Ván bài thắng đậm của tỷ phú Elon Musk trong chiến dịch ủng hộ ông Trump

Trong buổi tiệc sôi động vào đêm bầu cử hôm 5/11, tỷ phú Elon Musk ngồi cách tổng thống đắc cử Donald Trump hai ghế, nhận nhiều lời khen ngợi về vai trò cho chiến thắng quyết định của ông Trump trong cuộc bầu cử lần này.

"Ủy ban hành động chính trị Mỹ (America PAC) của tôi đã giúp cải thiện đáng kể thế trận của đảng Cộng hòa tại các tiểu bang dao động", ông Musk nói khi trả lời nhà bình luận bảo thủ Tucker Carlson tại dinh thự Mar-a-Lago của ông Trump ở bang Florida. Ông Musk còn đăng một bức ảnh chế về mình tại Phòng Bầu dục (Nhà Trắng) cho 203 triệu người theo dõi trên X, nền tảng truyền thông xã hội của vị tỷ phú này.

America PAC do tỷ phú Musk thành lập cùng với sự hỗ trợ của nhiều doanh nhân công nghệ nổi bật, nhằm ủng hộ chiến dịch tranh cử của ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2024.

Chiến thắng ngoạn mục của ông Trump trong kỳ bầu cử vừa qua là đỉnh cao của nỗ lực kéo dài 6 tháng và phụ thuộc vào một canh bạc mạo hiểm: siêu ủy ban PAC đã thực sự dẫn dắt chiến dịch vận động bỏ phiếu cho ông Trump ở các bang chiến trường; và ông Trump đã tin tưởng giao một vai trò cực kỳ quan trọng trong chiến dịch của mình cho một người "mới vào nghề chính trị" là tỷ phú Musk.

Thật khó để tách biệt công tác vận động chính trị của ông Musk khỏi những ảnh hưởng khác đã đưa ông Trump trở lại Nhà Trắng. Nhưng không có nhiều nghi ngờ rằng cuộc bầu cử là một chiến thắng không chỉ cho ông Musk mà còn cho cả "nền chính trị tiền bạc" mà ông đã bỏ ra. Một nhà tài trợ siêu giàu đã tận dụng hệ thống tài chính quá lớn của mình để từng bước "đặt ngón tay cái của mình lên bàn cân", một sự việc chưa từng có.

Ông Musk gần như một mình tài trợ cho chiến dịch tranh cử tốn kém của ứng viên Trump với hơn 175 triệu USD. Đội ngũ vận động của ông đã gõ cửa gần 11 triệu ngôi nhà ở các tiểu bang chiến trường kể từ tháng 8, bao gồm khoảng 1,8 triệu ngôi nhà ở Michigan và 2,3 triệu ngôi nhà ở Pennsylvania, theo các nguồn tin.

Trong khi đó, 30 triệu USD khác đã được chi cho một chương trình gửi thư trực tiếp lớn và khoảng 22 triệu USD cho quảng cáo kỹ thuật số, bao gồm cả trên các phương tiện truyền thông thân thiện với ông Trump như Barstool Sports.

Khi ông Musk lần đầu gặp các cố vấn chính trị vào mùa Xuân, vị tỷ phú này tập trung vào việc thu hút 800.000 đến 1 triệu cử tri ít có khả năng bỏ phiếu ở 7 tiểu bang chiến trường, những người, đặc biệt là ở các vùng nông thôn, có thể có xu hướng bỏ phiếu cho ông Trump nhưng thường thì không hay đi bỏ phiếu. Hiện vẫn chưa rõ liệu ông Musk có thành công trong chỉ số đó hay không, mặc dù ông Trump tuyên bố đã có lợi thế lớn ở các vùng nông thôn, vốn là trọng tâm của ông Musk.

Thành công rõ ràng của siêu ủy ban PAC có thể truyền cảm hứng cho những nỗ lực tương tự, giúp chuyển đổi các chiến dịch hiện đại. Hướng dẫn mới từ Ủy ban Bầu cử Liên bang Mỹ, được ban hành vào tháng 3, hiện cho phép các chiến dịch tranh cử tổng thống phối hợp chặt chẽ các hoạt động thực địa với các siêu PAC.

"Không có lý do gì để chi số tiền khó kiếm được của các chiến dịch tranh cử liên bang vào các hoạt động trên thực địa nếu có các tổ chức bên ngoài có thành tích đã được chứng minh và cơ sở hạ tầng có thể xác minh được", nhà hoạt động bảo thủ Ralph Reed, người có siêu PAC của riêng mình mang tên "Liên minh Đức tin và Tự do", cho biết họ đã gõ cửa gần 10 triệu ngôi nhà thay mặt cho ông Trump.

Ông Musk dựa rất nhiều vào các chiến thuật vận động cử tri đi bỏ phiếu đã được kiểm chứng theo thời gian. Ví dụ, hôm 5/11, ông nhấn mạnh đã sử dụng các chiến thuật vận động truyền thống như lập một đội xe để chở cử tri ủng hộ ông Trump, bao gồm cả cộng đồng người Amish ở Pennsylvania, những người không lái ô tô, đến các điểm bỏ phiếu.

