Tổng thống Ukraine ra "tối hậu thư" trước thềm thượng đỉnh NATO

"Cần phát đi một thông điệp rằng NATO không e sợ Nga. Ukraine cần có được các đảm bảo an ninh rõ ràng khi không ở trong NATO. Đó là điều vô cùng quan trọng. Chỉ khi đó, cuộc gặp của chúng ta mới có ý nghĩa. Nếu không, đó chỉ là chính trị", Tổng thống Ukraine Zelensky trả lời phỏng vấn ABC News ngày 9/7.

Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết thêm: "Chúng tôi đang làm việc với các đối tác, bàn về các đảm bảo an ninh. Chúng tôi cũng phối hợp với các đối tác để đưa ra một số quyết định cho hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới".

Ông nhấn mạnh: "Tôi muốn tất cả quyết định sẽ được đưa ra tại hội nghị. Khi đó, tôi sẽ tham dự hội nghị và sẽ làm mọi việc có thể để xúc tiến giải pháp nhằm đạt được thỏa thuận với các đối tác. Tôi đến Vilnius không phải cho vui".

Hội nghị thượng đỉnh NATO sẽ ra vào ngày 11-12/7 tới tại thủ đô Vilnius của Lithuania. Một trong những chủ đề quan trọng của hội nghị được cho là vấn đề các nước thành viên NATO có ủng hộ mời Ukraine gia nhập liên minh hay đưa ra cam kết an ninh nào hay không.

Phó Thủ tướng Ukraine Olha Stefanishyna hôm 9/7 cho biết, Tổng thống Zelensky vẫn chưa có quyết định cuối cùng có tham dự hội nghị không. Bà cho biết, Kiev muốn nhận được lời mời gia nhập NATO. Mặt khác, bà nhấn mạnh, cho dù lãnh đạo NATO đưa ra quyết định nào tại hội nghị, cuối cùng Ukraine cũng sẽ trở thành thành viên của khối.

Tuy nhiên, cả Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và Tổng thống Mỹ Joe Biden đều khẳng định, Ukraine chưa thể gia nhập liên minh ít nhất cho đến khi xung đột chấm dứt.

Theo Politico, thay vì trao cho Ukraine một tấm vé gia nhập liên minh, các nước NATO được cho là đang gấp rút hoàn tất thỏa thuận bao gồm những cam kết an ninh dành cho Ukraine.

Cụ thể, nguồn tin cho hay, thỏa thuận sẽ tạo một "chiếc ô" cho tất cả những nước sẵn sàng tiếp tục viện trợ quân sự cho Kiev mặc dù cam kết an ninh mỗi nước đưa ra có thể không giống nhau.

Mỹ, Anh, Pháp và Đức đã thảo luận vấn đề này với giới chức Ukraine nhiều tuần qua. Họ cũng trao đổi với những đồng minh NATO khác. Bốn nước này dự định sẽ công bố thỏa thuận khung tại hội nghị với hy vọng những thành viên khác cũng tham gia đưa ra cam kết an ninh cho Ukraine.

Nguồn tin cho hay, giới chức trong chính quyền của Tổng thống Mỹ Biden và Thủ tướng Anh Rishi Sunak sẽ cố gắng hoàn tất chi tiết của thỏa thuận tại cuộc họp ở London ngày 10/7.

"Về cơ bản, đó là một cam kết với Ukraine rằng chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong thời gian dài sắp tới, viện trợ tài chính, huấn luyện quân sự để họ có một lực lượng răn đe có khả năng đối phó với mọi mối đe dọa trong tương lai", một nhà ngoại giao cấp cao giấu tên của NATO cho biết.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn gần đây, Tổng thống Biden nói rằng thay vì cam kết đưa Ukraine trở thành thành viên NATO, Washington sẵn sàng đảm bảo an ninh "kiểu Israel" cho Kiev.

Cam kết an ninh kiểu Israel được New York Times đề cập lần đầu tiên vào tháng trước, dùng để mô tả một cam kết có thời hạn về việc duy trì cung cấp vũ khí phương Tây cho Ukraine.

Theo New York Times, Mỹ và NATO đang thảo luận về một thỏa thuận an ninh dành cho Ukraine, ưu tiên chuyển giao vũ khí và công nghệ tiên tiến và thỏa thuận này có thể được ký kết sau hội nghị thượng đỉnh NATO vào ngày 11-12/7 tại Lithuania.