Một năm sau cuộc chiến Nga - Gruzia: Vẫn căng thẳng!

Sau khi Nga cáo buộc hồi cuối tuần rằng Gruzia đã triển khai súng cối qua biên giới vào Nam Ossetia, Bộ Ngoại giao Gruzia vào ngày thứ hai lại cáo buộc Nga đang dựng bốt mới bên trong lãnh thổ còn tranh cãi của Gruzia. Theo phía Gruzia, việc dựng bốt diễn ra vào hôm chủ nhật vừa qua, gần làng Kveshi, giữa thủ phủ Tskhinvali của Nam Ossetia và Gori, thành phố lớn thứ hai của Gruzia. Gọi hành động này là “đặc biệt báo động”, Bộ Ngoại giao Gruzia cho rằng đây là một “cố gắng của quân xâm lược Nga nhằm thâm nhập sâu vào lãnh thổ của Gruzia”.

Về phần mình, Nga cáo buộc Gruzia đang lên kế hoạch cho hành động gây hấn nhân lễ kỷ niệm một năm cuộc chiến 7/8 năm ngoái. “Ban lãnh đạo Gruzia đang lên kế hoạch cho nhiều sự kiện khác nhau ở biên giới với Nam Ossetia, trùng với lễ kỷ niệm sự kiện năm 2008 ở vùng Caucasus…Chúng rõ ràng là có bản chất khiêu khích”, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Grigory Karasin cho biết vào hôm thứ tư. Thông tin được hãng thông tấn Nga Itar-Tass đăng tải.

Anatoly Nogovitsyn, phó tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Nga, đã tuyên bố rõ rằng Nga sẵn sàng chiến đấu tiếp nếu cảm thấy bị khiêu khích. “Là một quân nhân, tôi sẽ thẳng thắn”, ông cho biết trong một cuộc họp báo vào ngày thứ ba, sau khi quân đội Nga gia tăng mức cảnh báo sẵn sàng chiến đấu cho binh sỹ ở Nam Ossetia. “Nếu có sự khiêu khích, thì sẽ có phản ứng phù hợp”.

Vào sớm ngày 7/8/2008, lực lượng Gruzia đã tiến hành cuộc tấn công vào Nam Ossetia, vài ngày sau khi xảy ra xung đột giữa Mátxcơva và Tbilisi về số phận của nước cộng hòa ly khai này cũng như Abkhazia, một nước cộng hòa ly khai khác đã tuyên bố độc lập khỏi Gruzia sau các cuộc chiến đầu những năm 1990.

Vài giờ sau cuộc tấn công, Nga đã phản ứng ở mức mà phương Tây lên án là “không tương xứng” về lực lượng. Trong vòng 5 ngày, lực lượng Nga đã đẩy lùi được lính Gruzia ra khỏi Nam Ossetia và rút sâu vào miền trung Gruzia. Trong suốt cuộc chiến, các tổ chức nhân quyền cáo buộc Gruzia nã pháo bừa bãi vào các khu dân thường và cũng cáo buộc Nga cho phép “thanh lọc” các làng người Gruzia ở Nam Ossetia.

Mặc dù cuộc chiến không lật đổ được chính quyền đang ốm yếu của Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili, nhưng quyền lực của ông ở chính Gruzia bị suy yếu mạnh. Các cuộc biểu tình trên đường phố chống lại Saakashvili chỉ mới chấm dứt gần đây.

Cuộc chiến cũng làm phương hại đến mối quan hệ Nga - phương Tây, mối quan hệ mà Tổng thống Mỹ Barack Obama đã phải cố gắng điều chỉnh lại trong chuyến thăm Mátxcơva gần đây.

Một năm trôi qua, các tòa nhà ở khắp thủ phủ  Tskhinvali của Nam Ossetia, nơi phần lớn các cuộc giao tranh diễn ra, vẫn còn ngổn ngang trong đống đổ nát. Hàng ngàn người ở cả hai phía biên giới vẫn mất nhà cửa.

Nga đã cam kết viện trợ 640 triệu USD cho công cuộc tái thiết, trong khi Tbilisi nợ phương tây 4,5 tỷ USD để viện trợ sau cuộc chiến và vay tái thiết.

Kể từ khi cuộc chiến kết thúc, 240 quan sát viên không mang vũ khí của Liên minh châu Âu đã thực hiện tuần tra biên giới ở phía Gruzia để đảm bảo các điều khoản ngừng bắn do Tổng thống Pháp Sarkozy làm trung gian không bị phá vỡ. Nhưng họ không được phép tiếp cận phía biên giới của Nam Ossetia, nơi có lính Nga tuần tra. Vì vậy họ cho biết không thể xác nhận những cáo buộc khiêu khích hay ủng hộ cáo buộc của bên nào.

Dù những cáo buộc đó có chính đáng hay không, thì theo các chuyên gia, cuộc chiến “cáo buộc” giữa Nga và Gruzia có thể dẫn đến những hậu quả khó lường. Trong chuyến thăm Tbilisi gần đây, Phó tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhấn mạnh rằng: “không có lựa chọn quân sự cho việc khôi phục Nam Ossetia và Abkhazia về với Gruzia”. Và theo Thư ký hội đồng an ninh quốc gia Gruzia Tkeshelashvili, Phó tổng thống Mỹ đã nói với ông rằng Mỹ hiện đang tiến hành một chiến dịch “ngoại giao phòng ngừa, để tình hình không xấu thêm”. Nhưng nếu những gì Thứ trưởng Ngoại giao Nga Karasin tuyên bố hôm thứ tư là thật và “không ai có thể đảm bảo cho chúng tôi rằng sẽ không có một cuộc xâm lược mới từ Gruzia”, thì tình hình có thể đã xấu đi rất nhiều.

Theo Time