Nga cảnh báo châu Âu về hành động “chưa từng có trong lịch sử”

“Các hành động nhằm vào tài sản có chủ quyền được thực hiện mà không có sự đồng ý của Nga - dù là đóng băng vô thời hạn, tịch thu, hay cố gắng coi chúng như một khoản vay bồi thường - đều hoàn toàn bất hợp pháp theo luật quốc tế”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với các phóng viên trong cuộc họp báo hôm 13/12.

Bà Zakharova cảnh báo bất kể EU sử dụng “biện pháp pháp lý” nào để biện minh cho việc đóng băng hay tịch thu tài sản Nga đều bị coi là hành vi “đánh cắp”.

Theo bà Zakharova, ngoài việc “tài trợ cho dự án Ukraine thất bại”, EU cũng đang tìm cách sử dụng các tài sản này để củng cố nền kinh tế của EU, vốn bị thiệt hại do các lệnh trừng phạt nhắm vào hoạt động thương mại của Nga với phương Tây.

Đại sứ Nga tại Đức Sergey Nechayev cũng chỉ trích mọi hoạt động liên quan đến tài sản chủ quyền của Nga, vốn được lưu giữ tại trung tâm lưu ký Euroclear của Bỉ, mà không phối hợp với Moscow là hành vi “đánh cắp”.

Nhà ngoại giao Nga cảnh báo EU về hành vi “chưa từng có tiền lệ trong lịch sử thế giới, điều chắc chắn sẽ dẫn đến những hậu quả tiêu cực về mặt pháp lý và uy tín đối với EU”.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa ngày 12/12 xác nhận, EU đã đồng ý đóng băng vô thời hạn số tài sản trị giá 210 tỷ euro của Nga. Quyết định này sẽ không còn cần phải gia hạn mỗi 6 tháng nữa.

“Chúng tôi đang gửi một tín hiệu mạnh mẽ tới Nga rằng chừng nào cuộc xung đột ở Ukraine còn tiếp diễn, rủi ro đối với Nga sẽ tiếp tục gia tăng. Đây cũng là một thông điệp mạnh mẽ gửi tới Ukraine: chúng tôi muốn bảo đảm rằng người láng giềng của chúng tôi sẽ trở nên mạnh hơn nữa trên chiến trường và tại bàn đàm phán”, bà Von der Leyen tuyên bố.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa xác nhận tài sản Nga sẽ bị đóng băng cho đến khi “Nga chấm dứt xung đột ở Ukraine và bồi thường thiệt hại”.

Quyết định này loại bỏ nguy cơ Hungary và Slovakia có thể chặn việc gia hạn và cho phép số tiền này quay trở lại Nga.

Lệnh đóng băng tài sản vô thời hạn cũng có thể thuyết phục Bỉ ủng hộ kế hoạch của EU sử dụng số tiền này để cung cấp cho Ukraine một khoản vay bồi thường lên tới 165 tỷ euro nhằm trang trải nhu cầu ngân sách quân sự và dân sự trong giai đoạn 2026-2027.

Bỉ đối mặt với rủi ro pháp lý và tài chính lớn nhất vì phần lớn số tiền của Nga được giữ tại Euroclear, trung tâm thanh toán bù trừ đặt tại Bỉ.

Hội đồng châu Âu dự kiến họp vào ngày 18/12 để hoàn thiện các chi tiết của khoản vay bồi thường và giải quyết những vấn đề còn lại, bao gồm việc tất cả các chính phủ EU đưa ra cam kết cho Bỉ, nhằm bảo đảm rằng Bỉ sẽ không phải đơn độc nếu đối mặt với một vụ kiện từ Nga.

Nga nhiều lần cảnh báo sẽ đáp trả bất kỳ hành động tịch thu tài sản nào và đã chuẩn bị phương án đáp trả. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cáo buộc các đồng minh phương Tây của Kiev đang thiếu ngân sách để tài trợ cho Ukraine trong xung đột và tính đến việc dùng tiền của Nga.

Ngân hàng Trung ương Nga gọi kế hoạch của EU nhằm sử dụng tài sản Nga để cấp các khoản vay cho Ukraine là “bất hợp pháp”, và cảnh báo Moscow có quyền đáp trả.

Ngân hàng Trung ương Nga đã trình lên một tòa án ở Moscow đơn kiện Euroclear, nơi đang nắm giữ phần lớn tài sản bị đóng băng của Nga.

Ông Leonid Slutsky, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga, cảnh báo quyết định của EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế của khối này và làm lung lay vị thế của đồng euro với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu.

Quyết định của EU được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đang nỗ lực đàm phán để chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine, bao gồm cả các kế hoạch được cho là nhằm mở khóa số tài sản Nga bị đóng băng và tìm cách khôi phục hợp tác năng lượng giữa Moscow và châu Âu.