Mâu thuẫn Nga – EU liệu có dẫn tới xung đột quân sự?

NATO, Na Uy tập trận bất chấp sự “giận giữ” của Nga

Na Uy, một thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đã đình chỉ hợp tác quân sự với Moscow sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea hồi tháng 3/2014. Cũng như NATO, chính quyền Na Uy cáo buộc Nga hỗ trợ lực lượng miền Đông Ukraine gây ra cuộc nội chiến chống lại chính quyền Kiev.

Cuộc tập trận lần này của Na Uy tiến hành ngay sau khi NATO thực hiện cuộc tập quy mô lớn khác trên vùng Biển Đen. Hãng RT (Nga) dẫn nguồn tin từ Cơ quan chỉ huy lực lượng thuỷ quân lục chiến NATO tuyên bố, 6 chiến hạm của NATO đã tiến vào Biển Đen vào hôm 4/3 nhằm tham gia các bài tập trận với hải quân của các nước Bulgari, Romania và Thổ Nhĩ Kỳ. Cuộc tập trận bao gồm các bài diễn tập chống không kích và chống tàu ngầm, đối phó với các đợt tấn công từ tàu chiến nhỏ và điều khiển phối hợp giữa các tàu.

Bất chấp lời cáo buộc “NATO đang muốn tận dụng tình hình Ukraine như một cái cớ để di chuyển quân đến gần biên giới Nga”, NATO cho rằng: Việc triển khai tàu chiến NATO đến Biển Đen là hoạt động đã được lên kế hoạch và hoàn toàn tuân theo luật pháp quốc tế. NATO tuyên bố: các tàu tập trận được tiến hành chỉ rời vùng biển này và đi về Địa Trung Hải vào cuối tháng 3.

EU đang gia tăng hiềm khích với Nga

Chủ tịch Uỷ ban Châu Âu Jean-Claude Juncker ngày 8/3 đã kêu gọi thành lập lực lượng quân đội riêng của Liên minh Châu Âu nhằm tăng cường an ninh cho khối này. Lời kêu gọi đưa ra trong bố cảnh EU cũng như Mỹ đang bế tắc trong việc tháo gỡ “mối bòng bong” Ukraine. Song thực tế, lời kêu gọi này lại cho thấy mâu thuẫn đang lớn dần lên trong nội tại của EU, cũng như gia tăng các mối hiềm khích với Nga.

Tờ Welt am Sonntag của Đức dẫn lời ông Juncker cho biết, việc thành lập một lực lượng quân đội chung của EU sẽ giúp khối này tránh được những đe dọa an ninh từ phía Nga, đồng thời có thể tự xây dựng một chính sách an ninh và đối ngoại chung một cách có hiệu quả. Ông Juncker cũng nói thêm rằng việc thành lập một lực lượng liên quân EU sẽ giúp việc chi tiêu ngân sách cho trang thiết bị quân sự trở nên hiệu quả hơn và 28 quốc gia thành viên trong khối sẽ trở nên thống nhất hơn.

Từ khi bùng phát cuộc xung đột Ukraine, EU ngày một bị tách ra làm 2 phe : ủng hộ hay chống lại việc cung cấp vũ khí sát thương cho chính phủ Ukraine; cũng như hạn chế hay tăng cường lệnh trừng phạt chống lại Nga. Khi mà Mỹ, Anh đang nghiêng về giả thuyết hỗ trợ vũ khí sát thương cho chính phủ Ukraine thì Đức và Pháp lại lên tiếng khẳng định hành động này sẽ chỉ làm chiến sự ngày càng leo thang và gia tăng đổ máu.

Ngay cả trong nội bộ NATO cũng đang có sự chia rẽ về vấn đề này. Tại hội nghị của NATO diễn ra vào ngày 5/2, một số bộ trưởng quốc phòng các nước EU đã lên tiếng phản đối việc cung cấp vũ khí cho quân đội chính phủ Ukraine, và cảnh báo về sự rạn nứt giữa hai bờ Đại Tây Dương nếu Mỹ quyết định thúc đẩy kế hoạch này. Bộ trưởng Quốc phòng Đức, bà Ursula von der Leyen cho rằng, việc đổ thêm vũ khí vào miền đông Ukraine sẽ không thể đem lại một giải pháp cho cuộc khủng hoảng hiện nay. Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan, bà Jeanine Hennis-Plasschaert cũng nhất trí với quan điểm của người đồng cấp Đức. Tuy nhiên, trái với quan điểm của Đức và Hà Lan, Anh lại đưa ra tuyên bố trái chiều.

Đối đầu có thể đến mức chiến tranh?

Từ cuối tháng 2, Nga cũng có nhiều động thái gia tăng sức mạnh quân sự. Nga đã tiến hành cuộc tập trận do Lực lượng Tên lửa chiến lược Nga và Quân khu phía Nam tiến hành độc lập trong hai ngày 18 và 19/2.

“Trong những điều kiện chiến đấu, các phi công đã sẵn sàng làm nhiệm vụ đảm bảo hỏa lực yểm trợ cho các đơn vị xe tăng cơ giới tấn công và phòng thủ”, hãng Tass dẫn nguồn tin báo chí Quân khu phía Nam của Nga cho biết.

Hôm 16/2, Nga đã kết thúc cuộc tập trận tên lửa lớn nhất trong năm 2015, với tất cả các loại tổ hợp tên lửa được trang bị trên 12 khu vực của Liên bang Nga.

“Lực lượng Tên lửa chiến lược đã sử dụng tất cả các loại tổ hợp tên lửa hiện đang có trong biên chế để tiến hành diễn tập. Một trong những nội dung quan trọng được thực hiện là xác định khả năng điều khiển các sư đoàn và trung đoàn tên lửa thực hiện những biện pháp nhằm đạt tình trạng sẵn sàng chiến đấu ở mức cao nhất trong bất kỳ tình huống nào”, Đại tá Igor Egorov nói.

Trước những động thái gây hiềm khích của phương Tây những ngày qua, hãng Tass ngày 9/3 dẫn lời Ủy viên Ủy ban Quốc phòng Duma Quốc gia Nga Franz Klintsevich cho rằng “phương Tây đang khiêu khích Nga”, và ông lấy làm tiếc nếu đề xuất thành lập quân đội riêng của EU được ủng hộ.

Nhà phân tích quân sự Nga Leonid Slutsky cho rằng EU đang hoang tưởng về Nga: “Phiên bản hoang tưởng của châu Âu: Tuyên bố thành lập một đội quân thống nhất để tạo đối trọng với Nga, quốc gia chẳng có ý định gây chiến với ai”.