1. Dòng sự kiện:
  2. Iran phóng UAV, tên lửa vào Israel
  3. Chiến sự Nga - Ukraine
  4. Bầu cử tổng thống Mỹ 2024

Sự tích hoang đường về “đường lưỡi bò” của Trung Quốc

“Đường lưỡi bò” hay “đường chín đoạn” là một sản phẩm "hoang tưởng" khiến cả thế giới, kể cả một số nhà nghiên cứu Trung Quốc ngạc nhiên và “không thể hiểu nổi”! Thậm chí có học giả Trung Quốc đã phải thừa nhận: “Rất xấu hổ khi các đồng nghiệp quốc tế hỏi về đường 9 đoạn”!

Năm 2009, Trung Quốc chính thức công bố bản đồ có đường lưỡi bò. Ngay lập tức, học giả kiêm nhà bình luận nổi tiếng của đài Phượng Hoàng (Hồng Kông) Tiết Lý Thái lên tiếng cảnh báo: “Trung Quốc đang tự đặt ra tai họa cho mình. Cộng đồng quốc tế sẽ không bao giờ để cho chuyện đó xảy ra”.

Theo những tư liệu mà giới nghiên cứu Trung Quốc công bố rộng rãi trên các trang mạng thì xuất xứ của “đường lưỡi bò” như sau: Thời Trung Hoa Dân quốc có tổ chức chuyến đi khảo sát trái phép kéo dài 2 tháng từ đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa, đến đảo Ba Bình thuộc Trường Sa.

Sau chuyến đi, trở về trụ sở ở Quảng Châu, chỉ huy Lâm Tuân cùng một số thuộc hạ thân tín ngồi lại cùng nhau vẽ ra bản đồ 11 đoạn rồi giao cho Sở Phương vực thuộc Bộ Nội chính in ấn vào tháng 10/1947.

Tuần báo Phượng Hoàng (Hồng Kông) đã cất công đi gặp một số nhân chứng chuyến đi hiện đang ở Đài Loan và cho biết, người vẽ bản đồ là giám đốc Sở Phương vực, Phó Giác Kim. Căn cứ trên một số tư liệu sơ sài ghi chép, vẽ lại và của Lâm Tuân, Trịnh Tư Duyệt, Tào Hi Mãnh, giám đốc Phó Giác Kim đã chỉnh lý, vẽ lại. Và theo tấm bản đồ đầu tiên thì đường chữ U, tức đường lưỡi bò có 11 đoạn đứt khúc mà các học giả sau này gọi là “đường hư tuyến”. Các quần đảo Đông Sa, Hoàng Sa và Trường Sa đều nằm trong đường hư tuyến.

Theo tư liệu của các báo Hồng Kông và Trung Quốc thì “quy trình” làm ra đường chữ U có thông qua một số cơ quan chức năng của nhà nước Trung Hoa dân quốc như vậy dù nếu có thông qua thì cũng bất hợp pháp vì không nhà nước nào có thể tự tiện vẽ bản đồ gom lãnh thổ lãnh hải của nước khác vào cho mình.

Học giả Lý Lệnh Hoa cùng một số nhà nghiên cứu khác đã không công nhận hoàn cảnh ra đời của đường chữ U được “bài bản” như thế. Ông khẳng định “đường hư tuyến do viên quan chức vụ nội chính tên Trịnh Tư Ước tiện tay vẽ mà không căn cứ vào bất kỳ cơ sở nào”.

Thậm chí, ông Lý Lệnh Hoa và một số đồng nghiệp còn tỏ ra xấu hổ vì: “Sau khi phát hành tấm bản đồ có đường chữ U này, Trung Quốc thời bấy giờ còn công bố “kết quả nghiên cứu của chuyến đi khảo sát” như sau: “Diện tích biển của Trung Quốc bị các nước lấn chiếm như sau: Việt Nam chiếm 1.170.000 km2; Philippines chiếm 620.000 km2; Malaysia chiếm 170.000 km2; Brunei chiếm 50.000 km2; Indonesia chiếm 35.000 km2”.

