Nếu thất bại ở Syria-Iraq, IS sẽ biến tướng như thế nào?

Vừa qua, những tài liệu mật phân phát nội bộ đã đề cập về cái chết của thủ lĩnh tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) Al-Baghdadi đã được phát hiện thấy ở thành phố Mosul của Iraq. Theo đó, tài liệu nhấn mạnh rằng "IS sẽ tồn tại ngay cả khi thủ lĩnh tối cao al-Baghdadi chết đi".

Các lực lượng an ninh Iraq ở miền Tây Mosul đã tìm thấy tài liệu mật cấm những chỉ huy hàng đầu của IS thảo luận về cái chết của al-Baghdadi hoặc tiết lộ bất kỳ thông tin nào liên quan đến vấn đề này, nhằm ngăn ngừa sự nổi loạn giữa các thành viên của tổ chức.

Một nguồn tin địa phương cũng cho hay, hồi đầu tháng này, IS đã bắt giữ và thiêu sống ngay lập tức Abu Qatibeh - một thủ lĩnh IS cấp cao - vì tiết lộ thông tin về cái chết của Al-Baghdadi trong bài giảng đạo của ông tại lễ cầu nguyện ở thị trấn Tal Afar.

Ngoài ra, IS cũng đã bắt giữ hơn 20 thành viên của họ tại các làng Eastern Makhoul ở Salahuddin ở phía bắc Baghdad vì để lộ tin về cái chết của al-Baghdadi và buộc tội những người này kích hoạt một cuộc nổi dậy nội bộ, đe dọa phá vỡ cấu trúc của tổ chức.

Sau cái chết của Al-Baghdadi và sự thất thủ của IS ở Mosul/Iraq và sắp tới có thể là Raqaa của Syria, tương lai của tổ chức khủng bố này là một vấn đề được giới quan sát chính trị rất quan tâm theo dõi và đưa ra bình luận.

Theo đó, một số chuyên gia cho rằng, sau khi bị quét sạch khỏi Mosul của Iraq và có thể là cả thành phố Raqqa của Syria, tổ chức khủng bố này vẫn có thể duy trì cấu trúc cơ bản của nó để quay về hoạt động bí mật.

Đây là nhận định do ông Maher Al-Farghaly - chuyên viên Ai Cập chuyên nghiên cứu về các nhóm cực đoan Hồi giáo, nêu lên trong cuộc đàm đạo với hãng thông tấn Nga Sputnik.

Hôm 11/7, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đã chính thức công bố về chiến thắng của các lực lượng vũ trang nước này trước tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo ở Mosul - thành phố lớn thứ hai ở Iraq, vốn bị các tay súng khủng bố IS kiểm soát trong vòng hơn ba năm qua.

Theo quan điểm của chuyên viên Al-Farghaly, sau khi phân tích về bản chất và xu hướng phát triển của tổ chức khủng bố này, IS có thể đưa ra ba phương án hành động sau khi chúng bị mất quyền kiểm soát ở Mosul.

Theo đó, phương án thứ nhất là “Tự giải thể”

Tuy nhiên, ông nhận định rằng, thực tế là có thể loại trừ ngay phương án đầu tiên là công bố kết thúc cái gọi là Caliphate và giải tán tất cả các cơ cấu tổ chức của nó, bởi IS là một tổ chức cực đoan với ý thức hệ cực kỳ sắt đá - vị chuyên gia người Ai Cập nhận xét.

Do đó, chúng sẽ không cam chịu giải thể tổ chức bất chấp tình hình khó khăn thế nào; bất cứ vị thủ lĩnh cấp cao nào của tổ chức này đưa ra phương án giải thể cũng sẽ bị quy kết là “phản giáo” và bị tử hình. Do đó, kịch bản tốt đẹp nhất đối với nhân loại sẽ không bao giờ có thể xảy ra.

Phương án thứ hai là di chuyển địa bản tới khu vực khác

Tổ chức khủng bố này sẽ củng cố các chi nhánh và lực lượng nòng cốt trên bán đảo Sinai của Ai Cập, hoặc ở Libya, Somalia và những nơi khác. Chúng có thể gửi chiến binh tới những nơi đó để tổ chức hoạt động quân sự quy mô lớn ở các quốc gia có thực lực quân sự kém và không có sự đỡ đầu của các cường quốc.

Tuy nhiên, trên thực tế là ở các nước này, IS đang bị sự cạnh tranh gay gắt của các tổ chức khủng bố tôn giáo và phi tôn giáo khác; đồng thời, các nước này cũng đang là mục tiêu tranh giành ảnh hưởng của các cường quốc; do đó, họ cũng sẽ có thể can thiệp vào đây.

Phương án thứ 3 là kết hợp công khai và bí mật

Theo ông Al-Farghaly, hiện thực hơn cả là phương án thứ ba, tức là IS sẽ đưa các tay súng thánh chiến đến những vùng hoang vắng ít dân cư; một số lượng lớn khác sẽ đến thành phố, cố gắng hòa nhập vào dân thường, đồng thời vẫn duy trì liên lạc và cấu trúc, tạo thành từ những hạt nhân có vũ trang ở các khu vực tập trung công khai.

Với hình thái hoạt động này, IS sẽ càng trở nên nguy hiểm hơn bởi chúng sẽ tiến hành nhiều vụ khủng bố ở các khu dân cư đông đúc của các quốc gia vùng Vịnh, kết hợp với việc tấn công quy mô lớn ở các vùng biên viễn.

Ông Al-Farghaly nhận định, đây là kịch bản nhiều khả năng hơn cả đối với tương lai của IS. Các hoạt động của tổ chức từ chỗ hoàn toàn công khai sẽ chuyển đổi sang dạng hoạt động bán công khai, tức là kết hợp giữa công khai và bí mật.

Chúng có thể thực hiện những đòn gọi là "hoạt động báo thù" ở tất cả các khu vực từ Trung Đông tới Bắc Phi và sang châu Âu - chuyên gia Ai Cập dự báo và nhắc nhở rằng, thuở ban đầu, IS đã từng là tổ chức mật và hoàn toàn khép kín, tạo lập theo nguyên tắc làm việc của đặc nhiệm.

Việc bảo mật như vậy cho phép tổ chức khủng bố này vẫn kiểm soát được các nhóm các hạt nhân bí mật, tiến hành cái gọi là “chiến tranh du kích kiểu khủng bố”, thực hiện những vụ khủng bố ở các đô thị kết hợp tấn công vào các khu vực nông thôn, rừng núi xa xôi.

Theo ông Al-Farghaly, về mặt lý thuyết, các phần tử hoạt động bí mật của IS có thể xuất hiện ở bất cứ điểm nào trên thế giới, từ nơi có căng thẳng hay đối đầu tín ngưỡng đến nơi vốn chẳng có những điều kiện như vậy. Do đó, nếu chỉ dùng biện pháp quân sự thì sẽ không thể đối phó và triệt tận gốc những tổ chức khủng bố tôn giáo kiểu như vậy.

Theo Toàn Thắng

Báo Đất Việt