Số phận của Wagner sau khi máy bay chở ông trùm gặp nạn

Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga ngày 23/8 thông báo, ông chủ công ty quân sự tư nhân Wagner Yevgeny Prigozhin và một số chỉ huy cấp cao của lực lượng này có tên trong danh sách hành khách trên máy bay tư nhân rơi ở Nga khiến toàn bộ 10 người trên khoang thiệt mạng.

Máy bay gặp nạn là một chiếc Embraer Legacy 600 có liên quan đến Prigozhin.

Theo danh sách nạn nhân được giới chức Nga công bố, ngoài ông trùm Prigozhin còn có Dmitry Utkin, người được cho là một trong những đồng minh thân cận nhất của ông và cũng là nhân vật chủ chốt của Wagner.

Ông Utkin là một cựu sĩ quan tình báo Nga và từng hoạt động ở Syria. Một số nguồn tin cho rằng, ông Utkin tham gia tổ chức cuộc tuần hành của đoàn xe Wagner tiến vào Moscow trong vụ nổi loạn bất thành hồi cuối tháng 6.

Báo cáo từ các kênh truyền thông xã hội của Nga liên quan đến Wagner cho thấy các thành viên khác trong ban lãnh đạo của Wagner có thể cũng đã có mặt trên chuyến bay.

Nếu thông tin trên được xác nhận, đội quân Wagner rõ ràng như "rắn mất đầu". Mặc dù đã có những tên tuổi được đồn đoán sẽ thay thế ông Prigozhin, nhưng liệu ai trong số họ có khả năng thay thế vẫn chưa chắc chắn.

Cựu phó nguyên soái không quân Anh Sean Bell hồi tháng 6 từng nhận định nếu không có Prigozhin, Wagner không còn ý nghĩa. "Nếu trụ cột của Wagner là Yevgeny Prigozhin thì thật khó để biết nó sẽ tồn tại thế nào tiếp theo đây", ông nói.

Năm 2014, Prigozhin thành lập Wagner, một công ty cung cấp lính đánh thuê. Ban đầu, lực lượng này chỉ hoạt động ở miền Đông Ukraine khi xảy ra các cuộc giao tranh giữa quân đội Ukraine với lực lượng ly khai.

Vài năm sau đó, Wagner bắt đầu mở rộng mạng lưới hoạt động tới một vài quốc gia châu Phi trong lĩnh vực chính là an ninh và cố vấn. Wagner hoạt động tích cực nhất ở một số quốc gia như Cộng hòa Trung Phi (CAR), Libya, Mali và Sudan. Ngoài ra, Wagner tăng hiện diện ở châu Phi dường như để thực hiện các hợp đồng khai thác khoáng sản có giá trị cao.

Wagner từng đóng vai trò then chốt trong chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, đặc biệt tại chiến trường Bakhmut ở miền Đông. Tuy nhiên, lực lượng này rút khỏi Ukraine và chuyển đến Belarus sau vụ nổi loạn bất thành ở Nga.

Tại Nga, các hoạt động của Wagner cũng bị gián đoạn trong suốt hai tháng qua, khi có vẻ như ông Prigozhin và các đồng minh tìm kiếm một vai trò mới. Các báo cáo gần đây cho thấy, khoảng 5.000 tay súng Wagner đã tới Belarus, nhưng hiện chỉ còn hơn 1.000 thành viên ở lại đây, trong khi số khác chuyển đến Tây Phi.

Với việc Wagner đã rút khỏi Ukraine sau trận chiến khốc liệt ở Bakhmut, câu hỏi lớn nhất là liệu họ có thể tiếp tục hoạt động dưới bất kỳ hình thức nào ở các quốc gia châu Phi nơi họ từng hoạt động hay không. Có ý kiến cho rằng Wagner đã đến hỗ trợ chính quyền quân sự ở Mali, một động thái góp phần khiến Pháp quyết định chấm dứt hoạt động quân sự kéo dài gần một thập kỷ ở đó.

Giả thuyết xung quanh vụ rơi máy bay

Điện Kremlin hiện chưa lên tiếng về vụ rơi máy bay có thể đã khiến ông trùm Prigozhin và một số chỉ huy thiệt mạng.

Trong khi đó, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều giả thuyết liên quan đến vụ việc.

Keir Giles, một chuyên gia về Nga của tổ chức nghiên cứu các vấn đề quốc tế Chatham House, cho rằng nên thận trọng khi đưa tin về cái chết của ông Prigozhin vì có thể có những người cố ý đổi tên giống Prigozhin.

"Nhiều người đã đổi tên thành Yevgeny Prigozhin, như một phần trong nỗ lực nhằm che giấu hành tung của ông ấy", vị chuyên gia nói.

Dailymail dẫn một nguồn tin giấu tên cũng đưa ra giả thuyết ông Prigozhin có thể đã ở trên một chiếc máy bay khác. Họ cho biết chiếc máy bay bị rơi dù thuộc về ông Prigozhin nhưng ông thường sử dụng một chuyên cơ khác.

Một chiếc máy bay thứ hai, cũng được cho là có liên hệ với ông Prigozhin, đã được phát hiện di chuyển lòng vòng trên bầu trời Moscow sau vụ tai nạn, làm dấy lên suy đoán rằng ông chủ Wagner có thể không ở trên máy bay gặp nạn.

Tung tích, số phận của ông chủ Wagner thêm một lần nữa trở nên bí ẩn kể từ sau vụ nổi loạn.