Mỹ xem xét mức độ an toàn của vali hạt nhân luôn đi theo tổng thống

Trong một thông báo ngắn gọn phát đi hôm 20/7, Văn phòng Tổng thanh tra Lầu Năm Góc cho biết, họ sẽ đánh giá các quy tắc an toàn hiện có liên quan tới vali hạt nhân của các tổng thống Mỹ - vật chứa các đoạn mã cần thiết để thực hiện một vụ tấn công hạt nhân. Nói một cách khác, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ xem xét mức độ mà các quan chức Lầu Năm Góc có thể phát hiện và ứng phó nếu chiếc vali quan trọng của tổng thống bị "mất, bị đánh cắp hoặc bị xâm phạm".

Động thái của Lầu Năm Góc được thực hiện sau vụ việc một chiếc vali hạt nhân gần như lọt vào tầm tiếp cận của các phần tử gây bạo loạn tấn công nhà quốc hội Mỹ hôm 6/1. Vào ngày hôm đó, đám đông quá khích đã suýt áp sát vali hạt nhân của cựu Phó tổng thống Mỹ Mike Pence ở trong tòa nhà cơ quan lập pháp. Một nguồn tin giấu tên trong chính quyền Mỹ cho biết, các quan ngại xung quanh sự việc ngày 6/1 đã một phần khiến Lầu Năm Góc quyết định xem xét lại quy trình an toàn của vali hạt nhân. 

Mặc dù vậy, các chuyên gia cho biết, ngay cả khi đám đông có được chiếc vali, bất cứ mệnh lệnh tấn công hạt nhân nào cũng cần được quân đội xác nhận rồi mới được tiến hành.

Ngày 6/1 là một trong những lần mà vấn đề an ninh liên quan tới vali hạt nhân trong nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump trở thành chủ đề được quan tâm.

Tháng 11/2017, khi ông Trump công du Bắc Kinh, một cuộc xô xát vì vali hạt nhân đã diễn ra khi giới chức an ninh Trung Quốc đã chặn bước người giữ cặp hạt nhân của ông Trump. Khi phản đối hành động này, Chánh Văn phòng Nhà Trắng vào thời điểm đó là John Kelly liền bị ngăn lại và vụ va chạm đã xảy ra.

Vali hạt nhân là công cụ để tổng thống Mỹ chỉ huy và kiểm soát kho vũ khí hạt nhân, cũng như ra lệnh tấn công hạt nhân vào thời điểm quan trọng. Phó tổng thống luôn mang theo mình một vali hạt nhân giống hệt tổng thống và luôn đặt trong tình trạng sẵn sàng hoạt động để đề phòng kịch bản "ông chủ" Nhà Trắng mất khả năng ra quyết định và cấp phó có thể nắm quyền ngay lập tức.

Vali hạt nhân bắt đầu xuất hiện trong nhiệm kỳ của Tổng thống John Kennedy sau khi sự kiện khủng hoảng tên lửa Cuba diễn ra vào năm 1962. Sau sự kiện này, các quan chức hàng đầu của quân đội Mỹ nhanh chóng nhận ra rằng, tổng thống Mỹ cần phải dễ dàng tiếp cận được với các bản kế hoạch chiến tranh hạt nhân.

Qua nhiều năm, chiếc vali đã trở thành biểu tượng của sức mạnh quân sự của nước Mỹ cũng như trách nhiệm khổng lồ mà vị tổng thống của nước này lúc nào cũng cần mang bên mình. 

Vali hạt nhân không có bất cứ nút bấm kích hoạt nào, mà chỉ có thiết bị và một số tài liệu liên quan cho phép tổng thống kích hoạt mã hạt nhân. Trong vali còn có danh sách các hầm ngầm bí mật mà tổng thống Mỹ có thể sử dụng trong trường hợp nước Mỹ bị tấn công hạt nhân, kèm theo đó là chỉ dẫn liên lạc với Lầu Năm Góc và đề xuất về các bước hành động tiếp theo.