Nga lập hành lang vận chuyển mới

Cuối tháng trước, chính phủ Nga đã phê duyệt một văn kiện chiến lược có thể tái định hình căn bản bức tranh vận tải và hậu cần của đất nước, đồng thời củng cố vị thế của Nga trên các thị trường toàn cầu.

Kế hoạch tổng thể về phát triển hạ tầng cảng biển này được thiết kế kéo dài đến năm 2036, bao gồm việc xây dựng 25 cơ sở vận tải thủy mới, trong đó có 17 cảng biển hiện đại.

Chương trình không chỉ nhằm hiện đại hóa hệ thống vận tải hiện có mà còn tạo ra các hành lang vận tải mới, giúp Nga tiếp cận những thị trường tiềm năng và giảm sự phụ thuộc vào các tuyến đường truyền thống với phương Tây.

Kế hoạch ưu tiên phát triển vùng Viễn Đông Nga, Bắc Cực và khu vực Tây Bắc. Những nơi này được coi là các trung tâm then chốt để tăng cường quan hệ kinh tế đối ngoại và mở rộng cơ hội xuất khẩu.

Cách tiếp cận này gắn liền trực tiếp với môi trường địa chính trị đang thay đổi và áp lực trừng phạt đang diễn ra đối với Nga. Do bị hạn chế tiếp cận các cảng châu Âu, Moscow tập trung đa dạng hóa tuyến thương mại và thiết lập các chuỗi hậu cần mới hướng tới thị trường châu Á và Trung Đông.

Giai đoạn đầu tiên sẽ được đưa vào vận hành vào năm 2027, thể hiện tốc độ đầy tham vọng của chương trình. Các dự án trọng điểm trong giai đoạn này gồm: Nhà ga Nhà máy Cơ khí Đóng tàu Baltic ở St. Petersburg, với công suất 5 triệu tấn, nhằm xử lý dòng hàng hóa ngày càng tăng ở khu vực Baltic.

Tại cảng Sabetta trên bán đảo Yamal, một nhà ga lớn để trung chuyển khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) và khí cô đặc, công suất 9,7 triệu tấn, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng hậu cần năng lượng và tiếp cận các thị trường mới.

Tại tỉnh Primorsky, 2 cơ sở mới tại cảng Posyet sẽ đi vào hoạt động, gồm một nhà ga hàng rời công suất 10 triệu tấn và một nhà ga container công suất 500.000 TEU.

Các dự án này sẽ trở thành những mắt xích quan trọng trong việc hội nhập Nga với các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, nơi khối lượng thương mại tiếp tục tăng trưởng ổn định.

Năm 2028, năm dự án đáng chú ý sẽ được triển khai. Lớn nhất là nhà ga than Coalstar tại cảng Vostochny, với công suất dự kiến 17 triệu tấn, giúp tăng mạnh xuất khẩu than sang các nước châu Á, trong đó có Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Các dự án khác bao gồm: một nhà ga đa chức năng ở Pevek (Chukotka) với công suất 1,96 triệu tấn; một nhà ga chuyên dụng cho hóa chất lỏng và phân bón ở Ust-Luga, công suất 8 triệu tấn; một nhà ga container ở Vladivostok công suất 322.900 TEU; và nhà ga Nikolskoye tại cảng Petropavlovsk-Kamchatsky với công suất 15.000 tấn. Những cơ sở này được thiết kế để phục vụ cả thương mại quốc tế lẫn phân phối hàng hóa trong nước.

Đến năm 2029, trọng tâm của chương trình sẽ nghiêng mạnh về Viễn Đông Nga. Ba dự án lớn sẽ hoàn thành gồm: nhà ga Nhà máy Luyện kim Primorsky với công suất 2,1 triệu tấn; nhà ga than Elga Port tại Vanino với công suất 30 triệu tấn; và nhà ga dầu Aurora Marine Port ở Primorsky Krai với công suất 10 triệu tấn.

Dự án cuối cùng này đặc biệt quan trọng nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định dầu và sản phẩm dầu mỏ cho các thị trường châu Á. Năm 2030, giai đoạn hai của nhà ga than Aurora sẽ đi vào vận hành, bổ sung thêm 25 triệu tấn công suất.

Ngoài ra, một nhà ga đa chức năng ở Ust-Luga (24,3 triệu tấn) và một nhà ga ngũ cốc ở Vysotsk (4 triệu tấn) cũng sẽ được khánh thành. Những cơ sở này sẽ mở rộng đáng kể tiềm năng xuất khẩu của Nga cả về năng lượng lẫn nông sản.

Khu vực Bắc Cực nhận được sự quan tâm đặc biệt như một ưu tiên chiến lược. Năm 2032, một tổ hợp trung chuyển LNG lớn sẽ bắt đầu hoạt động tại vịnh Ura thuộc cảng Murmansk, với công suất 20,4 triệu tấn. Dự án này sẽ thúc đẩy xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng sang cả thị trường châu Á và châu Âu, đem lại sự linh hoạt lớn hơn trong bối cảnh động lực năng lượng toàn cầu thay đổi.

Giai đoạn cuối của chương trình sẽ kết thúc vào năm 2036 với việc hoàn thành một nhà ga dầu biển tại vịnh Ulysses, Vladivostok, công suất 550.000 tấn. Cơ sở này sẽ là yếu tố then chốt trong chiến lược dài hạn biến Primorye thành trung tâm lớn trong thương mại năng lượng toàn cầu.

Ngoài việc xây dựng năng lực mới, kế hoạch còn bao gồm hiện đại hóa quy mô lớn các cơ sở hiện có.

Năm 2029, việc nâng cấp nhà ga Vaninotransugol ở cảng Vanino sẽ hoàn tất, tiếp theo là hiện đại hóa nhà ga than Daltansugol vào năm 2030. Các nâng cấp này sẽ bổ sung tổng cộng 40 triệu tấn công suất, tăng cường đáng kể ngành xuất khẩu than của Nga.

Đến năm 2028, việc tái thiết các khóa của tổ hợp thủy điện Gorodets gần Nizhny Novgorod và xây dựng tổ hợp thủy điện Bagaevsky trên sông Don cũng nằm trong kế hoạch. Các dự án này có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện hậu cần nội địa, giảm áp lực lên các tuyến đường sắt và đường bộ trọng điểm, đồng thời đảm bảo phân phối hàng hóa cân bằng hơn.