Mỹ chỉ trích Trung Quốc cản trở hoạt động dầu khí của Việt Nam ở Biển Đông

“Các hành động của Trung Quốc không chỉ là mối đe dọa với các nước khác có tuyên bố chủ quyền (tại Biển Đông), cũng như với nhiều nước Đông Nam Á, mà còn với tất cả các quốc gia có hoạt động thương mại, những nước coi trọng tự do hàng hải và giải quyết hòa bình các tranh chấp”, Bộ trưởng Esper phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN - Mỹ trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN Mở rộng ngày 17/11 tại Thái Lan.

“Những yêu sách hàng hải của Trung Quốc tại Biển Đông, điển hình là yêu sách đường chín đoạn phi pháp, không chỉ trái pháp luật mà còn vô lý, đồng thời đi ngược lại với phán quyết của tòa trọng tài thường trực UNCLOS ở Hague vào tháng 7/2016”, ông chủ Lầu Năm Góc cho biết.

Theo Bộ trưởng Esper, Trung Quốc đã “tăng cường sử dụng cái gọi là “các tàu dân quân biển” để xua đuổi các thủy thủ và ngư dân Philippines, Indonesia, Malaysia và Việt Nam, đồng thời triển khai lực lượng hải cảnh để ngăn Việt Nam “khoan dầu và khí tự nhiên ở ngoài khơi bờ biển của họ””.

“Thông qua những hành động khiêu khích liên tục để khẳng định yêu sách đường chín đoạn, Bắc Kinh đã cản trở các nước thành viên ASEAN trong việc tiếp cận nguồn dự trữ năng lượng có thể tái tạo trị giá hơn 2,5 nghìn tỷ USD, đồng thời góp phần gây ra sự bất ổn và gia tăng nguy cơ xung đột. Hành vi này trái ngược hoàn toàn với trật tự dựa trên luật lệ mà tất cả chúng ta đã cùng nhau xây dựng trong hơn 70 năm qua”, Bộ trưởng Esper nói thêm.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho rằng các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông “đặt ra thách thức hàng hải, đòi hỏi phải có một giải pháp đa phương”. Bộ trưởng Esper nhấn mạnh “cách tiếp cận đa phương” đóng vai trò then chốt trong vấn đề Biển Đông, đồng thời tái khẳng định lập trường của Mỹ trong việc triển khai máy bay và tàu hoạt động ở bất kỳ nơi nào “luật quốc tế cho phép”.

“Cùng nhau, chúng ta cần ủng hộ việc sử dụng hợp pháp không gian trên biển và trên không để chống lại sự cưỡng ép và hăm dọa”, Bộ trưởng Esper nói thêm.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng hoài nghi về sự chân thành của Trung Quốc trong việc thúc đẩy một bộ quy tắc ứng xử “có ý nghĩa” với 10 nước ASEAN trong vấn đề Biển Đông. Ông Esper kêu gọi các nước ASEAN không cho phép bộ quy tắc bị Trung Quốc “thao túng” nhằm “hợp thức hóa hành vi quá đáng và yêu sách hàng hải phi pháp của nước này, cũng như lẩn tránh các cam kết” mà Trung Quốc đã thống nhất.

Bộ trưởng Esper cảnh báo “nếu điều đó xảy ra, bộ quy tắc ứng xử sẽ phản tác dụng và gây nguy hiểm cho tất cả các bên coi trọng quyền tự do được quy định trong Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS)”.

Ngoài ra, Bộ trưởng Esper cũng nhấn mạnh các chiến dịch đảm bảo tự do hàng hải của Mỹ tại Biển Đông, hoạt động mà ông chủ Lầu Năm Góc cho là diễn ra với tần suất nhiều nhất trong năm nay so với 25 năm trước đây, đóng vai trò “đặc biệt quan trọng trong việc đối phó với những bước đi của Trung Quốc nhằm quân sự hóa các thực thể” tại Biển Đông.

“Sự hiện diện quân sự liên tục của Mỹ trong khu vực nhằm duy trì sự ổn định lâu dài. Tôi kêu gọi tất cả chúng ta phối hợp cùng nhau để đẩy lùi hành vi không thể chấp nhận được, để đảm bảo rằng chúng ta không từ bỏ không gian hay các quyền của chúng ta”, ông Esper nhấn mạnh.

“Về phần mình, Mỹ đã bày tỏ trực tiếp sự quan ngại về hành vi của Trung Quốc với chính phủ Trung Quốc. Và chúng tôi hy vọng những lời nói và hành động của chúng tôi sẽ mở ra cho các bạn khả năng hành động tương tự”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết.

Thành Đạt

Theo Kyodo