Hai cơ sở dầu mỏ của Ả-rập Xê-út bị tấn công, Mỹ "tố" Iran là thủ phạm

Lực lượng phiến quân Houthi tại Yemen ngày 14/9 đã tuyên bố thực hiện các vụ tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào 2 nhà máy của tập đoàn dầu khí nhà nước Aramco tại thành phố Abqaia và Khurais của Ả-rập Xê-út. Thành phố Abqaia là nơi đặt nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới.

Aramco không chỉ là nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, mà còn là một trong những doanh nghiệp có lợi nhuận cao nhất thế giới.

Một phát ngôn viên của Houthi tuyên bố lực lượng này đã mở chiến dịch quy mô lớn, với sự tham gia của 10 máy bay không người lái, nhằm vào 2 cơ sở dầu mỏ trên.

Bộ trưởng Năng lượng Ả-rập Xê-út - Hoàng tử Abdulaziz bin Salman cho biết các vụ tấn công đã khiến sản lượng khai thác dầu của Ả-rập Xê-út bị cắt giảm hơn một nửa, tương đương 5,7 triệu thùng, chiếm hơn 5% lượng cung dầu toàn cầu. Một tuyên bố của công ty Aramco cũng xác nhận con số tương tự.

Các cuộc tấn công vào rạng sáng qua diễn ra sau các cuộc tấn công xuyên biên giới trước đó nhằm vào các cơ sở dầu mỏ và các tàu chở dầu tại vùng Vịnh, nhưng đây là các vụ tấn công liều lĩnh nhất của Houthi nhằm vào Ả-rập Xê-út cho tới nay, gây tổn thất lớn đối với ngành sản xuất dầu mỏ then chốt của nước này. Ả-rập Xê-út la quốc gia xuất khẩu dầu nhiều nhất thế giới, vận chuyển hơn 7 triệu thùng dầu mỗi ngày tới các địa điểm khắp toàn cầu mỗi ngày.

Mặc dù Houthi nhận trách nhiệm về vụ tấn công, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã thẳng thừng cáo buộc Iran là chủ mưu. Trên mạng xã hội Twitter, ông Pompeo cho hay không có bằng chứng cho thấy các vụ tấn công xuất phát từ Yemen.

“Tehran đứng sau gần 100 vụ tấn công nhằm vào Ả-rập Xê-út trong khi Tổng thống Tổng thống Iran Hassan Rouhani và Ngoại trưởng Javad Zarif giả vờ tham gia đàm phán”, ông Pompeo nói. “Trong bối cảnh tất cả các bên đều kêu gọi giảm căng thẳng, Iran giờ đây tiến hành vụ tấn công chưa từng có nhằm vào nguồn cung cấp năng lượng của thế giới”.

Vụ tấn công trên và cáo buộc của Mỹ rằng Iran là thủ phạm trực tiếp đã đẩy căng thẳng leo thang thêm một mức mới tại Trung Đông, vốn đã ở trong tình trạng "căng như dây đàn" do các tranh cãi liên quan tới chương trình hạt nhân của Iran và các cáo buộc Tehran bắn rơi máy bay không người lái của Mỹ trên Eo biển Hormuz hồi tháng 6.

Thái tử Ả-rập Xê-út Mohammed bin Salman cho biết với Tổng thống Mỹ Donald Trump qua điện đàm rằng Riyadh quyết tâm và có đủ khả năng nhằm “đối đầu và xử lý sự gây hấn này của các phần tử khủng bố”. Mỹ đã lên án các vụ tấn công và Tổng thống Trump nói với ông bin Salman rằng Washington sẵn sàng hợp tác với Ả-rập Xê-út để đảm bảo an ninh của nước này.

Trong bối cảnh nguồn cung dầu của thế giới thiếu hụt nghiêm trọng, Bộ Năng lượng Mỹ cho biết sẵn sàng mở nguồn dầu từ kho dự dữ dầu chiến lược nếu cần thiết. Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Rick Perry cho hay bộ của ông sẽ phối hợp với Cơ quan năng lượng Quốc tế, vốn điều phối các chính sách năng lượng của các quốc gia công nghiệp, nếu một hành động toàn cầu là cần thiết.

Nhóm phiến quân Houthi đã chiến đấu chống lại chính phủ Yemen và một liên quân do Ả-rập Xê-út đứng đầu. Yemen đã chìm trong chiến tranh kể từ năm 2015, khi Tổng thống Abdrabbuh Mansour Hadi bị buộc phải chạy khỏi Sanaa sau khi Houthi chiếm được thủ đô này. Ả-rập Xê-út ủng hộ Tổng thống Hadi và đã dẫn đầu một liên minh gồm các quốc gia trong khu vực nhằm tiêu diệt Houthi. Liên minh này tiến hành các cuộc không kích gần như hàng ngày nhằm vào Houthi, trong khi nhóm phiến quân này thường nã tên lửa vào Ả-rập Xê-út.

An Bình