Israel đối mặt câu hỏi khó về tương lai chính trị của Dải Gaza

Khi Tổng thống Mỹ George W. Bush tuyên bố "nhiệm vụ hoàn thành" trong chiến dịch Tự do Iraq vào tháng 5/2003, rất ít người trong chính quyền của ông dường như đã có thể lường trước mức độ hỗn loạn và bạo lực nổ ra sau đó.

Cuộc chiến kéo dài nhiều năm sau đó cùng khẩu hiệu "Nhiệm vụ hoàn thành" đã trở thành biểu tượng cho những đánh giá sai lầm của Mỹ trong cuộc xung đột kéo dài và tốn kém tại Trung Đông.

Điều tương tự cũng có thể xảy ra với bộ máy lãnh đạo hiện tại của Israel.

Với ưu thế vượt trội về công nghệ, quân đội Israel cuối cùng cũng sẽ đi đến thời điểm mà họ sẽ tuyên bố "nhiệm vụ hoàn thành". Nhưng câu hỏi về tương lai chính trị của Dải Gaza cho đến nay vẫn chưa được Thủ tướng Benjamin Netanyahu cùng nội các thời chiến của ông trả lời thỏa đáng.

Hamas chuyển sang hoạt động ngầm

IDF đang tiến vào trung tâm thành phố Gaza để lùng sục các đường hầm, hầm trú ẩn và kho vũ khí mà Hamas sử dụng để lên kế hoạch các cuộc tấn công vào Israel.

Nhưng cuộc tấn công vào phần phía bắc của Dải Gaza có thể chỉ là giai đoạn đầu của chiến dịch lâu dài, Michael Milshtein - cựu lãnh đạo Cục Các vấn đề Palestine của Cơ quan Tình báo Quân sự Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) - nói với Newsweek.

"Tất nhiên là Israel sẽ phải tiếp tục tấn công", Ông Milshtein, hiện công tác tại Trung tâm Nghiên cứu Trung Đông và châu Phi Moshe Dayan tại Đại học Tel Aviv, nói. "Trước hết là các trại tị nạn ở phía nam Gaza, rồi đến các thành phố Khan Younis và sau đó là Rafah, sau đó hoàn thành việc chiếm đóng Gaza, quét sạch Hamas".

"Hamas thực sự đang tập trung ở phía đông nam Gaza, chủ yếu là thành phố Khan Younis", ông Milshtein nói.

Thành phố Khan Younis là quê hương của Yahya Sinwar, lãnh đạo Dải Gaza của Hamas, và Mohammed Deif, chỉ huy nhánh quân sự Hamas được gọi là Lữ đoàn Al-Qassem. Hôm 16/11, IDF đã thả truyền đơn yêu cầu người Palestine sơ tán khỏi 4 thị trấn ở ngoại ô Khan Younis.

Nhưng việc quét sạch tổ chức du kích có mối quan hệ sâu sắc với người dân Palestine có thể là điều bất khả thi. "Hamas là một ý niệm, là một hệ tư tưởng", ông Milshtein nói.

Hệ tư tưởng đó sẽ được tiếp tục củng cố với cái chết của ít nhất 11.470 người Palestine, theo số liệu của cơ quan y tế Gaza do Hamas kiểm soát.

Ông Milshtein cho biết, ngay cả khi thất bại, Hamas vẫn có thể cải tổ thành lực lượng chính trị thuần túy và tuyên bố từ bỏ nhánh vũ trang.

"Kịch bản tiêu cực hơn là Hamas sẽ đi vào hoạt động ngầm và cố gắng phá hoại các thỏa thuận liên quan tới Gaza", chuyên gia này nhận định.

Tương lai của Gaza vẫn là dấu hỏi

Việc lật đổ Hamas ở Gaza, nếu thành công, chắc chắn sẽ tạo ra khoảng trống quyền lực.

Tổ chức vũ trang người Palestine đã kiểm soát dải đất này kể từ năm 2007, 2 năm sau khi Israel chấm dứt sự hiện diện tại đây kể từ năm 2005. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant đã cam kết thiết lập "một thực tế an ninh mới" ở Gaza sau chiến tranh, nhưng có vẻ chưa ai biết đó là gì.

Thủ tướng Netanyahu có vẻ đã dập tắt khả năng trở lại của Chính quyền Nhà nước Palestine (PA) - được Liên Hợp Quốc công nhận là chính thể đại diện hợp pháp cho người Palestine - hay cho phép cộng đồng quốc tế tham gia giám sát quá trình tái thiết Dải Gaza.

Ông nói Israel sẽ duy trì "trách nhiệm an ninh tổng thể" đối với Dải Gaza "trong thời gian không xác định". Nhưng một số nhân vật, trong đó có Tổng thống Mỹ Joe Biden, đã cảnh báo rằng việc tái chiếm đóng Gaza sẽ là "sai lầm lớn".

"Ngay cả sau khi Sinwar và Deif bị vô hiệu hóa, văn phòng chính trị Hamas biến mất, kho tên lửa và tất cả loại vũ khí khác của Hamas bị xóa bỏ, tôi thực sự nghĩ rằng Hamas vẫn sẽ là thách thức đối với bất kỳ kịch bản nào trong tương lai ở Gaza", ông Milshtein nói.