Ngân hàng Hy Lạp như “chỉ mành treo chuông” sau trưng cầu dân ý

Chính phủ Hy Lạp và nhiều người ủng hộ đêm qua đã ăn mừng sau khi kết quả trưng cầu dân ý cho thấy tỷ lệ người nói “Không” với các điều kiện của chủ nợ chiếm áp đảo, hơn 61%. Tuy nhiên khi người Hy Lạp thức dậy trong ngày 6/7, niềm vui “chiến thắng” có lẽ sẽ nhanh chóng bị xóa nhòa khi các ngân hàng tiếp tục không thể mở cửa, và việc rút tiền mặt càng trở nên khó khăn hơn.

“Mọi ánh mắt giờ đây đều hướng về ngân hàng trung ương châu Âu (ECB). Chúng tôi cho rằng ECB sẽ tiếp tục cấp thanh khoản cho ngành tài chính Hy Lạp, mặc dù có vẫn khả năng hạn mức hỗ trợ thanh khoản khẩn cấp trong tuần này đã biến mất sau kết quả trưng cầu dân ý”, Diego Iscaro, nhà kinh tế cấp cao của tổ chức tư vấn IHS Global Insight, tại London nhận định.

“Điều này sẽ gia tăng đáng kể khả năng các ngân hàng Hy Lạp cạn kiệt tiền mặt trong vài ngày tới. Chúng tôi nhận định có thể ngân hàng sẽ không mở cửa trở lại trong ngày 7/7 như thông báo. Hơn thế nữa, hạn mức rút tiền mặt hiện ở mức 60 euro/ngày, cũng có thể bị giảm xuống”.

Một tuần trước, chính phủ Hy Lạp đã bất ngờ tuyên bố tiến hành trưng cầu dân ý về các điều khoản cứu trợ của chủ nợ châu Âu vào ngày 5/7, đồng thời tạm đóng cửa các ngân hàng và hạn chế rút tiền mặt cho đến sau cuộc bỏ phiếu để ngăn làn sóng người dân đổ xô rút tiền khỏi ngân hàng.

Hôm 3/7, chủ tịch Ngân hàng trung ương Hy Lạp thừa nhận, các máy ATM sẽ cạn tiền trong ngày thứ Hai trừ khi châu Âu hành động, và cho vay thêm tiền mặt. Trước đó chỉ một ngày, có thông tin cho thấy các ngân hàng Hy Lạp chỉ còn lại vỏn vẹn 500 triệu euro tiền mặt.

“Đàm phán có thể nối lại trong những ngày tới, nhưng khả năng đạt được một thỏa thuận là xa vời. Thủ tướng Hy Lạp Tsipras lập luận rằng ông có thể trở lại bàn đàm phán với vị thế mạnh mẽ hơn sau trưng cầu dân ý.

Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng khó có khả năng các đề xuất của chủ nợ sẽ được nới lỏng đáng kể sau khi người dân bỏ phiếu “Không”. Giờ thì chính phủ do đảng Syriza cầm quyền không thể chấp thuận các điều khoản trên bàn đàm phán, có nghĩa là rủi ro sụp đổ hoàn toàn tăng lên đáng kể”, ông Iscaro nhấn mạnh.

Trong ngày hôm nay, các nhà hoạch định chính sách của ECB sẽ nhóm họp, trong khi một cuộc họp thượng đỉnh lãnh đạo các quốc gia Eurozone sẽ diễn ra trong ngày thứ Ba.

Nếu ECB quyết định cứng rắn với các chính sách của mình - chỉ cho vay các ngân hàng chưa phá sản - Hội đồng điều hành ECB hôm nay sẽ ra quyết định ngừng cấp tiền mặt cho các ngân hàng Hy Lạp.

Tuy vậy, chủ tịch ECB Mario Draghi, người từng nhiều lần đề cập đến chi phí con người của cuộc khủng hoảng Hy Lạp, có thể sẽ tìm một cách nào đó để né các quy định này, với lập luận rằng việc ngừng hỗ trợ tài chính sẽ đẩy sự cơ cực về phía dân thường Hy Lạp, và khiến nước này phải rời khỏi Eurozone.

Không loại trừ khả năng ECB sẽ chờ xem lãnh đạo các quốc gia Eurozone quyết định ra sao trong cuộc họp khẩn ngày 7/7. Theo nhà phân tích Mujtaba Rahman, phụ trách châu Âu tại hãng tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group, cuộc họp thượng đỉnh này có lẽ nhằm đem đến cho ECB “sự hậu thuẫn chính trị cần thiết nếu họ quyết định đoạn tuyệt với hệ thống ngân hàng Hy Lạp”.

Trước cuộc họp, Chủ tịch Eurogroup Jeroen Dijsselbloem khẳng định kết quả trưng cầu dân ý tại Hy Lạp là “rất đáng tiếc cho tương lai của Hy Lạp”, và cảnh báo “các biện pháp và cải cách khó khăn là không thể tránh khỏi” để khôi phục kinh tế Hy Lạp.

Các quan chức Ngân hàng trung ương Hy Lạp và lãnh đạo ngành ngân hàng nước này trong đêm qua được tin là đã nhóm họp để bàn các bước đi tiếp theo, có khả năng bao gồm những biện pháp siết chặt hơn nữa việc rút tiền mặt. Theo tờ Guardian của Anh, với việc số lượng đồng 20 euro đang dần cạn, có thể hạn mức rút tiền sẽ bị giảm xuống còn 50 euro/ngày.

Theo ông Rahman, việc người Hy Lạp bỏ phiếu không có lẽ sẽ làm lệch đi cán cân quan điểm tại Hội đồng điều hành ECB, theo hướng có lợi cho các thành viên đến từ Đức, Latvia và những nước khác có quan điểm phải cứng rắn với Hy Lạp. Và nếu điều này trở thành hiện thực, có lẽ các tình thế của các ngân hàng Hy Lạp sẽ càng như chỉ mành treo chuông.

Thanh Tùng
Tổng hợp