Tổng chưởng lý New York: Ông Trump có thể từ chức để được ân xá

"Tổng thống có thể ưu tiên ân xá cho các cá nhân, nhưng hầu hết các học giả pháp lý đều chỉ ra rằng ông ấy không thể tự ân xá cho chính mình. Những gì ông ấy có thể làm là từ chức và để Phó tổng thống Mike Pence ân xá cho ông ấy", Tổng chưởng lý bang New York Letitia James, một thành viên của đảng Dân chủ, nói trong cuộc phỏng vấn với ABC hôm 8/12.

"Tôi nghĩ đến một lúc nào đó, ông ấy sẽ từ chức và để phó tổng thống ân xá cho mình", bà James nói thêm.

Kịch bản mà Tổng chưởng lý bang New York dự đoán từng được ghi nhận trong biên bản ghi nhớ của Bộ Tư pháp năm 1974, trong đó nêu rằng cựu Tổng thống Richard Nixon không thể tự ân xá cho chính mình.

"Theo tu chính án thứ 25, khi tổng thống tuyên bố rằng tạm thời không thể đảm nhận các nhiệm vụ của văn phòng, phó tổng thống sẽ trở thành quyền tổng thống, do vậy có thể ân xá cho tổng thống. Sau đó, tổng thống có thể từ chức hoặc tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ của mình tại văn phòng", bản ghi nhớ nêu rõ.

Bà James dự đoán rằng Tổng thống Trump sẽ ban hành lệnh ân xá cho các con, các thành viên trong chính quyền của ông và các cộng sự thân cận trước khi từ chức để được ân xá.

Năm 2019, bà James từng mở cuộc điều tra về các doanh nghiệp của ông Trump và mối liên hệ của các doanh nghiệp này với Ngân hàng Deutsche. Cuộc điều tra được thúc đẩy bởi lời khai của Michael Cohen, cựu luật sư của ông Trump. Ông Cohen tiết lộ rằng Tổng thống Trump đã "thổi phồng" khối tài sản và báo cáo tài chính của mình.

Một số người đã kêu gọi ông Joe Biden ân xá cho Trump sau khi ông nhậm chức, dù ông Biden trước đó tuyên bố ông sẽ không ban hành một lệnh ân xá như vậy.

Nhiều ý kiến cũng dự đoán rằng trong những tuần cuối nhiệm kỳ, Tổng thống Trump có thể sẽ ban hành thêm nhiều lệnh ân xá, sau lệnh ân xá cho cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn hôm 25/11.

New York Times dẫn 2 nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết, Tổng thống Trump đang thảo luận với các cố vấn về việc ban hành lệnh ân xá cho 3 con của ông, gồm Donald Trump Jr., Eric Trump và Ivanka Trump, cùng con rể đồng thời là cố vấn cao Nhà Trắng Jared Kushner. Ngoài ra, Tổng thống cũng xem xét khả năng ân xá luật sư riêng Rudy Giuliani.  

Ông Trump cũng có thể ân xá cho những người khác bị nhắm đến trong cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller như Paul Manafort - cựu giám đốc tranh cử của ông Trump hay giúp các thành viên trong gia đình và tập đoàn Trump Organization của ông thoát khỏi vòng lao lý. 

Hiến pháp Mỹ trao cho tổng thống quyền khoan hồng để có thể ban lệnh ân xá cho các tội phạm liên bang, ngoại trừ các trường hợp bị luận tội. Tuy nhiên, quyền ân xá của tổng thống chỉ có giá trị với các tội phạm liên bang, không bao gồm tội phạm ở cấp bang.  

Hiến pháp cũng không cấm tổng thống ân xá cho đồng minh và các thành viên trong gia đình ngay cả khi lệnh ân xá có vẻ như tư lợi, xung đột lợi ích hay kéo theo những phản ứng chính trị.

Năm 1993, trước khi mãn nhiệm, Tổng thống George Bush đã ân xá cho 6 bị cáo trong bê bối Iran-Contra vốn là các quan chức trong chính quyền tổng thống Ronald Reagan đã bí mật tạo điều kiện bán vũ khí cho Iran. Năm 2001, trước khi hết nhiệm sở, Tổng thống Bill Clinton đã ban hành một số lệnh ân xá gây tranh cãi, trong đó có lệnh ân xá cho em trai của vợ, Roger Clinton.