Thông điệp từ chuyến thăm Đông Nam Á của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken

Reuters đưa tin, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm nay bắt đầu chuyến thăm 3 nước Đông Nam Á nhằm thúc đẩy hợp tác an ninh, kinh tế với khu vực, trong nỗ lực nhằm đối phó với ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Ngoại trưởng Mỹ sẽ tới Jakarta, thủ đô của Indonesia vào ngày 13/12, sau đó là Malaysia và Thái Lan.

Hiện nay, Đông Nam Á được xem là nơi cạnh tranh chiến lược giữa hai siêu cường Mỹ và Trung Quốc.

Ông Daniel Kritenbrink, Trợ lý ngoại trưởng phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, nói với phóng viên trước thềm chuyến thăm rằng, chuyến công du của Ngoại trưởng Blinken hướng tới mục tiêu nâng cao cam kết của chính quyền Tổng thống Joe Biden với khu vực ASEAN lên mức "chưa từng có", tập trung tăng cường hợp tác cơ sở hạ tầng an ninh khu vực và trao đổi tầm nhìn về một khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở.

Nước Mỹ dưới thời Tổng thống Biden coi Đông Nam Á là khu vực quan trọng trong nỗ lực đối phó sự bành trướng của Trung Quốc. Tuy nhiên, kể từ khi cựu Tổng thống Donald Trump rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào năm 2017, Washington dường như đang thiếu một cơ chế chính thức để tăng cường ảnh hưởng tại khu vực trong bối cảnh Bắc Kinh đang trỗi dậy mạnh mẽ.

Theo ông Kritenbrink, hiện Mỹ vẫn chưa xác định những yêu cầu cụ thể của khung hợp tác kinh tế dự kiến, tuy nhiên Mỹ sẽ tập trung vào việc tạo thuận lợi thương mại, kinh tế kỹ thuật số, khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và các tiêu chuẩn lao động.

Giới phân tích và các nhà ngoại giao cho rằng Ngoại trưởng Blinken có thể sẽ thu hút các quốc gia Đông Nam Á bằng nỗ lực đảm bảo chuỗi cung ứng và sự phát triển tài chính trong khu vực, một trong số đó là việc các công ty Mỹ đang dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc.

Ông Matthew Goodman, chuyên gia kinh tế khu vực tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS), cho biết kế hoạch trên vẫn có thể thu hút các nước Đông Nam Á dù tồn tại những hạn chế.

Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Biden hiện chưa đưa ra dấu hiệu nào cho thấy Washington sẽ sẵn sàng cho phép các quốc gia trong khu vực gia tăng tiếp cận thị trường Mỹ.

Theo một nhà ngoại giao châu Á, cho đến nay, Mỹ đã thể hiện cam kết tăng cường hợp tác với khu vực Đông Nam Á thông qua một loạt các chuyến thăm cấp cao, đặc biệt sự kiện Tổng thống Joe Biden tham gia các hội nghị thượng đỉnh khu vực và cam kết hợp tác an ninh lâu dài.

Tuy nhiên, nhà ngoại giao giấu tên trên cho biết: "Mỹ vẫn chưa sánh ngang với Trung Quốc trong lĩnh vực kinh tế" và rõ ràng "Trung Quốc đang đi trước cuộc chơi 20 năm, Mỹ cần hành động để giúp các nước Đông Nam Á. Việc gửi hàng không mẫu hạm thôi là chưa đủ".

Các nhân vật cấp cao trong chính quyền ông Biden, bao gồm cả nhà hoạch định chính sách Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Kurt Campbell, cũng cho rằng Mỹ phải cạnh tranh kinh tế hiệu quả hơn với Trung Quốc trong khu vực. Tuy nhiên, bất kỳ động thái nào nhằm tham gia lại CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) sẽ là một thách thức rất lớn với chính quyền Biden, do các cam kết nhằm xây dựng và khôi phục nền kinh tế nội địa mà các nhà chỉ trích nói là bị tác động bởi các hiệp định như vậy.