Kịch tính "như phim" vụ Belarus vây bắt nhân vật đối lập trên không

Một vụ bắt giữ kịch tính

Truyền thông thế giới ngày 23/5 đồng loạt đưa tin, giới chức Belarus đã yêu cầu một máy bay chở khách của Ryanair hạ cánh khẩn cấp để bắt giữ nhà báo đối lập sống lưu vong Roman Protasevich. Protasevich là biên tập viên của kênh tin tức Nexta trên Telegram được cho là có vai trò lớn trong các cuộc biểu tình phản đối chính quyền của Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko.

Máy bay này cất cánh từ thủ đô Athens của Hy Lạp và dự kiến hạ cánh ở thủ đô Vilnius của Lithuania. Khi máy bay Ryanair qua không phận Belarus và chỉ còn vài phút nữa là vào không phận của Lithuania, phi hành đoàn bất ngờ nhận được thông báo từ cơ quan kiểm soát không lưu Belarus về nguy cơ có bom trên khoang.

Một tiêm kích Mig-29 của Không quân Belarus đã xuất kích theo lệnh của Tổng thống Alexander Lukashenko để kèm máy bay Ryanair, buộc máy bay này chuyển hướng, hạ cánh khẩn cấp xuống thủ đô Minsk của Belarus.

Tại sân bay Minsk, lực lượng an ninh đã bắt giữ ít nhất nhà báo đối lập Protasevich, trong khi đó, người phát ngôn chính phủ Lithuania cho biết, máy bay Ryanair sau khi nối lại chuyến bay và hạ cánh ở Vilnius chỉ có 165 người trong số 171 hành khách xuống.

"Án tử hình đang chờ tôi ở đây"

Tadeusz Giczan, Tổng biên tập Nexta, cho biết khi lên máy bay ở Athens, Protasevich đã cảm thấy bị một số người bám theo. Theo ông Giczan, những người này được cho là đặc vụ của cơ quan tình báo Belarus và khi máy bay đi vào không phận Belarus, họ đã dàn dựng một vụ xô xát với phi hành đoàn, buộc máy bay phát tín hiệu khẩn cấp. Cơ quan kiểm soát không lưu Belarus cũng thông báo cho phi hành đoàn về một mối đe dọa có bom trên khoang và yêu cầu máy bay chuyển hướng hạ cánh khẩn cấp xuống một sân bay ở thủ đô Minsk.

Ngay khi phi hành đoàn thông báo máy bay buộc phải chuyển hướng xuống Minsk, một hành khách được xác định là Protasevich trên khoang đứng bật dậy, lôi từ trong khoang hành lý phía trên đầu một máy tính xách tay và chuyển nó cùng với điện thoại của mình cho người phụ nữ đi cùng.

"Khi phi hành đoàn thông báo máy bay chuẩn bị hạ cánh xuống Minsk, Protasevich đứng bật dậy, mở khoang hành lý, kéo túi hành lý ra và cố gắng tẩu tán mọi thứ bên trong. Tôi nghĩ anh ta đã mắc sai lầm. Anh ta có thể gửi đồ cho những người khác thay vì đưa cho bạn gái của mình, người mà tôi tin cũng sẽ bị bắt", một hành khách người Lithuania có tên Mantas kể lại.

Một hành khách khác cho biết, Protasevich tỏ ra bồn chồn và vô cùng hoảng hốt kể từ khi biết máy bay chuyến hướng và anh ta nói "Án tử hình đang chờ tôi ở đây".

Ngay khi máy bay đáp xuống sân bay ở Minsk, Protasevich, 26 tuổi, bị tách khỏi đoàn. Lực lượng an ninh cùng với chó nghiệp vụ đã tiến hành kiểm tra hành lý của Protasevich.

Protasevich, 26 tuổi bị Belarus truy nã với cáo buộc khủng bố, tổ chức bạo loạn và kích động thù ghét xã hội sau khi tổ chức biểu tình sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 mà Tổng thống Lukashenko tái đắc cử.

Động thái bắt giữ Protasevich của giới chức Belarus đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt của Mỹ và các nước châu Âu. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken chỉ trích đây là hành động "gây sốc" đe dọa tính mạng của gần 200 hành khách trên chuyến bay. Washington cũng yêu cầu Belarus lập tức trả tự do cho nhân vật đối lập. Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki ví vây bắt giống như một vụ "cướp máy bay". Ông cho biết sẽ đề nghị kích hoạt các lệnh trừng phạt mới chống lại Belarus tại cuộc họp của Hội đồng châu Âu trong tuần này.

Sau vụ việc trên, Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda cũng kêu gọi quốc tế có hành động khẩn cấp. "Tôi kêu gọi NATO và các đồng minh EU phản ứng ngay lập tức với mối đe dọa nhằm vào hàng không dân sự quốc tế do chính quyền Belarus gây ra. Cộng đồng quốc tế phải có những bước đi ngay lập tức để vụ việc này không lặp lại", Tổng thống Nauseda nói. Cố vấn của Tổng thống Lithuania Asta Skaisgiryte cáo buộc, hành động của phía Belarus ép máy bay chở hơn 170 người đến từ 12 quốc gia hạ cánh là một chiến dịch được lên kế hoạch sẵn.