Thủ tướng Singapore: Trung Quốc không thể thay thế Mỹ tại châu Á

Trong bài viết được đăng trên tạp chí Foreign Affairs ngày 4/6, Thủ tướng Lý Hiển Long nhận định các yêu sách chủ quyền và hàng hải gây tranh chấp của Trung Quốc ở Biển Đông khiến các quốc gia trong khu vực “luôn coi sự hiện diện của hải quân Trung Quốc là nỗ lực nhằm thúc đẩy các yêu sách này”.

“Bất chấp sức mạnh quân sự ngày càng tăng, Trung Quốc không thể thay thế vai trò an ninh của Mỹ”, ông Lý viết.

Thủ tướng Singapore cũng cho rằng việc Mỹ rút khỏi khu vực Đông Á sẽ buộc Nhật Bản và Hàn Quốc phải tính đến việc phát triển vũ khí hạt nhân để đối phó với mối đe dọa ngày càng tăng từ Triều Tiên.

Bài viết của Thủ tướng Lý Hiển Long được đăng tải trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang tiếp tục gia tăng, khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn đối đầu trên nhiều mặt trận từ mạng viễn thông 5G cho tới Biển Đông hay trách nhiệm với đại dịch Covid-19. Singapore là một trong những nước châu Á lên tiếng mạnh mẽ nhất, kêu gọi Mỹ và Trung Quốc tránh một cuộc xung đột hủy diệt, buộc các nước nhỏ hơn phải chọn phe.

“Các nước châu Á - Thái Bình Dương không muốn bị bắt buộc phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc. Họ muốn khai thác mối quan hệ tốt đẹp với cả hai bên”, Thủ tướng Lý nhận định, nhắc lại bình luận ông từng nêu ra trước đây.

Ông Lý cho rằng mối quan hệ giữa các nước châu Á với Mỹ và Trung Quốc không phải là trò chơi “tổng số bằng 0”, trong đó khi tăng cường quan hệ với Bắc Kinh hoặc Washington, các nước cũng không chống lại bên còn lại.

Thủ tướng Lý cảnh báo nếu Mỹ cố gắng kiềm tỏa Trung Quốc, hoặc nếu Bắc Kinh tìm cách xây dựng phạm vi ảnh hưởng riêng tại châu Á, 2 nước sẽ châm ngòi cho một cuộc đối đầu có thể kéo dài hàng chục năm và đặt khái niệm “thế kỷ châu Á” vào tình thế nguy hiểm.

“Bất kỳ cuộc đối đầu nào giữa hai cường quốc này đều không thể kết thúc giống như Chiến tranh Lạnh trước đây, khi một nước sụp đổ trong hòa bình”, ông Lý nhận định.

Ông Lý cho rằng không giống Liên Xô trong những năm cuối trước khi sụp đổ, nền kinh tế Trung Quốc hiện phát triển rất năng động và công nghệ ngày càng phát triển.

Theo Thủ tướng Lý Hiển Long, Trung Quốc nên chấp nhận thực tế rằng thế giới ngày nay đang đặt kỳ vọng nhiều hơn vào Trung Quốc với tư cách là một nước lớn.

“Trung Quốc không còn sự chính đáng về chính trị để được hưởng những điều kiện thuận lợi và ưu đãi như họ từng có khi còn là một nước nhỏ và kém phát triển hơn, chẳng hạn các điều khoản hào phóng khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) hồi năm 2001”, ông Lý cho biết.

Theo đó, người đứng đầu chính phủ Singapore cho rằng một nước Trung Quốc mạnh hơn nên tôn trọng quy tắc và chuẩn mực toàn cầu, đồng thời có trách nhiệm hơn trong việc thúc đẩy trật tự quốc tế.

Thủ tướng Lý Hiển Long cho biết “Mỹ sẽ phải quyết định liệu có coi sự trỗi dậy của Trung Quốc là mối đe dọa sống còn và tìm cách cản trở Trung Quốc bằng mọi cách có thể không, hay vẫn chấp nhận Trung Quốc như một cường quốc”.

Theo Thủ tướng Singapore, để tránh kịch bản trên, một mối quan hệ hợp tác được hình thành trong khuôn khổ luật lệ đa phương sẽ thúc đẩy một hệ thống mà trong đó tất cả các quốc gia đều được quy trách nhiệm và giới hạn.

"Những lựa chọn chiến lược của Mỹ và Trung Quốc sẽ định hình diễn biến của trật tự thế giới mới nổi. Cạnh tranh giữa cường quốc là điều tự nhiên, nhưng việc họ có thể hợp tác hay không là một phép thử thực sự về chiến lược lãnh đạo đất nước, cũng như xác định liệu nhân loại có đạt được tiến bộ trong các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, giải trừ vũ khí hạt nhân và sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm hay không”, Thủ tướng Lý viết thêm.

Thành Đạt

Theo SCMP