NATO ráo riết chuẩn bị cú móc sườn phía tây của Nga?

NATO ráo riết tiến về phía Đông, áp sát biên giới Nga

Ngày 7-2, tờ The Wall Street Journal của Mỹ dẫn nguồn tin của các đại diện NATO và Hoa Kỳ cho biết, khối này chuẩn bị phê duyệt kế hoạch tăng cường hiện diện dọc sườn phía tây của nước Nga. Có khả năng các bộ trưởng quốc phòng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ thông qua quyết định này tại cuộc họp vào tuần tới.

Tuy nhiên, tờ báo này cho biết, cuộc họp này mới chỉ quyết định những đường nét cơ bản của kế hoạch, còn cho tiết về tổng số quân và số lượng binh sĩ mà mỗi nước thành viên phải cung cấp sẽ được quyết định muộn hơn, trong các hội nghị vào cuối năm nay.

The Wall Street Journal còn tiết lộ, nhóm quân này sẽ tập trung ở Lithuania, Latvia, Estonia và Ba Lan. Hãng tin Anh Reuters cho biết thêm, NATO không có ý định bố trí các căn cứ quân sự thường trực ở Ba Lan, bất chấp yêu cầu của chính quyền Warsaw.

Theo dữ liệu của Reuters, kế hoạch gia tăng lực lượng NATO ở châu Âu có quy mô lớn nhất kể từ thời "chiến tranh lạnh" cho đến nay. Mục đích tăng cường quân lực về phía Đông của liên minh được giải thích bởi sự lo ngại trước các hành động của Nga, đặc biệt, việc Nga sáp nhập Crimea.

Hồi đầu tuần này, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã cho biết rằng, Mỹ sẽ tăng gấp 4 lần đầu tư quân sự vào châu Âu, từ 800 triệu lên đến 3,4 tỷ USD.

Tờ The Wall Street Journal ghi chú rằng, số tiền này sẽ cho phép Washington có kinh phí để thực hiện các yêu cầu như gia tăng lực lượng quân sự Mỹ hiện diện ở châu Âu trên cơ sở luân chuyển, bố trí thêm và lưu trữ các loại vũ khí hạng nặng ở châu Âu để Mỹ có thể nhanh chóng triển khai các đơn vị của mình khi khủng hoảng xảy ra.

Trong khi đó, NATO cũng thúc đẩy các nước thành viên khối này nằm ở phía đông (tức phía tây Nga) liên kết tự xây dựng lực lượng phản ứng nhanh để “tự bảo vệ mình”.

Ngày 25-1 vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Antoni Macierewicz cho biết, một lữ đoàn hỗn hợp gồm các đơn vị từ các nước Litva, Ba Lan và Ukraine sẽ được đưa vào hoạt động đầy đủ từ năm 2017. Hiện các đơn vị thành viên đang ráo riết hợp luyện để nâng cao khả năng phối hợp tác chiến.

Ông Macierewicz cho biết, lữ đoàn hỗn hợp này sẽ là “một trong những hình mẫu hợp tác quân sự chính ở sườn phía đông của NATO, sở chỉ huy của lữ đoàn hỗn hợp này sẽ được đặt tại tại thành phố Lublin của Ba Lan.

Theo kênh truyền hình TVN21 của Ba Lan, các đơn vị của lữ đoàn vẫn sẽ đồn trú tại những căn cứ của mình ở nước sở tại là Litva, Ba Lan và Ukraine. Các đơn vị chỉ tập hợp lại khi tiến hành các cuộc tập trận chung hoặc thực hiện các nhiệm vụ quân sự chung.

Được biết, ba quốc gia này đã ký một thỏa thuận về việc thành lập Lữ đoàn hỗn hợp đa quốc gia Litva-Ba Lan-Ukraine (LITPOLUKRBRIG) vào tháng 9-2014. Lữ đoàn này dự kiến sẽ hoạt động trong khuôn khổ các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.

Ý tưởng thành lập lữ đoàn LITPOLUKRBRIG đã được đề xuất từ năm 2007, khi Lithuania, Ba Lan và Ukraine quyết định thành lập một tiểu đoàn chung. Một năm sau, kế hoạch này trở nên tham vọng hơn khi 3 nước muốn thiết lập nên một lữ đoàn liên hợp.