Theo tài liệu mang tên “The Legel Status of the South China Sea” xuất bản tại Đài Loan tháng 10/1998 của hai tác giả Huang Yi và Wei Jingfen, một cựu viên chức trong nhóm “sản xuất ra đường chữ U” còn sống tại Đài Loan có tên là Bai đã được mời đến Bắc Kinh vào mùa hè năm 1990 để giải thích nguyên nhân vẽ đường chữ U. Tại thời điểm đó, ông Bai đã trên 80 tuổi nên không nhớ hết chi tiết song ông còn nhớ điều quan trọng nhất là “vẽ như vậy để đường này chỉ ra quần đảo thuộc về nước nào có đường này”. 

Nhận xét về cách “sản xuất” ra đường lưỡi bò nói trên, nhà nghiên cứu người Mỹ, giáo sư Mark J.Valencia thẳng thắn: “Tuyên bố của Trung Quốc về chủ quyền Biển Đông luôn mập mờ và thiếu nghiêm túc. Trong đó thiếu nghiêm túc nhất là đường chữ U. Khi được đề nghị giải thích về ý nghĩa của đường ranh giới này, là đường biên giới hay cái gì khác, họ luôn mập mờ rằng, có thể như thế hoặc có thể không. Trên thế giới chẳng có đường nào đứt khúc như vậy!”.  

Từ 11 đoạn, bớt xuống 9 đoạn và trở lại 10 đoạn

Tháng 2/1948, bản đồ chính thức của Trung Quốc mang tên “Bản đồ khu vực hành chính của Trung Hoa dân quốc” ra đời. Trong đó đường chữ U có 11 đoạn đứt quãng bao quanh gần trọn Biển Đông. Tuy nhiên bản đồ này chỉ phát hành rất hạn chế ở Trung Quốc nên các nước châu Á không hề hay biết.

Năm 1949, chính quyền Trung Hoa Dân quốc bị đánh bại, phải chạy ra đảo Đài Loan, tấm bản đồ có đường chữ U 11 đoạn rơi vào quên lãng. Nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ra đời không hề bận tâm đến đường chữ U 11 đoạn.

Ngày 4/12/1950, Bộ trưởng Bộ ngoại giao Chu Ân Lai, đại diện chính phủ Trung Quốc, tuyên bố đồng ý Bản tuyên ngôn Cairo được ký kết ngày 27/11/1943, trong đó 3 nước Anh, Hoa Kỳ và Trung Hoa (dân quốc) đã ký kết.

Trong tuyên ngôn Cairo có đoạn liên quan đến lãnh thổ Trung Hoa như sau: “ Nhật Bản phải bị loại ra khỏi tất cả các đảo đã cướp hoặc chiếm đóng từ khi bắt đầu cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất năm 1914 và tất cả những lãnh thổ Nhật đã chiếm của Trung Quốc như Mãn Châu Lý, Đài Loan và Bành Hồ sẽ được trả lại cho Cộng hòa Trung Hoa”.

Cũng cần nhắc lại thêm, thời điểm ký Tuyên ngôn Cairo năm 1943 thì hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa đang bị Nhật Bản chiếm đóng. Như vậy, Hoàng Sa và Hoàng Sa không liên quan gì đến lãnh thổ của Trung Quốc bị Nhật chiếm giữ. Và đại diện chính phủ Trung Quốc, Bộ trưởng Chu Ân Lai hoàn toàn tán thành Tuyên bố này.

Tuy nhiên, đến năm 1953, sau một thời gian đường chữ U tưởng đã tiêu vong theo chính quyền Trung Hoa dân quốc, bỗng “đội mồ sống dậy”. Trong năm này chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa xem xét và phê duyệt lại đường chữ U, từ 11 đoạn xuống còn 9 đoạn. Nhưng ranh giới của đường chữ U 9 đoạn tham lam hơn, tiến sát Việt Nam, Malaysia và Philippines hơn. Theo cách lập luận của Trung Quốc thì với đường chữ U mới 9 đoạn thì các nước Việt Nam, Philippines và Malaysia đã “chiếm” diện tích biển của Trung Quốc nhiều hơn.

Cũng giống như Trung Hoa Dân quốc, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa công bố bản đồ đường chữ U 9 đoạn mà không hề giải thích cơ sở pháp lý, cơ sở địa lý hay công khai trên trường quốc tế. Họ chỉ gọi chung chung là “vùng nước lịch sử”, “lãnh thổ lịch sử”, ai muốn hiểu thế nào thì tùy.

