộc đột kích vào vùng Kursk là chiến dịch do phương Tây hậu thuẫn và chỉ đạo. Tôi nghĩ rằng chiến dịch này được tiến hành để cố gắng tạo ra một số đòn bẩy mặc cả cho phương Tây nhằm buộc Nga phải đầu hàng. Nhưng nó đã thất bại", chuyên gia Johnson nói với hãng tin Sputnik (Nga).

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng thừa nhận mục tiêu của chiến dịch Kursk nhằm giúp Kiev có thêm quân bài mặc cả trong các cuộc đàm phán với Nga trong tương lai. Ông Zelensky từng đề xuất trao đổi với Nga vùng lãnh thổ mà Ukraine đang kiểm soát ở Kursk.

"Chiến dịch này không chỉ thất bại, mà còn thất bại thảm hại vì đã xóa sổ các đơn vị quân sự quan trọng cũng như thiết bị của Ukraine", Johnson, chuyên gia kỳ cựu về chính sách an ninh và quốc phòng của Washington, giải thích.

Chuyên gia Johnson chỉ ra rằng, cho đến nay, nhiều người Mỹ vẫn tiếp tục "tin rằng Nga đang thua" và "tất cả những gì chúng ta cần làm là tiếp tục gây sức ép".

Chuyên gia Johnson nhấn mạnh, "phải có một thất bại quân sự đối với lực lượng Ukraine thì phương Tây mới thức tỉnh và nhận ra rằng Nga không nói dối".

Thông điệp của Tổng thống Putin sau đề xuất ngừng bắn

Vào ngày 13/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nêu lập trường chính thức về đề xuất của Mỹ liên quan đến lệnh ngừng bắn 30 ngày ở Ukraine.

Chủ nhân Điện Kremlin cho biết, Nga hoàn toàn ủng hộ ngừng bắn, tuy nhiên vẫn còn nhiều câu hỏi đặt ra. Ông cho rằng cần làm rõ nhiều chi tiết về ngừng bắn trên chiến tuyến dài 2.000km giữa Nga và Ukraine.\ Cựu chuyên gia phân tích của Lầu Năm Góc, sĩ quan Không quân Mỹ đã nghỉ hưu Karen Kwiatkowski nhận định, thông điệp chung mà ông Putin gửi tới phương Tây và Mỹ là Nga muốn đạt được hòa bình lâu dài với Ukraine, nhưng Washington không thể giải quyết một cuộc chiến phức tạp như vậy một cách dễ dàng.

Các quan chức trong chính quyền ông Putin những ngày qua nêu rõ, thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine phải tuân theo các điều khoản của Nga, chứ không phải của Mỹ, vì "Nga đang có những bước tiến trên chiến trường". Họ lập luận, vì Nga đang chiếm ưu thế trên thực địa, nên cách tiếp cận với Moscow cũng phải thay đổi.

Tất nhiên, ông Putin không thẳng thừng từ chối lời đề xuất của Mỹ, mà gọi đó là ý tưởng "tuyệt vời và đúng đắn" và nói rằng ông ủng hộ về nguyên tắc. Ông đã thận trọng không làm mất lòng nhà lãnh đạo Mỹ, người đã đưa ra một loạt nhượng bộ cho Nga trước khi các cuộc đàm phán hòa bình chính thức bắt đầu, bao gồm cả tuyên bố lập trường Ukraine sẽ không bao giờ trở thành thành viên NATO.

Hơn nữa, ông Putin còn đưa ra một loạt yêu cầu mới mà Ukraine dường như không thể chấp nhận, nhưng có thể tác động đến ông Trump, người đang muốn nhanh chóng chấm dứt chiến sự Ukraine.

Theo giới quan sát, với chiến thuật này, Nga đã chuyền "quả bóng" sức ép sang phía Mỹ.

Tạp chí Financial Times nhận định, nhà lãnh đạo Nga có rất ít lý do để dừng các hoạt động giao tranh ở Ukraine, trừ khi Nga đạt được mục tiêu của mình.

Việc Tổng thống Putin mặc quân phục đến thăm một sở chỉ huy của lực lượng Nga ở Kursk đã gửi đi thông điệp rằng: Nga không thấy lý do gì để ngừng chiến đấu cho đến khi đạt được tất cả các mục tiêu của mình.

Trong khi ông Trump thúc đẩy một kết thúc nhanh chóng cho cuộc chiến Ukraine, ông Putin hướng đến mục tiêu tối đa hóa lợi thế chiến trường của Nga, đồng thời thuyết phục rằng sự can dự của nhà lãnh đạo Mỹ đang diễn ra theo đúng kế hoạch.

Alexander Gabuev, thành viên cấp cao tại Trung tâm Carnegie Russia Eurasia ở Berlin, tin rằng lệnh ngừng bắn trong 30 ngày có vẻ giống như một "cái bẫy" đối với Nga.

"Có khả năng Nga có thể dồn Ukraine vào chân tường trên chiến trường đến mức họ phải đưa ra một số quyết định khó khăn. Nga biết ông Trump muốn nhanh chóng đạt được hòa bình, nhưng họ không thể để Ukraine thoát khỏi tình thế khó khăn", ông Gabuev lưu ý.

Ông nói thêm rằng trong thời gian ngừng bắn, Ukraine có thể đàm phán với các đồng minh châu Âu để triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình. Điều này sẽ đặt ra cho Moscow một tình thế tiến thoái lưỡng nan: tấn công Ukraine và bị cáo buộc vi phạm lệnh ngừng bắn, hoặc chấp nhận sự hiện diện của Kiev và cho phép họ củng cố vị thế của mình.