Lãnh đạo Iran - Mỹ lần đầu điện đàm trong hơn 30 năm

Ông Obama đã nói về "cơ hội duy nhất" để cải thiện quan hệ với ban lãnh đạo mới của Iran, trong bối cảnh có các nỗ lực ngoại giao về chương trình hạt nhân của Cộng hòa Hồi giáo.

Trước đó, Tổng thống Rouhani cho hay Iran đã sẵn sàng để sớm đi tới một thỏa thuận. Ông cũng khẳng định rằng Iran không tìm cách phát triển bom nguyên tử như các cường quốc phương Tây lâu nay vẫn nghi ngờ.

Miêu tả các cuộc gặp tại Liên hợp quốc hồi tuần này là "bước đi đầu tiên", nhà lãnh đạo Iran nói ông tin rằng vấn đề hạt nhân có thể được dàn xếp "trong tương lai không xa".

Ông Rouhani nói các cuộc thảo luận ban đầu đã diễn ra trong bầu không khí khác hẳn với quá khứ.

Hãng tin Irna của Iran đưa tin, cuộc điện đàm với ông Obama được thực hiện ngay trước khi Tổng thống Rouhani rời New York, nơi ông đã tham dự cuộc gặp cấp cao thường niên của Đại hội đồng Liên hợp quốc.

Giới chức Nhà Trắng miêu tả cuộc điện đàm kéo dài 15 phút do ông Rouhani đề xuất là chân thành.

Trong cuộc điện đàm, ông Obama đã nêu ra những lo ngại về các tù nhân Mỹ tại Iran, nhưng phần lớn cuộc trò chuyện là về các nỗ lực nhằm tìm kiếm một giải pháp cho vấn đề hạt nhân.

Sau đó, ông Obama nói: "Mặc dù sẽ còn những trở ngại lớn và sự thành công chưa được đảm bảo, nhưng tôi tin rằng chúng ta có thể đi đến một giải pháp toàn diện".

Ông Rouhani, người được xem là một nhân vật ôn hòa và mới đắc cử hồi tháng 6, cho biết ông muốn đi đến một thỏa thuận về vấn đề hạt nhân trong thời gian từ 3-6 tháng.

Tổng thống Iran nói ông được lãnh tụ tinh thần tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei trao toàn quyền để đàm phán về chương trình hạt nhân của Cộng hòa Hồi giáo.

Ông Rouhani phát biểu tại một cuộc họp báo ở Liên hợp quốc ngày 27/9: "Bất kể kết quả nào mà chúng tôi đạt được thông qua các cuộc đàm phán, chỉnh phủ của tôi sẽ có sự ủng hộ hoàn toàn của tất cả các cơ quan quyền lực chính tại Iran cũng như người dân".

Và ông Rouhani nói ông muốn một thỏa thuận "trong thời gian rất ngắn".

Các cuộc đàm phán liên tiếp trong tháng 10

Trước đó, Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho hay tổ chức này đã có các cuộc đàm phán "rất xây dựng" với Iran tại Vienna, Áo.

Phó tổng giám đốc IAEA Herman Nackaerts không tiết lộ các thông tin chi tiết về các cuộc đàm phán ngày 27/9, nhưng cho biết hai bên sẽ gặp lại nhau vào ngày 28/10.

Đại phái viên Iran tại IAEA, ông Reza Najafi, cũng cho biết "cuộc đàm phán mang tính xây dựng" và mục đích là đi đến một thỏa thuận "càng sớm càng tốt".

Hôm 26/9, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cũng đã có cuộc gặp hiếm hoi với người đồng cấp Iran Mohammad Javad Zarif.

Mỹ và Trung Quốc cho biết họ đang đợi Iran trả lời về một đề xuất hiện có do nhóm P5+1 (Mỹ, Anh, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) đưa ra.

Nhóm P5+1 đã đề nghị Iran ngừng sản xuất và tích trữ uranium làm giàu 20% - một bước đi nhằm tránh khỏi việc đạt được khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân. Nhóm cũng yêu cầu Iran đóng cửa cơ sở làm giàu dưới lòng đất Fordo, gần thành phố Qom.

Các cuộc đàm phán giữa Iran và P5+1 dự kiến diễn ra vào ngày 15/10 và Tổng thống Rouhani cho biết Iran sẽ mang đến cuộc gặp một kế hoạch, nhưng không tiết lộ thông tin chi tiết.

An Bình
Theo BBC