Tổng thống Pháp cảnh báo nguy cơ châu Âu có thể "tàn lụi"

Tổng thống Pháp Macron ngày 25/4 đã kêu gọi xây dựng hệ thống phòng thủ châu Âu mạnh mẽ, thống nhất hơn khi ông vạch ra tầm nhìn về một Liên minh châu Âu quyết đoán hơn trên trường quốc tế.

Trong bài phát biểu tại Đại học Sorbonne ở Paris, ông cảnh báo: "Có nguy cơ châu Âu của chúng ta có thể tàn lụi. Chúng ta không được chuẩn bị để đối mặt với những rủi ro".

Trong bài phát biểu kéo dài gần hai giờ, ông cảnh báo rằng áp lực quân sự, kinh tế và các áp lực khác có thể làm suy yếu và chia cắt liên minh châu Âu gồm 27 quốc gia thành viên.

Ông cho biết, Nga không thể được phép thắng ở Ukraine. Ông đồng thời kêu gọi tăng cường năng lực an ninh mạng của châu Âu, quan hệ quốc phòng chặt chẽ hơn với Anh thời hậu Brexit và thành lập một học viện châu Âu để đào tạo nhân viên quân sự cấp cao.

Ông nói rằng người châu Âu nên ưu tiên mua thiết bị quân sự của châu lục này trong một nỗ lực nhằm tăng cường đầu tư hơn nữa vào năng lực sản xuất quốc phòng. 

Ông Macron nói: "Chúng ta phải sản xuất nhiều hơn, chúng ta phải sản xuất nhanh hơn và chúng ta phải sản xuất với tư cách là người châu Âu".

Bài phát biểu đã nhận được phản hồi tích cực từ Đức, một thành viên chủ chốt của EU. Thủ tướng Đức Olaf Scholz tuyên bố: "Pháp và Đức muốn châu Âu trở nên mạnh mẽ. Bài phát biểu của ông Macron chứa đựng những ý tưởng hay về cách chúng ta có thể đạt được điều này".

Ông Macron từ lâu đã kêu gọi châu Âu nên có "quyền tự chủ chiến lược" nhằm hướng tới việc ít phụ thuộc hơn vào Mỹ.

Châu Âu "phải chứng tỏ rằng mình không bao giờ là chư hầu của Mỹ và châu Âu cũng biết cách trao đổi với tất cả các khu vực khác trên thế giới", ông Macron nói.

Tuy nhiên, theo Reuters, nhiều quan chức EU tin rằng hiện tại châu lục này không có giải pháp thay thế đáng tin cậy nào cho chiếc ô an ninh của Mỹ.

Ông Macron cho rằng châu Âu cũng có nguy cơ tụt hậu về mặt kinh tế khi các quy tắc thương mại tự do toàn cầu đang bị các đối thủ lớn thách thức. Ông nói, Ngân hàng Trung ương Châu Âu không nên chỉ nhắm mục tiêu vào vấn đề lạm phát mà còn cần để tâm đến vấn đề tăng trưởng và khí hậu.

Ông Macron cho biết, EU nên đồng ý miễn trừ các quy tắc cạnh tranh của riêng mình để có thể hỗ trợ các công ty trong các lĩnh vực như AI và năng lượng xanh khi Mỹ và Trung Quốc cũng có những chương trình hỗ trợ cho doanh nghiệp của nước này.

Ông nói thêm Châu Âu cần các thị trường ít bị phân mảnh hơn về năng lượng, viễn thông và dịch vụ tài chính, đồng thời cũng phải giảm tình trạng quan liêu.

Nhà lãnh đạo Pháp hy vọng bài phát biểu của ông sẽ có tác động tương tự như bài phát biểu tại Sorbonne mà ông đưa ra cách đây 7 năm, báo trước một số thay đổi chính sách quan trọng của EU.

Kể từ đó, thế giới đã có nhiều thay đổi, với những thách thức địa chính trị bao gồm cuộc chiến ở Gaza, chiến sự Nga - Ukraine và cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung.

Bài phát biểu hôm 25/4 của ông Macron được coi là đóng góp của Pháp cho chương trình nghị sự chiến lược của EU trong 5 năm tới.