Mỹ chuẩn bị cam kết an ninh "kiểu Israel" cho Ukraine

"Tôi nghĩ giờ chưa phải lúc kết nạp Ukraine vào NATO. Theo tôi, chưa có sự nhất trí trong NATO về việc có nên đưa Ukraine vào gia đình NATO hay không vào thời điểm giữa một cuộc chiến", Tổng thống Mỹ Joe Biden trả lời phỏng vấn truyền thông ngày 7/7.

Chủ nhân Nhà Trắng lý giải, kết nạp Ukraine đồng nghĩa với việc liên minh này phải cam kết bảo vệ toàn bộ lãnh thổ của Ukraine. "Nếu xung đột (Nga - Ukraine) tiếp tục kéo dài, việc kết nạp Ukraine có nghĩa là tất cả chúng ta sẽ bị kéo vào cuộc chiến. Chúng ta sẽ rơi vào một cuộc chiến trực tiếp với Nga, ông Biden nói.

Ông Biden lưu ý thêm: "Một điều tôi đã chỉ ra là Mỹ sẵn sàng đưa ra cam kết an ninh giống thỏa thuận với Israel, cung cấp vũ khí họ cần để giúp họ tự vệ". Chủ nhân Nhà Trắng nhấn mạnh, điều kiện cho cam kết này là một lệnh ngừng bắn và một thỏa thuận hòa bình (giữa Nga và Ukraine).

Hiện không rõ ngầm ý của ông Biden, song đến nay Ukraine phản đối kịch bản đóng băng xung đột hay ngừng bắn.

Cam kết an ninh kiểu Israel được New York Times đề cập lần đầu tiên vào tháng trước, dùng để mô tả một cam kết có thời hạn về việc duy trì cung cấp vũ khí phương Tây cho Ukraine. Kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra cách đây 17 tháng, Mỹ và các đồng minh đã viện trợ hơn 100 tỷ USD vũ khí, đạn dược cho Kiev.

Theo New York Times, Mỹ và NATO đang thảo luận về một thỏa thuận an ninh dành cho Ukraine, ưu tiên chuyển giao vũ khí và công nghệ tiên tiến và thỏa thuận này có thể được ký kết sau hội nghị thượng đỉnh NATO vào ngày 11-12/7 tại Lithuania.

Fabrice Pothier, cựu Giám đốc chính sách của NATO, cho biết Mỹ sẽ đóng vai trò là người bảo đảm chính cho thỏa thuận an ninh với sự tham gia của các thành viên NATO ở châu Âu.

Một quan chức chính quyền Mỹ cho biết cam kết an ninh "kiểu Israel" được đánh giá một cách để giải quyết cốt lõi các vấn đề an ninh của Ukraine trong bối cảnh Kiev khó đạt được tư cách thành viên NATO trong tương lai gần.

Ukraine từ lâu đã theo đuổi mục tiêu trở thành thành viên của NATO - liên minh quân sự gồm 31 thành viên do Mỹ dẫn dắt. Tuy nhiên, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 28/6 nêu rõ, bất cứ cuộc đàm phán nghiêm túc nào về việc kết nạp Ukraine chỉ diễn ra sau khi xung đột ở Ukraine kết thúc.

Israel không phải là thành viên của NATO, nhưng có mối quan hệ đặc biệt với Mỹ với tư cách là đối tác tin cậy nhất của Washington ở Trung Đông. Israel cũng là nước nhận viện trợ nước ngoài lớn nhất của Mỹ kể từ Thế chiến II.

Hỗ trợ của Mỹ cho Israel hiện được vạch ra trong các thỏa thuận 10 năm và trong thỏa thuận gần đây nhất, Washington cam kết cung cấp 38 tỷ USD viện trợ quân sự từ năm 2019 đến 2028.