Nghi vấn chất lượng từ ngành sản xuất khẩu trang "hốt bạc" của Trung Quốc

Tại tỉnh Chiết Giang, một nhà sản xuất tất đã nhìn thấy cơ hội làm ăn vào tháng 2 khi Trung Quốc đang là vùng dịch Covid-19 lớn nhất thế giới.

Một doanh nhân từ Gia Hưng quyết định đặt chân vào ngành sản xuất khẩu trang y tế. Khi tìm mua máy sản xuất khẩu trang, doanh nhân giấu tên này nhận ra ông không phải là người duy nhất làm như vậy.

“Có rất nhiều người muốn mua. Vì vậy, chúng tôi cuối cùng đã quyết mua 1 chiếc máy được thiết kế để sản xuất mặt hàng khác chứ không phải khẩu trang. Bên bán máy phải cải tiến chiếc máy mất 1 tháng trước khi nó được giao vào cuối tháng 3”, doanh nhân trên cho hay.

“Với 1 chiếc máy, công ty tôi sản xuất được 40-50.000 khẩu trang mỗi ngày. Nhưng tôi cảm thấy lo lắng về việc đầu tư thêm vì thị trường hiện quá hỗn loạn”, ông nói.

Ngành siêu lợi nhuận

Ngành sản xuất khẩu trang được xem là đang “hốt bạc” ở Trung Quốc khi các quốc gia trên toàn cầu đang hối hả tìm mua thiết bị bảo hộ cho cuộc chiến chống Covid-19.

Theo tổ chức nghiên cứu thị trường Trung Quốc, viện nghiên cứu Forward Industry, Trung Quốc hiện là nhà sản xuất và xuất khẩu khẩu trang y tế lớn nhất thế giới. Họ hiện có 20.000 nhà sản xuất và phân phối, chiếm khoảng một nửa tổng lượng sản xuất toàn cầu.

Đây là một ngành kinh doanh mang lại rất nhiều lợi nhuận. Theo Nhân dân Nhật báo, 1 tấn vải lọc meltblown trị giá 20.000 Nhân dân tệ (2.840 USD) có thể làm ra 1 triệu khẩu trang phẫu thuật. Chi phí vật liệu cho mỗi khẩu trang là 0,2 tệ. Cộng với chi phí nhân công và vận tải, lợi nhuận thu về vẫn rất cao. Giá của khẩu trang tại Bắc Kinh là 4 tệ và Thượng Hải là 3 tệ.

Chính vì vậy, các công ty đang sản xuất những mặt hàng khác không thể bỏ qua cơ hội để tham gia vào thị trường. Họ nhanh chóng cải tạo lại nhà máy, nhập thiết bị về để sản xuất khẩu trang.

Tuy nhiên, sự xuất hiện ồ ạt của hàng loạt những nhà sản xuất mới để chạy theo nhu cầu gia tăng mỗi ngày đã làm dấy lên những quan ngại từ phía chuyên gia về chất lượng sản phẩm. Theo SCMP, nhiều nhà sản xuất ở Trung Quốc hiện được xem đều không đạt đủ tiêu chuẩn để xuất khẩu hàng qua liên minh châu Âu hay Mỹ.

Những quan ngại

Tại Gia Hưng, đại diện nhà sản xuất tất chuyển qua khẩu trang cho biết công ty của ông có thể đạt tiêu chuẩn KN95 của Trung Quốc. Tiêu chuẩn này gần giống với N95, ngụ ý rằng sản phẩm có khả năng lọc 95% các hạt trong không khí.

Khẩu trang N95 được khuyến nghị dùng cho các nhân viên y tế trong cuộc chiến chống Covid-19.

KN95 cũng có yếu tố lọc 95% hạt trong không khí nhưng không được đánh giá theo tiêu chuẩn y tế. Việc sản xuất khẩu trang theo KN95 cũng không yêu cầu phải tuân thủ theo quy tắc về sản xuất thiết bị y tế.

Vì vậy, doanh nhân sản xuất tất ở Gia Hưng cho biết ông chọn sản xuất khẩu trang KN95 phi y tế để các yêu cầu sản xuất ít nghiêm ngặt hơn.

