Nhật Bản - Philippines muốn tăng cường hợp tác quốc phòng

Cuộc gặp diễn ra ngày 9/4 tại Tokyo, Nhật Bản của các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao của Philippines và Nhật Bản là cuộc họp đầu tiên theo thể thức "2+2" giữa các đồng minh quan trọng của Mỹ.

Các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng của Philippines và Nhật Bản đã bày tỏ "quan ngại nghiêm trọng" về tình hình ở Biển Đông và "phản đối mạnh mẽ" bất kỳ hành động nào có thể làm gia tăng căng thẳng, khi Trung Quốc ngày càng tỏ ra quyết đoán trong các vùng biển khu vực.

Trong một tuyên bố được đưa ra sau cuộc hội đàm, các bộ trưởng đã phản đối "các tuyên bố hàng hải trái pháp luật, quân sự hóa, các hoạt động cưỡng chế và đe dọa hoặc sử dụng vũ lực ở Biển Đông".

Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Yoshimasa Hayashi, Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo Kishi, và Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin và Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana cũng cam kết thúc đẩy hơn nữa hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể thuộc quốc phòng và kinh tế.

Khi Trung Quốc ngày càng thể hiện sự quyết đoán trên biển và có các động thái nhằm gia tăng ảnh hưởng trong khu vực, Tokyo và Manila đã cam kết đẩy mạnh nỗ lực thiết lập hòa bình và ổn định nhằm hiện thực hóa một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương "tự do và rộng mở", theo chủ trương mà Nhật Bản và Mỹ đã đề ra.

Trung Quốc thường xuyên cử tàu đến Biển Hoa Đông để điều hướng vùng biển gần quần đảo Senkaku hiện do Nhật Bản quản lý và Trung Quốc cũng đòi chủ quyền, gọi là Điếu Ngư. Bắc Kinh cũng có tranh chấp chủ quyền với Philippines và các quốc gia Đông Nam Á khác trên Biển Đông.

Ngoại trưởng Nhật Bản Hayashi cho rằng "những nỗ lực đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực đang tiếp diễn ở các vùng biển phía Đông và Nam Trung Quốc".

Ông nói thêm: "Chúng ta đang phải đối mặt với nhiều thách thức về trật tự quốc tế".

Cuộc hội đàm diễn ra trong bối cảnh Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, làm dấy lên lo ngại Trung Quốc có thể tăng cường hơn nữa các hoạt động quân sự ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Ngoài ra, vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa của Triều Tiên vào tháng trước cũng làm gia tăng mối đe dọa tên lửa và hạt nhân đối với khu vực.

Bốn bộ trưởng cũng tuyên bố sẽ thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực an ninh kinh tế, đồng thời phản đối mạnh mẽ việc "ép buộc kinh tế để đạt được mục đích chính trị" và nhấn mạnh "tầm quan trọng của trật tự kinh tế dựa trên luật lệ quốc tế".

Cuộc hội đàm diễn ra sau khi Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nhất trí vào tháng 11 năm ngoái khởi động đối thoại "2+2" qua các cuộc điện đàm.

Philippines là quốc gia Đông Nam Á thứ hai tham gia hội đàm "2+2" với Nhật Bản, sau Indonesia.

Nhật Bản và Philippines đã ký một thỏa thuận củng cố quan hệ quốc phòng chặt chẽ hơn vào tháng 1/2015 và kể từ đó đã tiến hành gần 20 cuộc tập trận hải quân chung. Năm 2021, hai nước cũng tổ chức các cuộc tập trận chung đối với lực lượng không quân.

Nhật Bản cũng đã chuyển giao các thiết bị quốc phòng và công nghệ có thể giúp Philippines tăng cường tuần tra ở Biển Đông.