NATO coi Nga là “mối đe dọa chủ yếu”, cần phải kiềm chế

Trong năm 2015, Khối liên minh Bắc Đại Tây Dương cũng đã tăng bất thường các cuộc tập trận ở khu vực châu Âu, mở đầu là chuỗi các cuộc tập trận ở Đông Âu trong khuôn khổ kế hoạch mang tên “Lá chắn Liên minh” (Allied Shield), bao gồm các cuộc diễn tập BALTOPS, Saber Strike, Noble Jump và Trident Joust.

Sau đó là hàng loạt cuộc tập trận với Ukraine trên biển Đen và lãnh thổ phía Tây nước này, với tưởng định triển khai lực lượng phòng thủ tên lửa chống Nga và kịch bản trên bộ được các chuyên gia quân sự Moscow đánh giá là “bám sát các sự kiện ở đông Ukraine”.

Ngoài ra, còn có loạt tập trận hải quân ở Địa Trung Hải, Đại Tây Dương và đặc biệt là vùng biển Baltic với ý định luyện tập khả năng phong tỏa Hạm đội này của Nga, đồng thời còn mở một cuộc diễn tập đổ bộ với mục đích rõ ràng là tập dượt cho kịch bản tái chiếm Crimea.

Các chuyên gia quân sự Nga nhận định, trong chuỗi các cuộc tập trận này, rõ ràng Mỹ và NATO đang xây dựng một "tuyến nghiêng", đối đầu với Nga ở biên giới phía Tây và phía Nam của Liên bang Nga, chạy suốt từ Baltic tới Biển Đen.

Qua phân tích khu vực giả định, lực lượng tham gia và kịch bản tập trận của Nga và NATO, các chuyên gia thuộc Trung tâm phân tích European Leadership Network (“Mạng lưới lãnh đạo châu Âu”) của Anh nhận định, các cuộc tập trận của cả Nga và NATO rõ ràng là đang nhằm vào nhau.

Các quan chức Nga và NATO khẳng định rằng, những cuộc tập trận này hướng tới việc đối đầu chỉ với “những đối thủ giả định”, không nhằm vào ai nhưng tính chất và quy mô của các hoạt động lại nói lên điều ngược lại. Cả hai bên rõ ràng đang tập luyện biện pháp đè bẹp các khả năng của đối phương.

Ngày 26-1 vừa qua, Bộ Tư lệnh lực lượng vũ trang Hoa Kỳ tại châu Âu (EUCOM) đã cho công bố trên website chính thức của mình về “Chiến lược EUCOM”. Trong đó, xác định nhiệm vụ ưu tiên số 1 là “kiềm chế tính hiếu chiến” của Nga.

Đáng chú ý là trong chiến lược EUCOM năm 2012, Nga được xác định như “đối tác tiềm năng”, có thể xây dựng được những “mối quan hệ then chốt”. Nhưng văn kiện lần này đã có sự thay đổi hoàn toàn, xác định Nga là mối đe dọa nguy hiểm, cần phải “kiềm chế ngay lập tức”.

Trong văn kiện do Tư lệnh Quân đội Mỹ ở châu Âu, tướng Philipp Breedlove soạn thảo có nêu, Nga được xác định là mối đe dọa chính, do nước này đã tăng cường sự hiện diện quân sự ở Bắc Cực và thực hiện chính sách “không tôn trọng chủ quyền” những nước láng giềng.

EUCOM khẳng định rằng, năm 2015 là một trong những năm “bận rộn” nhất kể từ khi kết thúc “chiến tranh lạnh” bởi những thách thức từ Nga đối với các đồng minh và đối tác của Mỹ ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Văn kiện cho rằng, đây là vấn đề toàn cầu nên đòi hỏi phải có những “phản ứng toàn cầu”.

Về vấn đề này, Moscow đã từng khẳng định, bất kỳ việc triển khai lực lượng vũ trang với quy mô lớn nào sát gần biên giới của đất nước là một mối đe dọa lớn đối với an ninh quốc gia của Liên bang Nga. Chắc chắn, Moscow sẽ đáp trả thích đáng hành động này của NATO.

Rõ ràng, với xu thế đối đầu liên tục leo thang giữa Nga và NATO, từ các vấn đề địa-chính trị ở bên ngoài như Syria, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ…đến các vấn đề liên quan đến biên giới-lãnh thổ của Nga và các nước láng giềng, tình hình thế giới năm 2016 chắc chắn sẽ có những diễn biến phức tạp hơn, khó lường hơn, không loại trừ khả năng sẽ có những xung đột cục bộ.

Theo Toàn Thắng

Đất Việt