Các khẩu trang y tế phải được sản xuất trong môi trường không có bụi và vi khuẩn với tiêu chí cao hơn rất nhiều khẩu trang phi y tế.

Khẩu trang KN95 cũng có thể không bảo vệ được người đeo khỏi giọt bắn, một cách virus SARS-CoV-2 lây lan.

Hiện có khoảng 1.500 công ty ở Trung Quốc có đủ tiêu chuẩn để sản xuất khẩu trang y tế đạt tiêu chuẩn của Cơ quan quản lý sản phẩm y tế quốc gia của nước này quy định.

Các nhà sản xuất này cần ít nhất 3 yếu tố về nguyên liệu, máy móc khử trùng và môi trường sản xuất đạt tiêu chuẩn về độ an toàn, sạch sẽ.

Tuy nhiên, SCMP dẫn nguồn tin trong ngành cho hay, nhiều doanh nghiệp bước chân vào ngành sản xuất khẩu trang hiện được cho đang chọn loại vải không đạt tiêu chuẩn.

“Công ty từng sản xuất đèn bất ngờ cải tạo công xưởng của họ để sản xuất khẩu trang trong thời gian ngắn. Liệu chất lượng có được đảm bảo hay không”?, một nhà xuất khẩu ở Hàng Châu băn khoăn.

Trung Quốc lý giải sự khác biệt giữa N95 và KN95 là nguyên nhân vì sao Hà Lan cho biết 600.000 khẩu trang KN95 nhập từ Trung Quốc về hồi tháng trước không đạt yêu cầu cho nhân viên y tế sử dụng.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết nhà sản xuất lô hàng trên đã thông báo với bên thu mua của Hà Lan rằng sản phẩm họ bán là khẩu trang phi y tế. 

Trung Quốc bắt đầu có những động thái sau khi thiết bị y tế sản xuất ở nước này nhận được một số phàn nàn về chất lượng.

Cuối tuần qua, Trung Quốc tuyên bố 11 mặt hàng y tế bao gồm khẩu trang, bộ xét nghiệm, đồ bảo hộ để xuất khẩu sẽ được kiểm tra kỹ trước để kiểm soát chất lượng trước khi đưa ra nước ngoài.

Bắc Kinh cũng yêu cầu mọi nhà sản xuất khẩu trang y tế, bộ xét nghiệm và các thiết bị khác phải được cấp phép mới được bán sản phẩm trong nội địa Trung Quốc từ ngày 31/3.

Nghi vấn gian lận trong quá trình cấp phép

Ngoài ra, cũng có những thông tin về việc các nhà sản xuất không đủ điều kiện đã bỏ tiền ra mua từ các tổ chức kiểm định chứng chỉ CE - tiêu chuẩn thể hiện sản phẩm đáp ứng mọi yêu cầu về mặt pháp lý và có thể lưu thông trong thị trường châu Âu, theo SCMP.

“Vấn đề phát sinh ở khâu kiểm định chất lượng của một số mặt hàng xuất khẩu. Cơ quan quản lý thị trường nhà nước Trung Quóc đang giám sát một số tổ chức kiểm định và sẽ xử lý những trường hợp vi phạm”, quan chức phụ trách hoạt động quản lý cấp chứng nhận Liu Weijun cho hay.

“Lấy ví dụ năm ngoái, chúng tôi điều tra 87 tổ chức kiểm định đã vi phạm quy định, chiếm 15% tổng số các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Chúng tôi tước giấy phép hoạt động của 5 tổ chức”, ông Liu cho hay.

Theo SCMP, nguyên nhân chính của việc có gian lận trong kiểm định là vì vấn đề thời gian và chi phí. Theo công ty kiểm định đa quốc gia SGS, để được phía kiểm định cấp đạt tiêu chuẩn CE trong mặt hàng thiết bị y tế, một công ty phải mất ít nhất 76.500 USD và chờ từ 5-8 tháng

Một nhân viên kinh doanh của SGS Trung Quốc cho hay họ nhận được nhiều yêu cầu từ các nhà sản xuất khẩu trang nội địa về việc đẩy nhanh tiến độ kiểm định lên 2 tháng.

Đức Hoàng

Theo SCMP