Tình bạn “sớm nở tối tàn” của Tổng thống Trump với các nhà lãnh đạo

Tình bạn của Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron từng là chủ đề thu hút sự chú ý của dư luận. Tuy nhiên cho đến hôm 3/12, dường như những khoảnh khắc mà hai nhà lãnh đạo từng dành cho nhau như những nụ hôn má hay những cái nắm tay siết chặt đã không còn nữa.

Bên lề cuộc gặp nhân kỷ niệm 70 năm thành lập khối NATO diễn ra tại thủ đô London, Anh hôm qua, Tổng thống Trump đã “nặng lời” với người bạn một thời của ông - Tổng thống Macron. Ông chủ Nhà Trắng đã lên án phát ngôn của ông Macron hồi tháng trước, trong đó tổng thống Pháp chỉ trích vai trò lãnh đạo NATO của tổng thống Mỹ. Bên cạnh đó, ông Trump cũng đặt ra nghi vấn về một số chính sách của nhà lãnh đạo Pháp.

Tổng thống Trump vốn được biết đến là người luôn tìm cách xây dựng các mối quan hệ cá nhân với các nhà lãnh đạo nước ngoài. Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng cũng có xu hướng gây căng thẳng công khai, xuất phát một phần từ cách tiếp cận ngẫu hứng của ông với truyền thông, cũng như những tuyên bố bị cho là “sáo rỗng” của ông trên mạng xã hội Twitter.

Tổng thống Macron chỉ là một trong số những nhà lãnh đạo mà xuất phát điểm là những người bạn có mối quan hệ thân mật với Tổng thống Trump, nhưng sau đó biến thành mối quan hệ lạnh nhạt do những sự việc căng thẳng.

Tổng thống Pháp: Ăn tối tại tháp Eiffel

Tình bạn mới chớm nở giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Macron được thể hiện rõ nhất vào mùa hè năm 2017, khi ông Trump lần đầu tiên có chuyến công du tới Pháp.

Ông Macron đã dành cho ông Trump sự đón tiếp nồng hậu, từ diễu binh quân sự, ăn tối tại tháp Eiffel cho tới những cái nắm tay. Mặc dù khi đó còn bất đồng về nhiều vấn đề, song hai nhà lãnh đạo vẫn dành cho nhau sự quý mến.

Trong chuyến thăm sau đó của Tổng thống Macron tới Nhà Trắng vào tháng 4/2018, hai nhà lãnh đạo Pháp - Mỹ vẫn dành cho nhau những cái hôn má. Thậm chí đã có lúc, ông Trump còn nhẹ nhàng phủi gàu trên vai ông Macron.

Hai nhà lãnh đạo cũng dành cho nhau nhiều lời khen ngợi, đồng thời tìm cách hạn chế cách tiếp cận khác biệt về thương mại, nhập cư và biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, đến cuối năm ngoái, mối quan hệ Trump - Macron bắt đầu đi xuống vì những khác biệt về chính sách. Những nụ hôn má nhường chỗ cho những nghi thức chóng vánh và những nụ cười gượng gạo mỗi khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau.

Cho tới đầu tháng này, Tổng thống Macron bắt đầu nặng lời với người đồng cấp Mỹ. Nhà lãnh đạo Pháp cho rằng nước Mỹ dưới thời Tổng thống Trump dường như “quay lưng lại” với NATO, và việc thiếu đi vai trò lãnh đạo cũng như hợp tác chiến lược của Mỹ dẫn tới việc NATO bị “chết não”.

Cho đến khi gặp lại nhau tại cuộc họp báo ở Anh hôm qua, tình bạn giữa hai nhà lãnh đạo Pháp - Mỹ dường như “tàn lụi”.

Quan điểm của Tổng thống Macron dường như đi ngược lại với tuyên bố của ông Trump về việc tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã bị xóa sổ ở Syria. Tổng thống Trump nói rằng câu trả lời của Tổng thống Macron “là một trong những câu trả lời mà như không trả lời xuất sắc nhất” ông từng nghe.

Trong một cuộc trao đổi “nóng” nhất, khi hai nhà lãnh đạo thảo luận về việc kiểm soát các tay súng IS tại Syria, ông Trump đã nói đùa về việc trả các chiến binh IS bị bắt giữ về Pháp.

“Ông có muốn một vài chiến binh IS hay ho không?”, Tổng thống Trump nói.

“Hãy nghiêm túc đi”, ông Macron trả lời gọn lỏn.

Tổng thống Brazil: Khen ngợi trước, trừng phạt sau

Khi Tổng thống Trump gặp người đồng cấp Brazil Jair Bolsonaro tại Nhà Trắng lần đầu tiên hồi tháng 3, ông đã dành rất nhiều lời khen cho tổng thống mới đắc cử của Brazil.

“Tôi nghĩ mối quan hệ của Brazil với Mỹ, nhờ tình bạn của chúng ta, có lẽ đang tốt hơn bao giờ hết”, Tổng thống Trump nói.

Tổng thống Bolsonaro từng vướng phải những lời chỉ trích về những phát ngôn gây tranh cãi liên quan tới phụ nữ, cộng đồng người thiểu số và người đồng tính. Tuy nhiên, bất chấp những điều đó, Tổng thống Trump vẫn chào đón ông Bolsonaro bằng sự ấm áp và hứa hẹn rằng, tình bạn giữa hai nhà lãnh đạo sẽ thúc đẩy hợp tác thương mại song phương chặt chẽ hơn.