Ngày 6/5/2009, Việt Nam và Malaysia nộp báo cáo chung về ranh giới ngoài thềm lục địa mở rộng khu vực phía Nam Biển Đông lên Ủy ban ranh giới thềm lục địa Liên Hợp Quốc (CLCS).

Ngay ngày hôm sau, 7/5/2009, Trung Quốc gửi công hàm lên Tổng thư ký Liên Hợp Quốc phản đối, trong đó đính kèm bản đồ đường chữ U, tức đường 9 đoạn chiếm gần 80% diện tích Biển Đông.

Đến lúc này thì cả thế giới mới biết rõ tham vọng độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc không còn ẩn giấu nữa mà đã công khai. Mặc dù tọa độ và vị trí chính xác của đường chữ U 11 đoạn trước kia và 9 đoạn sau này không hề có, song không vì thế mà Trung Quốc ngần ngại, xem lại lập trường sai trái của mình.

Tháng 3/2010, Trung Quốc đã khiến cho cả thế giới giật mình khi tuyên bố Biển  Đông là “lợi ích cốt lõi” của Trung Quốc. Đến nỗi, nhà bình luận chính trị nổi tiếng của Trung Quốc, Trần Phá đã phát biểu trên tạp chí Khai Phóng số tháng 7/2011: “Vấn đề tranh chấp chủ quyền Biển Đông thể hiện rõ xu hướng ngày càng xấu đi. Bản thân Trung Quốc không có lập trường rõ ràng, tiền hậu bất nhất, gây tổn hại nghiêm trọng tới uy tín quốc tế của Trung Quốc”.

Ngày 25/6/2014, Trung Quốc công bố “bản  đồ dọc” có đường chữ U, lần này là 10 đoạn.

Việc kéo giàn khoan vào vùng biển Việt Nam và phát hành “bản đồ dọc” có đường chữ U 10 đoạn không chỉ khiến dư luận khắp thế giới phản đối, chỉ trích và lên án mà còn khiến dư luận bên trong Trung Quốc dậy sóng. Không chỉ những nhà nghiên cứu, học giả nổi tiếng lâu nay “phản tỉnh” can gián, phản  đối mà còn rất nhiều thanh niên, trí thức trẻ tuổi Trung Quốc thực sự bất bình, phản đối vì “quá đáng”.

Trên mạng xã hội Weibo rất phổ biến khắp Trung Quốc có rất nhiều thành viên lên án việc xuất bản và công bố tấm bản đồ dọc một cách hồ đồ, không tuân theo luật pháp quốc tế.

Một thành viên có nick là Yangxi viết: “Xưa thì 11 đoạn, rồi bớt thành 9 đoạn, nay thêm một chút thành 10 đoạn, thật là lãng phí và không cần thiết vì chẳng hề có giá trị pháp lý khi nói đến chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông. Bởi ngay chính cả bản thân Trung Quốc cho đến bây giờ còn mơ hồ với bản chất của “đường 10 đoạn” này thì ai tin nó là của Trung Quốc?”.

Chuyên gia bình luận quân sự Wu Ge, Cheng Gi ở Bắc Kinh mỉa mai: “Nếu làm theo kiểu của Trung Quốc thì bất cứ quốc gia nào cũng có thể “nuốt” biển của quốc gia khác chỉ bằng cách trưng ra tấm bản đồ do mình vẽ” và kết luận: “Chúng ta đang tự cột đá vào chân mình mà không biết”.

Tiến sĩ Yang Hengiun từng làm việc tại Bộ Ngoại giao Trung Quốc, hiện là thành viên cao cấp trong Hội đồng Đại Tây dương (Mỹ) viết trên tạp chí Diplomat, có đoạn: “Lời nói và hành động của Trung Quốc ngày càng đáng sợ với các nước khác… Tựu trung, những chiến thuật thiển cận khiến Trung Quốc gần như không còn bạn bè trong khu vực. Nếu cứ theo đường lối như hiện nay thì kế hoạch phát triển của Trung Quốc chắc chắn sẽ bị phá sản và chỉ còn hình ảnh đất nước Trung Hoa xấu xí trong mắt cộng đồng quốc tế”.

(Còn nữa)

Theo Duy Chiến
VietnamNet