Một loạt thỏa thuận hợp tác khuấy động mối quan hệ Israel - UAE

Với sự trung gian của Mỹ, Israel và UAE đã nhất trí bình thường hóa quan hệ. Trong khoảng thời gian “chờ” để thỏa thuận bình thường hóa quan hệ chính thức được ký kết, một số thỏa thuận hợp tác giữa 2 bên đã được ký, nhiều đề xuất đã được đưa ra.

Cụ thể, ngày 15/8, thỏa thuận thương mại chiến lược đầu tiên giữa hai nước đã được ký kết, liên quan đến vấn đề dịch bệnh Covid-19. Sau đó 1 ngày, dịch vụ điện thoại giữa Israel và UAE cũng đã chính thức đi vào hoạt động sau gần 50 năm, với cuộc điện đàm đầu tiên giữa Ngoại trưởng 2 nước. Một số trang tin tức của Israel như Times of Israel hay Jerusalem Post  cũng đã được chính phủ UAE cho phép người dân truy cập. Nhiều dự án hợp tác về Y tế và Quốc phòng cũng đã được 2 bên công bố.

Hôm qua, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thông báo, nước này đang lên kế hoạch chuẩn bị mở đường bay thẳng đến 2 thành phố lớn của UAE. Và điều đáng chú ý, các đường bay này sẽ bay qua không phận của Saudi Arabia– một quốc gia chưa công nhận Israel; thêm vào đó Qatar - 1 quốc gia tại vùng Vịnh từng là “anh em” của Saudi Arabia hiện không có được quyền lợi này. 

Thủ tướng Netanyahu nhận định, đó chính là một cuộc cách mạng lớn: “Chúng tôi hiện đang đẩy nhanh kế hoạch chuẩn bị để mở đường bay thẳng giữa Israel tới tiểu vương quốc Dubai và thủ đô Abu Dhabi, bay qua không phận Saudi Arabia. Dự kiến, các chuyến bay thẳng  sẽ chỉ mất 3 giờ đồng hồ, tương tự như đến thủ đô Rome, Italy. Đường bay thẳng giữa 2 nước sẽ làm thay đổi ngành hàng không và nền kinh tế Israel, dự kiến sẽ thu hút được những khoản đầu tư khổng lồ. Hiện nay, nhiều người dân ở Các tiểu vương quốc Arab thống nhất đang rất quan tâm đến việc đầu tư vào Israel, đặc biệt là đối với lĩnh vực công nghệ.”

Cũng trong ngày hôm qua, Tổng thống Israel Reuven Rivlin thông báo đã gửi thư mời Thái tử Abu Dhabi của UAE Sheikh Mohammed bin Zayed Al Nahyan tới thăm Jerusalem, bày tỏ sự ngưỡng mộ của ông trước lòng dũng cảm, tầm nhìn xa có đột phá của vị Thái tử này khi quyết định bình thường hóa quan hệ với Israen.

Trong khi, Bộ trưởng Tài chính Israel Katz cho biết, mối quan hệ chính thức với UAE sẽ có lợi cho nền kinh tế nước này, trong khi Các tiểu vương quốc Arập thống nhất cũng sẽ được hưởng lợi trong các lĩnh vực công nghệ và nông nghiệp của Israel.

Cũng theo Bộ trưởng Tài chính Israel, hai bên có thể hợp tác thúc đẩy một dự án đường sắt “đầy tiềm năng” kết nối các nước vùng Vịnh với cảng Haifa của Israel, để biến Israel trở thành “cửa ngõ vào Địa Trung Hải” của các nước vùng Vịnh.

Dự kiến trong những tuần tới, một số phái đoàn của Israel sẽ tới UAE để trao đổi về các dự án hợp tác.

Hiện thế giới  đã có những đánh giá cao việc UAE và Israel bình thường hóa quan hệ, kỳ vọng thỏa thuận hòa bình giữa 2 bên sẽ giúp khu vực ổn định hơn. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa 2 bên, giữa thế giới Arập và Israel, trong vấn đề Palestin hiện vẫn còn và có thể cản trở mối quan hệ giữa 2 bên. Chuyên gia Robert Mogielnicki thuộc Viện nghiên cứu các quốc gia Arab vùng Vịnh tại Mỹ cho biết, đó có thể là lý do khiến các doanh nghiệp UAE, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân, thận trọng hơn trong các dự án hợp tác với Israel.