Vị tỷ phú này cũng ưu tiên kêu gọi cử tri bầu cử sớm và bỏ phiếu qua thư dù ông Trump từng nhiều lần chỉ trích cách thức này. Sau khi nhóm lãnh đạo cấp cao của ông Musk đích thân đến hiện trường vào cuối tháng 8, họ đã điều chỉnh kịch bản vận động để tập trung không chỉ vào việc xác định những người ủng hộ Trump mà còn khuyến khích bỏ phiếu qua thư và cung cấp mã QR để yêu cầu bỏ phiếu qua thư.

Nhưng ông Musk, như thường lệ, cũng vượt qua ranh giới. Vị tỷ phú này đã treo thưởng bằng tiền mặt, chẳng hạn như tặng 1 triệu USD cho những ai ký vào bản kiến nghị ủng hộ tự do ngôn luận và quyền sở hữu súng. Dù gây tranh cãi và bị kiện (nhưng sau đó thắng kiện) nhưng vụ việc này đã thu hút sự chú ý của công chúng. 

Và ông Musk đã trở thành một trong những người cổ vũ và đại diện hàng đầu của ông Trump. Tài khoản X của ông Musk với hàng triệu người theo dõi trở thành công cụ lan truyền thông tin ủng hộ ông Trump.

Các quan chức trong chiến dịch tranh cử của Trump phần lớn đánh giá cao sự ủng hộ của tỷ phú này. Ông Musk, người nhận báo cáo hằng ngày về số phiếu bầu sớm, đã tập hợp một nhóm gồm cả những người điều hành đảng Cộng hòa truyền thống và bạn bè của ông. 

Sau một số sự cố nhân sự tốn kém và đáng kể vào mùa hè, tỷ phú Musk đã mở rộng chương trình của mình trên một đường băng rất ngắn: chỉ định một giám đốc tiểu bang cho mỗi chiến trường, người được giao nhiệm vụ tuyển dụng các công ty đi gõ cửa từng nhà để tìm những cử tri không thường xuyên đi bỏ phiếu hãy đi bỏ phiếu và bầu cho ông Trump.

Với nguồn lực dồi dào, siêu PAC của ông Musk cũng đã thúc đẩy một chương trình gọi điện thoại cho cử tri trong những ngày cuối cùng để thúc đẩy ngay cả những cử tri "có xu hướng trung bình" đi ủng hộ ông Trump.

Một khoảnh khắc quan trọng khác diễn ra vào đầu tháng 10, khi ông Musk nhận thấy tầm quan trọng của Pennsylvania và quyết định chuyển nguồn lực cho tiểu bang này, bao gồm cả thời gian của riêng mình.

Tất nhiên, vẫn còn một số hoạt động của tỷ phú Musk khó mà hoàn hảo và còn gây tranh cãi nhưng kết quả chiến thắng của ông Trump chính là thành quả và minh chứng rõ ràng cho những nỗ lực không mệt mỏi của tỷ phú Musk. Và chiến thắng của ông Trump từ sự ủng hộ của tỷ phú này cũng đã tạo tiền lệ cho các đại gia lớn trong chính trường Mỹ.

Ông Mike DuHaime, cựu quan chức Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, đã bày tỏ sự lo lắng về những bài học mà các chiến dịch tranh cử có thể rút ra từ chiến thắng của ông Trump với sự giúp đỡ của tỷ phú này: đó là quyền kiểm soát chính trị dần thuộc về các nhà tài trợ lớn.

"Điều đó thực sự trao quyền cho những nhà tài trợ lớn này và để họ có thể gây ảnh hưởng lớn đến nền chính trị", ông nói. "Tôi nghĩ rằng càng chi tiêu nhiều tiền do các chiến dịch và các đảng phái chính trị kiểm soát thì càng tốt, vì họ là những người cuối cùng phải chịu trách nhiệm trước cử tri".

Theo các chuyên gia, được thúc đẩy bởi sự ngưỡng mộ lẫn nhau, Tổng thống đắc cử Trump và tỷ phú Musk có thể đã hình thành một liên minh chính trị lâu dài. "Một ngôi sao đã ra đời - Elon!", ông Trump đã nói trong bài phát biểu chiến thắng của mình, trước khi kể lại một số câu chuyện về những thành tựu kinh doanh của ông Musk.

Khi máy bay chở vị tỷ phú này hạ cánh vào tối 5/11 ở gần Mar-a-Lago, ông Musk đã phát biểu trên một chương trình phát trực tiếp của X rằng bản thân không có kế hoạch hạn chế tham vọng chính trị của mình và rằng siêu PAC của ông sẽ "có ảnh hưởng lớn" đến các cuộc đua tư pháp và cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026. "PAC sẽ tiếp tục hoạt động sau cuộc bầu cử này", ông Musk nhấn mạnh.