Lý do có thể khiến Nga lo ngại vụ CEO Telegram bị bắt giữ

"Nhiều người nói đùa việc bắt giữ Pavel Durov tương đương bắt giữ người đứng đầu cơ quan liên lạc của Lực lượng Vũ trang Liên bang Nga. Rất nhiều quyền kiểm soát quân đội ngày nay đều gắn liền với Telegram", ông Alexey Rogozin, cố vấn Ủy ban Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) về Chính sách kinh tế, Công nghiệp và Phát triển đổi mới, ngày 25/8 bình luận.

Quan chức này nói thêm: "Cho dù điều này nghe có vẻ điên rồ đến đâu, việc truyền dữ liệu tình báo, bố trí pháo binh, video từ máy bay trực thăng và nhiều hoạt động khác ngày nay thực sự được thực hiện rất thường xuyên bằng cách sử dụng Telegram".

Theo ông Rogozin, Telegram hiện đã trở thành một trong những công cụ chính để trao đổi thông tin trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả quân sự.

Bất chấp lệnh cấm chính thức sử dụng thiết bị di động trong khu vực hoạt động quân sự đặc biệt, Telegram vẫn được sử dụng tích cực để truyền dữ liệu tình báo, điều chỉnh các cuộc tấn công bằng pháo binh, phát video từ máy bay không người lái và các nhiệm vụ khác liên quan đến chỉ huy và kiểm soát.

Cảnh sát Pháp ngày 24/8 bắt giữ nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành (CEO) Telegram Pavel Durov tại sân bay Paris-Le Bourget khi máy bay riêng chở ông từ Azerbaijan đáp xuống Paris.

Theo truyền thông Pháp, các công tố viên ở Paris có kế hoạch buộc tội người đàn ông 39 tuổi này về tội đồng lõa trong buôn bán ma túy, tội ấu dâm và lừa đảo. Giới chức trách Pháp cho rằng việc Telegram không đủ khả năng kiểm duyệt nội dung, các công cụ mã hóa mạnh mẽ và thiếu hợp tác với cảnh sát đã cho phép tội phạm phát triển mạnh trên ứng dụng.

Vụ bắt giữ đã vấp phải chỉ trích gay gắt của Nga. Moscow đề nghị Pháp lập tức giải thích về động thái này. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo, Pháp có thể phải trả giá đắt cho việc bắt giữ nhà sáng lập Telegram.

Trong khi đó, nghị sĩ Nga Maria Butina, người từng ngồi tù ở Mỹ vì bị buộc tội làm điệp viên của Nga, cáo buộc châu Âu đang tìm cách kiểm soát Telegram.

"Pavel Durov là một tù nhân chính trị, nạn nhân trong cuộc săn phù thủy của phương Tây. Việc bắt giữ Pavel Durov có nghĩa là không có quyền tự do ngôn luận, tự do ngôn luận ở châu Âu đã chết", bà Butina bình luận.

Nữ cựu điệp viên nói thêm: "Về cơ bản, bây giờ họ đã có con tin và họ sẽ cố gắng tống tiền Nga, họ sẽ cố gắng tống tiền tất cả người dùng Telegram và không chỉ cố gắng giành quyền kiểm soát mà còn cố gắng chặn mạng ở Nga".

Theo hãng thông tấn nhà nước Nga TASS, Đại sứ quán Nga tại Pháp cũng kêu gọi tiếp cận lãnh sự với ông Durov và yêu cầu đảm bảo các quyền của ông. Các nhà ngoại giao Nga cũng đang liên lạc với luật sư của ông Durov.

Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, cảnh sát Pháp cũng như văn phòng công tố Paris đến nay chưa đưa ra bình luận.

Trong khi đó, cựu thư ký báo chí của ông chủ Telegram, Georgy Loboushkin, nghi ngờ Pháp bắt giữ ông Durov theo đề nghị từ Mỹ.

"Đó là một bí ẩn lớn tại sao ông ấy lại coi thường sự an toàn của bản thân và quyết định hạ cánh ở Paris. Ông ấy vốn là người khá cẩn trọng", ông Loboushkin chia sẻ.

Theo ông Loboushkin, doanh nhân gốc Nga này chắc chắn không biết rằng phương Tây đã chuẩn bị sẵn lệnh bắt giữ ông.

"Tôi nghĩ hành động này bắt nguồn từ EU hay từ Pháp. Rất có thể đây là một kế hoạch của Mỹ, họ vốn đã theo đuổi Pavel Durov từ lâu, và Durov đã luôn nói về điều đó", Loboushkin nói.

Trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 4, Durov nói rằng ông bị các cơ quan thực thi pháp luật để ý bất cứ khi nào đến Mỹ. Nhà sáng lập Telegram cáo buộc tình báo Mỹ cố gắng tuyển dụng một trong những nhân viên của ông để thiết lập "cửa sau" trong ứng dụng, cho phép họ theo dõi người dùng Telegram.

Ông Durov sinh ra và lớn lên ở Nga. Năm 2014, ông rời Nga sau khi bị mất quyền kiểm soát đối với công ty mạng xã hội trước kia của mình là Vkontakte.

Ông từ chối tuân thủ yêu cầu của chính phủ về việc chặn các nhóm đối lập trên nền tảng này và sẽ không giao dữ liệu về những người biểu tình Ukraine cho các cơ quan an ninh. Ông chuyển đến Dubai vào năm 2017 và trở thành công dân Pháp vào tháng 8/2021.

Telegram là một trong những nền tảng xã hội lớn nhất thế giới với gần 1 tỷ người sử dụng. Nền tảng này cung cấp mã hóa đầu cuối, bảo vệ dữ liệu khỏi bị chặn một cách hiệu quả, và tập trung mạnh vào quyền riêng tư.