Ukraina đỏ lửa chiến tranh

Hôm 27/1, lực lượng Ukraina và phe ly khai tiếp tục cuộc giao tranh ác liệt ở miền đông. Quân đội Ukraina nói 1 binh sĩ của họ tử trận và 20 người bị thương, trong 24 giờ giao tranh hôm qua và hôm nay. Phần lớn chiến cuộc diễn ra ở vùng phía bắc khu vực phe ly khai nhận là của mình, đẩy quân đội Ukraina ra khỏi sân bay Donetsk hồi tuần trước và dường như đang cố gắng chiếm thêm đất ở phía Tây.

Trước đó, ngày 24/1, phe ly khai đã mở cuộc tấn công quy mô lớn vào thành phố Marioupol, đang nằm dưới sự kiểm soát của Kiev. Marioupol là thành phố công nghiệp có nửa triệu dân nằm bên bở biển Azov, một vị trí chiến lược đầu cầu nối Nga và vùng bán đảo Crưm. Chính quyền Ukraina cùng ngày cho hay có ít nhất 30 người thiệt mạng khi những quả đạn pháo rơi trúng một ngôi chợ và một khu chung cư làm hơn 80 người khác bị thương.

Trước tình trạng trên, ngày 26/1, chính quyền trung ương Ukraina đã ra lệnh áp đặt tình trạng báo động cao trên toàn bộ lãnh thổ nước này.

Sau cuộc họp nội các ngày hôm qua, Chính phủ Kiev đã thông qua quyết định áp đặt trình trạng khẩn cấp cấp nhà nước. Cụ thể, thực thi chế độ tình trạng khẩn cấp tại hai tỉnh Donetsk và Lugansk, và ban bố tình trạng báo động cao trên cả nước. Ngoài ra, Ukraina cũng tuyên bố thành lập các Ủy ban Tình trạng khẩn cấp khu vực.

Trong khi đó, lời lẽ của phe ly khai và chính quyền Kiev đều đang tăng thêm phần nặng nề. Một thủ lĩnh ly khai mới đây công bố cuộc ngưng bắn được thương nghị hồi tháng 9/2014 tại Minsk là “vô hiệu” và tuyên bố cần tiếp tục các cuộc tấn công tại vùng Donetsk để thành phố này không quân chính phủ bị bắn phá.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm qua kêu gọi mở các cuộc đàm phán mới. Ông Lavrov nói cần phải vãn hồi tiến trình hoà bình, và Nga đang cố gắng dàn xếp các cuộc đàm phán giữa phe nổi dậy và chính phủ Ukraina. Ukraina nói cần phải phục hồi lệnh ngưng bắn nguyên thuỷ.

Ngày 26/1, theo yêu cầu của Kiev, đại sứ 28 nước thành viên NATO cùng đại sứ Ukraina họp tại Bruxelles để thảo luận về tình hình mới. Tại cuộc họp này, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg lại lên tiếng cáo buộc Nga tạo điều kiện cho phe ly khai đẩy mạnh cuộc tấn công.

Về phía Nga, nói chuyện với sinh viên tại St.Petersburg, Tổng thống Vladimir Putin cho rằng một binh đoàn của NATO đang tham chiến cùng các lực lượng chính phủ Ukraina ở miền đông quốc gia Đông Âu này với mục đích nhằm kiềm chế Nga.

Tổng thư ký NATO gọi những tuyên bố đó là “vô lý” và nói thêm rằng các lực lượng nước ngoài gây rắc rối tại Ukraina là của Nga. Tổng thống Ukraina nói Nga đã gửi thêm 9.000 binh sĩ vào Ukraina trong những tuần vừa qua, và Nga bác bỏ lời tố cáo này.

Các giới chức thuộc Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu, là các quan sát viên nước ngoài duy nhất ở miền đông Ukraina, đã kết luận rằng góc độ của các vụ tấn công bằng rocket hôm 24/1 ở thành phố Mariupol của Ukraina cho thấy chúng được phóng đi từ các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của phe nổi dậy.

Tổ chức này đã nhóm một phiên họp khẩn trong ngày hôm qua để thảo luận về vụ khủng hoảng Ukraina.

Trong khi đó, Mỹ đã dọa sẽ áp đặt thêm các biện pháp chế tài để đáp lại các hành động mới nhất của Nga và phe nổi dậy. Hôm 25/1, Tổng thống Barack Obama cho hay ông đang xem xét “mọi phương án bổ sung” không đi đến mức hành động quân sự. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew nói Washington có “nhiều công cụ” hơn có thể sử dụng để cộng thêm vào những biện pháp hiện hành, mà ông gọi là “những biện pháp chế tài tinh vi nhất từng được thiết kế”.

Cộng đồng người Việt tại thành phố cảng Mariupol (Ukraina) ngày 26/1 đã được yêu cầu sơ tán trong bối cảnh chính quyền trung ương Ukraina đã ra lệnh áp đặt tình trạng báo động cao trên toàn bộ lãnh thổ nước này.