Lý do Trung Quốc từ chối đề nghị đối thoại của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ

Trong bối cảnh quan hệ song phương leo thang căng thẳng, Bộ Quốc phòng Mỹ (hay Lầu Năm Góc) đã tìm cách thiết lập các đường dây liên lạc và vài lần nỗ lực thiết lập các cuộc hội đàm quân sự cấp cao với phía Trung Quốc, nhưng đều bị Bắc Kinh từ chối.

Tại cuộc họp báo ngày 11/8, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby xác nhận, kể từ khi nhậm chức hồi tháng 1, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin vẫn chưa có bất cứ cuộc hội đàm nào với "người đồng cấp Trung Quốc".

Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), phía Mỹ được cho là đã đề nghị để Bộ trưởng Quốc phòng Austin đối thoại với Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Hứa Kỳ Lượng. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã từ chối và thay vào đó muốn ông Austin đối thoại với Bộ trưởng Quốc phòng Ngụy Phụng Hòa - người mà Bắc Kinh coi là đồng cấp với ông Austin.

Mặc dù vậy, tại cuộc họp báo ngày 11/8, người phát ngôn Lầu Năm Góc Kirby một lần nữa khẳng định, Mỹ vẫn đề nghị để Bộ trưởng Austin hội đàm với Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc.

"Tôi nghĩ chúng tôi đã nói rất rõ rằng, vì mục đích của những cuộc thảo luận mà chúng tôi cho là quan trọng với Trung Quốc, đó phải là cuộc họp ở cấp Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương", ông Kirby nói.

Trước đó, hồi tháng 5, hãng tin Financial Times dẫn nguồn thạo tin cho biết, Bộ trưởng Austin đã 3 lần đề nghị đối thoại với ông Hứa Kỳ Lượng, nhưng đều bị Trung Quốc từ chối. Một quan chức quốc phòng Mỹ thậm chí cho biết, quân đội Trung Quốc đã "phớt lờ" đề nghị.

Vài ngày sau bài viết của Financial Times, Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc nói rằng, sở dĩ đề nghị bị từ chối là bởi Lầu Năm Góc đã "không tuân thủ nguyên tắc ngoại giao".

Một nguồn tin quân sự cho biết: "Cả ông Hứa và ông Ngụy đều là những người báo cáo trực tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nhưng theo ngoại giao, người đồng cấp của ông Austin là ông Ngụy. Lầu Năm Góc đã ý thức điều này dưới thời cựu Bộ trưởng Mark Esper và James Mattis".

Thời điểm đó, ông Kurt Campbell, điều phối viên Nhà Trắng phụ trách các vấn đề khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cảnh báo việc thiếu các liên lạc xử lý khủng hoảng giữa Mỹ và Trung Quốc có thể dẫn đến xung đột quân sự khi căng thẳng leo thang ở eo biển Đài Loan hay Biển Đông.

Cuối năm ngoái, giới chức quốc phòng cấp cao Mỹ - Trung đã hội đàm về thông tin liên lạc trong giai đoạn khủng hoảng. Hai bên không đàm phán quân sự cấp cao kể từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức vào đầu năm nay, nhưng các nhà ngoại giao cấp cao hai bên đã gặp nhau tại Alaska hồi tháng 3. Hai bên đã chỉ trích gay gắt lẫn nhau trong cuộc hội đàm này.

Gần đây nhất, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman cũng có chuyến thăm thành phố Thiên Tân hồi cuối tháng trước và hội đàm với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị. Cuộc hội đàm diễn ra khá căng thẳng khi Trung Quốc đưa ra hai danh sách cho phía Mỹ gồm những hành động Washington cần chấm dứt và các vụ việc mà Bắc Kinh quan ngại, cảnh báo Mỹ không vượt qua những lằn ranh đỏ đó.