Nga cảnh báo đanh thép đề xuất của Ukraine về vũ khí hạt nhân

"Nhìn chung, những tuyên bố như vậy cũng như tất cả các tuyên bố tương tự đều đang tiến gần đến sự điên rồ", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố hôm 5/2.

Ông Peskov cho biết Điện Kremlin muốn châu Âu thừa nhận rằng việc cung cấp vũ khí hạt nhân cho Ukraine là vô lý và nguy hiểm.

"Chúng tôi hy vọng châu Âu vẫn hiểu biết tỉnh táo về sự vô lý và nguy cơ tiềm ẩn khi thảo luận về chủ đề như vậy, bất chấp trình độ chuyên môn đáng ngờ của các chính trị gia hiện tại của họ", ông Peskov nói.

Tuyên bố của ông Peskov được đưa ra sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thừa nhận trong một cuộc phỏng vấn rằng, việc Ukraine gia nhập NATO sẽ không thể xảy ra trong tương lai gần.

Ông Zelensky cho rằng quá trình này có thể mất "nhiều năm hoặc thậm chí hàng thập niên". Do đó, Kiev đã đề nghị các nước phương Tây cấp cho Ukraine vũ khí hạt nhân.

"Gói viện trợ sẽ bao gồm những gì, sẽ có những loại tên lửa nào, họ có cho chúng tôi vũ khí hạt nhân không? Vậy thì hãy cho chúng tôi vũ khí hạt nhân. Hãy làm thế này: Trả lại cho chúng tôi vũ khí hạt nhân, cung cấp cho chúng tôi hệ thống tên lửa", ông Zelensky nói.

Ông Zelensky cũng kêu gọi các nước phương Tây hỗ trợ tài chính để Ukraine duy trì "một đội quân trị giá hàng triệu USD".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết những tuyên bố của Tổng thống Zelensky về việc sở hữu vũ khí hạt nhân là nguyên nhân gây ra mối quan ngại nghiêm trọng.

Bà Zakharova cho rằng tuyên bố này cho thấy các nhà máy điện hạt nhân ở Ukraine không phải nguồn năng lượng hòa bình mà là "vũ khí" của chính quyền Kiev để gây sức ép.

Sau khi Liên Xô sụp đổ, khoảng 1.700 đầu đạn hạt nhân đã được để lại trên lãnh thổ Ukraine. Về mặt kỹ thuật, với kho dự trữ này Ukraine đã trở thành một cường quốc hạt nhân lớn thứ ba thế giới. Tuy nhiên, quyền kiểm soát hoạt động của các vũ khí hạt nhân vẫn thuộc về Nga. 

Năm 1994, Kiev tự nguyện từ bỏ vũ khí để đổi lấy sự đảm bảo an ninh từ Mỹ, Anh và Nga theo Bản ghi nhớ Budapest. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Nga đã nhiều lần nói rằng sự can thiệp của phương Tây vào các vấn đề nội bộ của Ukraine đã làm suy yếu hiệp ước trên.

Nga cho rằng Ukraine chưa bao giờ có bất kỳ vũ khí hạt nhân nào vì đó là tài sản của Liên Xô, về mặt pháp lý, thuộc về Moscow.

Trong thời gian qua, Ukraine nhiều lần phàn nàn về văn bản này, cho rằng Bản ghi nhớ Budapest khiến Ukraine vừa không có vũ khí hạt nhân, vừa không có an ninh.

Cuối tháng trước, ông Zelensky cho biết việc từ bỏ vũ khí hạt nhân để đổi lấy Bản ghi nhớ Budapest là sai lầm "phi logic và vô trách nhiệm". Theo ông Zelensky, thay vì từ bỏ vũ khí hạt nhân thì Ukraine nên yêu cầu gia nhập NATO.

Tháng 10 năm ngoái, ông Zelensky cũng cho rằng Ukraine có thể tự bảo vệ mình bằng cách trở thành một quốc gia hạt nhân hoặc trở thành thành viên của NATO.

Ukraine từ lâu đã theo đuổi mục tiêu trở thành thành viên của liên minh NATO. Kiev thậm chí đưa điều này vào Hiến pháp. Ukraine chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO vào tháng 9/2022, 7 tháng sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt.

NATO đã cam kết đưa Ukraine vào liên minh từ năm 2008, phớt lờ cảnh báo của Nga rằng Moscow coi đề xuất này là mối đe dọa lớn đối với an ninh quốc gia. Theo các quan chức Nga, xung đột Ukraine nổ ra phần lớn do khối quân sự này tìm cách kết nạp Kiev.