Thậm chí, Eduardo Bolsonaro, con trai của Tổng thống Bolsonaro và là nghị sĩ tại hạ viện Brazil, còn đội chiếc mũ bóng chày có in khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại - Trump 2020” của Tổng thống Trump khi tới thăm Nhà Trắng.

Tuy nhiên, mối quan hệ này bây giờ rõ ràng đã lạnh nhạt. Tổng thống Trump ngày 3/12 tuyên bố sẽ áp thuế đối với mặt hàng nhôm và thép từ Brazil và Argentina. Ông chủ Nhà Trắng cáo buộc hai quốc gia này thao túng tiền tệ và gây tổn hại cho nông dân Mỹ.

Tổng thống Bolsonaro cho biết ông sẽ nêu trực tiếp vấn đề này với Tổng thống Trump. Tuy nhiên, đòn thuế quan sẽ khiến cho hai nhà lãnh đạo khó có thể nối lại mối quan hệ từng nồng ấm trước đây.

Thủ tướng Canada: Bất đồng về thương mại

Tổng thống Trump và Thủ tướng Canada Justin Trudeau dường như khó có thể phát triển một tình bạn gần gũi. Tuy vậy, đối với ông Trudeau, việc hòa hợp với quốc gia láng giềng hùng mạnh phía nam luôn là ưu tiên hàng đầu.

Ngay sau khi ông Trump đắc cử tổng thống, Thủ tướng Trudeau đã khởi động chiến dịch “lấy lòng” tân chủ nhân Nhà Trắng. Nhà lãnh đạo Canada đã mời Ivanka Trump, con gái Tổng thống Trump, dự một hội nghị gồm các nữ lãnh đạo doanh nghiệp. Động thái này của ông Trudeau ít nhất đã phát huy hiệu quả.

Trong cuộc gặp đầu tiên của Thủ tướng Trudeau với Tổng thống Trump tại Nhà Trắng vào năm 2017, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi những điều thú vị và thảo luận về các vấn đề chính sách. Ông Trump sau đó đã nhắc tới “mối quan hệ cá nhân tuyệt vời” với ông Trudeau khi các cuộc đàm phán về Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ được khởi động.

Tuy nhiên, mối quan hệ Trump - Trudeau bắt đầu “đổ vỡ” vào tháng 5/2018 khi Tổng thống Trump thông báo rằng, ông đang mở rộng việc áp thuế lên mặt hàng thép và nhôm, bao gồm cả thép và nhôm của Canada, trong khi Canada là nước xuất khẩu thép và nhôm lớn nhất tới Mỹ. Đáp lại, Canada tuyên bố cũng áp thuế lên 12,8 tỷ USD hàng hóa Mỹ.

Sau đó, hai nhà lãnh đạo tiếp tục có một cuộc điện đàm căng thẳng khi ông Trump đề cập tới những cáo buộc được cho là vô căn cứ về hành động gây hấn của Canada với Mỹ trước đây. Tới hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng 6/2018, hai nhà lãnh đạo gần như không còn kìm nén sự khó chịu nữa.

“Người Canada lịch sự, chúng tôi biết điều nhưng chúng tôi sẽ không để bị bắt nạt”, ông Trudeau nói.

Về phần mình, Tổng thống Trump cũng để lại bình luận trên Twitter, gọi Thủ tướng Trudeau là “rất thiếu trung thực và yếu đuối”. Ông Trump tuyên bố Mỹ sẽ không ký hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ, bất chấp việc các bên khác đã đồng ý ký.

Thủ tướng Nhật Bản: Tình bạn trên sân golf

Tổng thống Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã dành rất nhiều thời gian bên nhau. Hai nhà lãnh đạo cùng nhau xem một trận đấu sumo. Họ cũng ăn tối cùng hai đệ nhất phu nhân. Họ cũng chơi golf cùng nhau, ở cả khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của Tổng thống Trump tại bang Florida, Mỹ và trong chuyến thăm của Tổng thống Trump tới Tokyo, Nhật Bản.

“Chúng tôi rất hiểu nhau trên sân golf”, ông Trump nói với các phóng viên hồi năm 2017.

Việc duy trì mối quan hệ với Tổng thống Trump là một phần quan trọng trong chiến lược của Thủ tướng Nhật Bản nhằm đảm bảo một thỏa thuận thương mại song phương hiệu quả với Mỹ, một thỏa thuận mà ông Trump cho là “rất thú vị”. Khi ông Trump tới thăm Tokyo, ông Abe đã mô tả chuyến thăm này là cơ hội để củng cố mối quan hệ “không thể tách rời” giữa hai nhà lãnh đạo.

Tuy nhiên, cũng trong chuyến thăm tới Nhật Bản, ông Trump phần lớn tập trung vào các vấn đề nội bộ và trong một số trường hợp, nhà lãnh đạo Mỹ còn thể hiện sự không hài lòng với quốc gia đồng minh của Washington tại châu Á.

Mặc dù dành nhiều thời gian bên nhau, song cả ông Trump và ông Abe cho đến nay vẫn chưa thống nhất một thỏa thuận thương mại ổn thỏa cho cả hai bên. Đối với Thủ tướng Abe, câu hỏi đặt ra là liệu “sự đầu tư” của ông vào việc kết thân với Tổng thống Trump có xứng đáng hay không.

Thành Đạt

Theo New York Times