Mỹ kêu gọi Trung Quốc ngừng hành động khiêu khích ở Biển Đông

"Chúng tôi kêu gọi Bắc Kinh chấm dứt hành động khiêu khích và không an toàn của họ", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller nhấn mạnh trong tuyên bố hôm 29/4.

Tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ được đưa ra sau vụ việc căng thẳng giữa tàu Trung Quốc và Philippines ở Biển Đông trong tuần qua.

Philippines hôm 28/4 cáo buộc lực lượng tuần duyên Trung Quốc có hành động nguy hiểm khi chặn tàu tuần tra nước này ở Biển Đông. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cáo buộc các tàu Philippines đã xâm phạm vùng biển của Trung Quốc và thực hiện các động thái khiêu khích có chủ ý.

Philippines đã đáp trả cáo buộc của Trung Quốc, khẳng định "các cuộc tuần tra thường lệ trong vùng biển của Philippines không thể được lên kế hoạch trước hoặc khiêu khích", đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc tuần tra.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho rằng, đây là hành vi "quấy rối và đe dọa" của Trung Quốc đối với các tàu Philippines. Ông Miller tuyên bố Mỹ sẽ đáp trả trước bất kỳ cuộc tấn công nào nhằm vào lực lượng vũ trang Philippines.

Mỹ hồi tháng 2 tuyên bố đứng về phía đồng minh Philippines trong vụ lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc được cho là đã sử dụng các thiết bị laser nhằm vào thủy thủ đoàn của một tàu tuần duyên Philippines ở Biển Đông. Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines (PCG) cáo buộc tàu cảnh sát biển Trung Quốc đã bật ánh sáng xanh hai lần về phía tàu BRP Malapascua và đây là "tia laser cấp độ quân sự". PCG nói rằng, động thái này đã khiến các thủy thủ đoàn trên tàu Malapascua "bị mù tạm thời" và gây nguy hiểm cho họ.  

Philippines đã triệu tập đại sứ Trung Quốc để bày tỏ mối quan ngại nghiêm trọng về cường độ và tần suất các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông. Việc Trung Quốc sử dụng tia laser nhằm vào tàu Philippines khiến nhiều nước quan ngại, trong đó có Mỹ, Nhật Bản và Australia.

Các vụ việc trên diễn ra trong bối cảnh quan hệ đồng minh Mỹ - Philippines đang có xu hướng nồng ấm trở lại. Mỹ, Philippines đầu năm nay đã thông báo một thỏa thuận quân sự mới. Theo thỏa thuận này, Mỹ được phép tiếp cận thêm các căn cứ của Philippines.

Mỹ và Philippines cũng đồng ý nối lại các cuộc tuần tra chung trên Biển Đông sau vài năm gián đoạn. Trước đó, năm 2016, dưới thời cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, Philippines đã tạm dừng các cuộc tuần tra chung với Mỹ ở Biển Đông, cho rằng quốc gia Đông Nam Á này cần đánh giá lại mối quan hệ với Washington.

Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr tuần tới sẽ có chuyến thăm kéo dài 4 ngày tới Mỹ. Giới chức Philippines mô tả chuyến thăm nhằm tái khẳng định mối quan hệ đồng minh đặc biệt giữa Philippines và Mỹ.

Theo một quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden, tại cuộc gặp vào ngày 1/5, Tổng thống Biden và người đồng cấp Philippines dự kiến sẽ đạt được các thỏa thuận về tăng cường hợp tác kinh tế và quân sự trong bối cảnh hai nước đều có những lo ngại chung về Trung Quốc.