Khả năng miễn dịch tự nhiên có thể kéo dài bao lâu?

Theo dữ liệu từ Our World Data, gần một nửa dân số thế giới đã nhận được ít nhất 1 mũi vaccine ngừa Covid-19. Theo các nhà khoa học, vaccine giúp làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nhưng không cung cấp sự bảo vệ hoàn toàn trước Covid-19. Trong khi có một số báo cáo về các trường hợp bệnh nhân mắc Covid-19 nhiều hơn một lần thì những con số này vẫn còn quá nhỏ để tiến hành một nghiên cứu về dịch tễ học. Điều đó đồng nghĩa với việc khó xác định được khả năng miễn dịch sau khi mắc Covid-19 có thể kéo dài bao lâu.

Tuy nhiên, trong một nghiên cứu mới đây, các nhà khoa học đã tiến hành phân tích các virus tương tự như virus SARS-CoV-2 nhằm xác định thời gian miễn dịch sau khi mắc Covid-19. Nghiên cứu được công bố trên The Lancet Microbe này cho thấy, những người từng mắc Covid-19 nhưng chưa tiêm vaccine có khả năng miễn dịch kéo dài từ 3 - 61 tháng nếu virus vẫn đang hiện diện trong cộng đồng.

Theo giáo sư Ajay Sethi tại Đại học Wisconsin-Madison - người không tham gia nghiên cứu trên, nghiên cứu này sẽ khuyến khích mọi người đi tiêm vaccine.

"Nghiên cứu này giúp chúng ta hiểu rằng khả năng miễn dịch từ miễn dịch tự nhiên không kéo dài lâu như một vài người nhận định và chắc chắn không kéo dài suốt đời".

Ông cũng giải thích rằng, "nghiên cứu cho thấy, việc tiêm vaccine dù từng mắc Covid-19 sẽ tạo ra hệ miễn dịch thậm chí còn mạnh mẽ hơn so hệ miễn dịch của những người đã tiêm vaccine mà không có tiền sử mắc Covid-19. Hy vọng là ngày càng nhiều người từng mắc Covid-19 sẽ lựa chọn tiêm vaccine".

Một nhóm nghiên cứu từ Trường Y tế Công Cộng thuộc Đại học Yale và Đại học Bắc Carolia đã xem xét gen của 177 virus corona ảnh hưởng đến con người. Các nhà nghiên đã xác định được những họ hàng gần nhất với virus SARS-CoV-2 và tìm ra 5 virus đáp ứng tiêu chí này. Đó là virus SARS-CoV-2 từng gây nên dịch SARS năm 2003 và MERS-CoV - virus được phát hiện lần đầu vào năm 2012. Ngoài ra, trong số những virus trên cũng bao gồm cả các virus gây ra bệnh cảm lạnh thông thường.

Các nhà nghiên cứu sau đó đã phân tích dữ liệu để xem mức độ kháng thể giảm dần qua thời gian như thế nào - từ 128 ngày cho tới 28 năm sau khi mắc bệnh. Họ cũng xem xét rủi ro tái nhiễm theo các mức độ kháng thể khác nhau đối với những loại virus này.

Sử dụng những thông tin này, các nhà khoa học dự đoán, miễn dịch tự nhiên sau khi mắc Covid-19 kéo dài ít hơn một nửa so với thời gian miễn dịch sau khi mắc các virus corona trên.

Họ phát hiện ra rằng, việc tái nhiễm virus SARS-CoV-2 ở những người từng mắc bệnh chưa tiêm vaccine có thể xảy ra sớm nhất là 3 tháng và rủi ro tái nhiễm trung bình là khoảng 16 tháng trong các điều kiện đặc hữu.

Đồng chủ nhiệm nghiên cứu, giáo sư Alex Dornburg làm việc tại Đại học Bắc Carolina cho biết: "Khi các biến thể mới tăng lên, phản ứng miễn dịch trước đó trở nên ít hiệu quả hơn trong việc chống lại virus. Những người từng mắc bệnh trước đó ngày càng tăng khả năng tái nhiễm trong tương lai gần".

Các tác giả nghiên cứu cũng kết luận, các biến thể mới có thể thoát khỏi hệ miễn dịch nên việc tập trung vào các chương trình tiêm chủng toàn cầu có ý nghĩa vô cùng quan trọng nhằm làm giảm nguy cơ các biến thể xuất hiện.

Dù vậy, nghiên cứu trên vẫn còn một số hạn chế. Chẳng hạn, nghiên cứu này không xem xét mức độ nghiêm trọng của các ca mắc Covid-19 ban đầu hay tình trạng miễn dịch của từng cá nhân có thể ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch tự nhiên như thế nào.

Trao đổi về việc này, giáo sư Alexander Edwards thuộc Đại học Reading ở Anh, người không tham gia nghiên cứu trên, đánh giá: "Tái nhiễm không thực sự là vấn đề quan trọng trong dịch Covid-19. Thay vào đó, điểm quan trọng nhất là mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh. Nếu việc từng mắc Covid-19 bảo vệ chúng ta trước những triệu chứng nghiêm trọng thì điều này không quá quan trọng với những người mắc bệnh lần hai".

"Tuy nhiên, với dịch Covid-19, chúng ta không biết liệu việc từng mắc bệnh trước đó có hoàn toàn bảo vệ chúng ta trước các triệu chứng nghiêm trọng và nguy cơ tử vong hay không".