Thượng đỉnh Mỹ -ASEAN nhấn mạnh trọng tâm An ninh, Kinh tế

Nhà lãnh đạo Mỹ tuyên bố ông coi châu Á là hòn đá tảng trong chính sách đối ngoại của Mỹ. “Vì vậy, chúng tôi muốn tăng cường quan hệ với các đồng minh cũ, thắt chặt thêm quan hệ với các đối tác mới, như chúng tôi đang làm với Trung Quốc, và tái cam kết hợp tác với các tổ chức khu vực, trong đó có ASEAN”, ông nói.

Tổng thống Obama cho biết ông muốn thảo luận với ASEAN về vấn đề thực hiện tăng trưởng kinh tế theo đường lối bền vững; bày tỏ hy vọng hội nghị thưởng đỉnh kỳ này sẽ đưa đến những hợp tác chính trị và an ninh sâu rộng hơn giữa các nước.

Tổng thống Mỹ nhấn mạnh ASEAN có tiềm năng trở thành khối dẫn dắt thế giới thực sự, khẳng định chiến lược của ông tái thiết ảnh hưởng của Mỹ ở khu vực năng động này. Ông cũng xác nhận sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh Đông Á vào năm tới tại Jakarta (Indonesia).

Về phần mình, Chủ tịch Việt Nam Nguyễn Minh Triết nêu rõ ASEAN mong muốn đưa quan hệ của khối này với Washington lên một tầng nấc mới để duy trì hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực.

Tại hội nghị, hai bên đã thống nhất về tầm quan trọng của “giải quyết các bất đồng bằng phương pháp hòa bình” và “tự do lưu thông hàng hải”, kể cả ở vùng Biển Đông.

Về lĩnh vực kinh tế, hai bên đã đồng ý cùng hợp tác để mở rộng quan hệ thương mại vốn cũng đang phát triển mạnh. Kim ngạch thương mại trong trao đổi hàng hóa hai chiều ASEAN-Mỹ đã đạt 84 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm nay, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái.

Các nhà lãnh đạo cũng thảo luận vấn đề chống khủng bố, các nỗ lực ngăn chặn nạn buôn lậu ma túy, cam kết chống phổ biến hạt nhân và khẳng định sự cần thiết phải có các giải pháp hòa bình cho vấn đề hạt nhân ở Iran và Triều Tiên.

Trong tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo ASEAN còn đặc biệt hoan nghênh sự ủng hộ của Mỹ đối với Cộng đồng và Kết nối ASEAN, cam kết hợp tác với Mỹ trong các vấn đề liên quan đến năng lượng, đầu tư, giáo dục, nông nghiệp, văn hóa…; nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì đối thoại ở mức cao nhất giữa hai bên và cam kết tổ chức cuộc họp thượng đỉnh ASEAN-Mỹ lần ba vào năm tới, cùng dịp diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á 2011.

“Mỹ đang đi đúng hướng”

Dư luận chung cho rằng nhà lãnh đạo da màu đầu tiên của Mỹ đang dẫn dắt chiến lược đối ngoại của nước Mỹ với châu Á đi đúng hướng.

Ngay trước khi cuộc họp diễn ra, ông Jeff Bader, giám đốc phụ trách châu Á do tổng thống bổ nhiệm trong Hội đồng An ninh Quốc gia nói: “Kể từ ngày đầu chính quyền Obama nhậm chức, chúng tôi luôn nỗ lực xây dựng lại quan hệ với ASEAN”.

Ông Jeff Bader cho rằng bên cạnh chủ đề thương mại và đầu tư, cuộc họp hai giờ giữa ông Obama và các lãnh đạo ASEAN sẽ nói đến cả an ninh của vùng Đông Á nói chung.

Trong bài viết hôm 24/9, nhà bình luận chuyên về Mỹ của hãng tin BBC, ông Nick Childs cho rằng có sự liên hệ chặt chẽ giữa chính sách của Mỹ ở vùng Đông Bắc Á và Đông Nam Á. Theo ông Nick Childs, “có nhiều lý do đang đẩy các nước ASEAN về gần phía Mỹ”, trong khi thái độ của Mỹ muốn đảm bảo an ninh, nhất là an toàn giao thông hàng hải cho vùng biển Đông Nam Á.

Về dư luận trong khu vực, hai ngày trước khi hội nghị Mỹ-ASEAN diễn ra, tờ China Daily đăng bài viết nói Trung Quốc luôn hoan nghênh quan hệ ba bên giữa Mỹ, Trung Quốc và ASEAN.

Sau hội nghị lần này tại Mỹ, chính quyền Obama sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ với vùng châu Á - Thái Bình Dương bằng một loạt sự kiện ngoại giao: Dự kiến G20 sẽ diễn ra tại Hàn Quốc, sau đó là Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương APEC ở Nhật Bản và hội nghị thượng đỉnh Đông Á ở Việt Nam.

Sang năm, dự kiến ông Obama sẽ thăm Indonesia, nước làm chủ tịch luân phiên của ASEAN năm 2011.