Nhật có thể hỗ trợ quân đội Mỹ ở Biển Đông

Ông Abe sẽ trình dự luật an ninh mới lên quốc hội vào tháng tới. Dự luật cho phép Nhật Bản vận chuyển nhiên liệu và đạn dược cho các đơn vị quân đội Mỹ ở bất cứ đâu, nếu Tokyo thấy rằng an ninh quốc gia của nước này bị đe dọa. Với sự ủng hộ của các đối tác trong liên minh cầm quyền, dự luật này nhiều khả năng sẽ được thông qua.

Nhật và Mỹ không có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhưng các căng thẳng đang gia tăng giữa Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Philippines, tại vùng biển chiến lược.

Mỹ là đồng minh lâu đời của Philippines và Washington sẽ bảo vệ quốc gia Đông Nam trong trường hợp bị tấn công theo hiệp ước phòng thủ chung.

"Nếu Philippines xung đột với Trung Quốc, họ sẽ gửi tín hiệu khẩn tới đồng minh Mỹ. Nếu khi đó quân đội Mỹ muốn tìm kiếm sự trợ giúp của lực lượng phòng vệ Nhật Bản, câu hỏi đặt ra là Tokyo có thể làm gì", một chuyên gia chính sách của đảng Dân chủ Tự do Nhật Bản, nói.

Trong bản thảo của dự luật nhằm đổi mới chiến lược an ninh của Nhật, các đảng trong liên minh của Thủ tướng Abe đã nhất trí bỏ một giới hạn mà trong đó Nhật chỉ hỗ trợ hậu cần cho đồng minh Mỹ tại "các khu vực quanh Nhật Bản" - có thể trong trường hợp xung đột với Triều Tiên.

Các nghị sĩ Nhật tránh nói tới những khu vực ngoài Nhật Bản mà giờ đây Tokyo có thể trợ giúp Mỹ, nhưng 3 quan chức chính phủ và một nghị sĩ đảng cầm quyền cho hay dự luật sẽ mở rộng tới các quần đảo tranh chấp giữa Trung Quốc và các láng giềng ở Biển Đông, nơi có thể là khu vực hoạt động của lực lượng phòng vệ Nhật trong tương lai.

Khả năng tham gia vào sứ mệnh phi chiến đấu của Nhật tại Biển Đông nhằm cung cấp sự hỗ trợ hậu cần của Mỹ để bảo vệ Philippines nhiều khả năng sẽ gây tranh cãi trong những tháng tới đối với nỗ lực của Thủ tướng Abe về một nền quân đội mạnh mẽ hơn.

Trong 2 năm nắm quyền, ông Abe đã nới lỏng các giới hạn về xuất khẩu vũ khí, giải thích lại hiến phép hòa bình để cho phép Nhật bảo vệ các quốc gia thân thiện trong trường hợp bị tấn công và có lập trường ngoại giao quyết đoán hơn.

Phát ngôn viên Bộ quốc phòng Nhật Hirofumi Takeda cho hay không thể thảo luận trước liệu một tình huống cụ thể có thể được áp dụng hay không theo luật mới.

Tuy nhiên, chuyên gia an ninh Takashi Kawakami tại Đại học Takushoku cho hay khả năng một cuộc xung đột bất ngờ giữa Philippines và Trung Quốc đang gia tăng ở Biển Đông.

Trong bối cảnh Trung Quốc xây hàng loạt đảo nhân tạo bằng cách bồi đắp đất quanh 7 bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa, Philippines trong những ngày gần đây đã tìm kiếm sự trợ giúp lớn hơn từ Washington.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã bày tỏ lo ngại rằng Trung Quốc đang cậy thế nước lớn và dùng sức mạnh để lấn át các nước nhỏ ở Biển Đông.

Dennis Blair, cựu Tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ, đã giảm nhẹ khả năng xảy ra xung đột giữa Trung Quốc và Philippines. Ông nói rằng, trong trường hợp xảy ra xung đột, một vùng cấm hàng hải và trên không có thể được thiết lập trong khu vực trong lúc diễn ra các cuộc đàm phán ngoại giao.

Nhà Trắng hiện chưa đưa ra bình luận gì về động thái của Nhật.

Trong khi đó, một quan chức cấp cao của quân đội Philippines cho hay Manila hoan nghênh bất kỳ nỗ lực nào của Tokyo nhằm mở rộng các hoạt động hàng hải tại Biển Đông, đặc biệt là trong việc hỗ trợ các lực lượng Mỹ.

"Vì Mỹ và Nhật có một thỏa thuận nên tôi sẽ không bất ngờ nếu Nhật tham gia vào một cuộc xung đột ở Biển Đông", quan chức trên nói, khi các lực lượng Mỹ và Philippines bắt đầu cuộc tập trận quân sự lớn nhất giữa hai nước trong 15 năm qua.

An Bình