Mỹ muốn "kiềm chế sự mở rộng của NATO" trong chiến lược an ninh mới

Nhà Trắng đã công bố chiến lược an ninh quốc gia mới của Tổng thống Donald Trump vào tối 4/12, một tài liệu dài 33 trang nhấn mạnh học thuyết “Nước Mỹ là trên hết” của ông và nêu rõ việc chính quyền tái điều chỉnh chính sách đối ngoại của Mỹ, từ việc chuyển dịch nguồn lực quân sự ở Tây Bán Cầu đến lập trường cứng rắn với các đồng minh quân sự hàng đầu ở châu Âu.

Đáng chú ý, chiến lược nhắc tới nỗ lực của chính quyền Mỹ nhằm “chấm dứt nhận thức và ngăn chặn thực tế của NATO như một liên minh không ngừng mở rộng".

Theo Politico, điều này đi ngược với chính sách mở cửa của NATO đối với các quốc gia ứng cử viên. Nga đã nhiều lần chỉ trích chính sách mở cửa này của NATO và viện dẫn việc liên minh hứa kết nạp Ukraine là một trong những nguyên nhân dẫn tới chiến dịch quân sự đặc biệt của Moscow ở nước láng giềng.

Chiến lược mới xoay quanh lời kêu gọi của ông Trump về một sự “điều chỉnh lại” sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Tây bán cầu nhằm đối phó với tình trạng di cư, buôn bán ma túy.

Tài liệu phác thảo kế hoạch tăng cường sự hiện diện của Tuần duyên và Hải quân trong khu vực và các đợt triển khai để “bảo vệ biên giới và đánh bại các băng đảng ma túy, bao gồm việc sử dụng vũ lực khi cần thiết”.

Tài liệu viết: "Mỹ phải giữ vị thế vượt trội ở Tây bán cầu như một điều kiện cho an ninh và thịnh vượng của chúng ta, một điều kiện cho phép chúng ta tự tin khẳng định mình vào thời điểm và ở nơi cần thiết trong khu vực".

Điều này được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Mỹ đã tiến hành một chiến dịch không kích nhằm vào các tàu bị cáo buộc chở ma túy trên vùng biển quốc tế, cho đến nay đã phá hủy ít nhất 23 chiếc và làm 87 người thiệt mạng.

Phần chiến lược dành cho châu Âu thể hiện sự cứng rắn hơn trong quan điểm của Mỹ, cảnh báo rằng các quốc gia châu Âu đang đối mặt với “sự suy giảm kinh tế".

Ngoài ra, tài liệu lập luận rằng “về lâu dài, hoàn toàn có khả năng trong vòng vài thập kỷ nữa, muộn nhất là như vậy, một số thành viên NATO sẽ trở thành quốc gia có đa số dân không phải người châu Âu", điều có thể ảnh hưởng tới cách nhìn nhận của những quốc gia đó với mối quan hệ liên minh với Mỹ.

Chiến lược mới của Mỹ cho rằng, cuộc chiến Nga - Ukraine đã có tác dụng nghịch lý là làm gia tăng sự lệ thuộc vào bên ngoài của châu Âu và cho rằng “một phần lớn người châu Âu muốn hòa bình, nhưng mong muốn đó chưa được chuyển thành chính sách".

Chiến lược của Mỹ kêu gọi chấm dứt xung đột và cần phải kết thúc “tình trạng thù địch” để ổn định các nền kinh tế châu Âu, ngăn chặn chiến sự, và tái lập ổn định với Nga.

“Lợi ích cốt lõi của Mỹ là thương lượng chấm dứt nhanh chóng các hành động thù địch ở Ukraine, nhằm ổn định các nền kinh tế châu Âu, ngăn ngừa leo thang hoặc mở rộng chiến sự ngoài ý muốn, và tái lập ổn định chiến lược với Nga, cũng như tạo điều kiện cho việc tái thiết Ukraine sau xung đột để bảo đảm sự tồn tại của nước này như một quốc gia", tài liệu viết.

Chiến lược mới của Mỹ cũng nêu một cách tiếp cận 2 hướng đối với Trung Quốc, thúc đẩy việc kiềm chế ảnh hưởng toàn cầu của Bắc Kinh trong khi vẫn duy trì quan hệ kinh tế, cũng như giữ nguyên các điều kiện hiện tại đối với tình hình Đài Loan.

Tài liệu cũng kêu gọi “duy trì một mối quan hệ kinh tế thực sự cùng có lợi” với Trung Quốc bằng cách ưu tiên “tính có đi có lại và công bằng” và giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào nước này. Theo tài liệu, sự tái cân bằng như vậy là chìa khóa để duy trì tăng trưởng của Mỹ từ “nền kinh tế 30.000 tỷ USD năm 2025 lên 40.000 tỷ USD trong thập niên 2030".

Tài liệu viết: "Tổng thống Trump sử dụng ngoại giao phi truyền thống, sức mạnh quân sự của Mỹ và đòn bẩy kinh tế để dập tắt một cách chính xác những mồi lửa chia rẽ giữa các quốc gia có vũ khí hạt nhân và các cuộc chiến bắt nguồn từ mâu thuẫn hàng thế kỷ".