Giới tài phiệt Nga chạy đua tìm nơi trú ẩn an toàn

Một siêu du thuyền dài 140 m đã cập cảng ở thành phố Bodrum của Thổ Nhĩ Kỳ vào tuần trước có thể chở theo 36 khách. Solaris - tên của siêu du thuyền này - có liên hệ với tỷ phú Nga Roman Abramovich, nhân vật nằm trong danh sách trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) và Anh.

Tuy nhiên, tỷ phú Abramovich và các nhà tài phiệt Nga khác đã tìm được nơi trú ẩn an toàn: đó là Thổ Nhĩ Kỳ.

Cho đến nay, chính phủ của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan từ chối tham gia các nỗ lực trừng phạt giới tài phiệt Nga thông qua một loạt các hành động bóp nghẹt nền tài chính của quốc gia này.

Tỷ phú Abramovich, người đã tham dự các cuộc đàm phán hòa bình Nga và Ukraine do Tổng thống Erdogan chủ trì ở Istanbul, được cho là đã di chuyển không phải một mà là hai siêu du thuyền đến vùng biển Thổ Nhĩ Kỳ. Nhiều nguồn tin cho rằng, ông đã sử dụng máy bay riêng xa hoa của mình đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngay cả những nơi trú ẩn tài chính an toàn như Quần đảo Cayman cũng đang thực hiện các biện pháp trừng phạt. Nhưng Tổng thống Erdogan hồi tuần trước đã thành công khi "trải thảm đỏ" chào đón người Nga.

Ngay sau đó, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nói với hãng tin CNBC rằng, các nhà tài phiệt bị trừng phạt của Nga được chào đón ở Thổ Nhĩ Kỳ với tư cách là khách du lịch và nhà đầu tư, miễn là các giao dịch kinh doanh của họ tuân thủ luật pháp quốc tế.

"Nếu giới tài phiệt Nga và các công dân Nga muốn thăm Thổ Nhĩ Kỳ, dĩ nhiên họ hoàn toàn có thể làm vậy. Giới doanh nhân Nga cũng có thể tiến hành làm ăn ở Thổ Nhĩ Kỳ miễn là việc đó hợp pháp và không đi ngược lại luật pháp quốc tế", ông Cavusoglu nói.

Thách thức cho phương Tây

Nhưng không chỉ có Thổ Nhĩ Kỳ là điểm đến trú ẩn an toàn. Một số du thuyền sang trọng thuộc sở hữu của các tỷ phú Nga đã di chuyển đến Maldives, một quốc đảo ở Ấn Độ Dương không có hiệp ước dẫn độ với Mỹ.

Montenegro, một quốc gia không thuộc EU và trong nhiều năm bị tiếng xấu là trung tâm rửa tiền, cũng là điểm đến trú ẩn được lựa chọn của giới tài phiệt Nga.

Hãng tin Bloomberg đưa tin, tỷ phú Abramovich - ước tính sở hữu gần 14 tỷ USD - nằm trong số nhiều người Nga giàu có săn nhà ở Dubai. Giống Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã từ chối thực thi các lệnh trừng phạt đối với các nhà tài phiệt Nga và được xem là điểm đến ẩn náu số 1.

Theo Washigton Post, phương Tây phải đối mặt với vô số thách thức trong chiến lược đối phó giới siêu giàu Nga. Tài sản của giới siêu giàu thường được cất giấu rất chuyên nghiệp, với quyền sở hữu hợp pháp được cất giấu bên trong các công ty bình phong.

"Có nhiều thông tin về chủ sở hữu rất khó để xác minh", Theresa Neef, một nhà nghiên cứu tại Đài quan sát thuế của EU, nói.

Theo giới chuyên gia, Tổng thống Erdogan cũng có thể muốn thu hút các nhà tài phiệt Nga để lấp lỗ hổng trong nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, vốn đã phải hứng chịu đợt lạm phát nghiêm trọng.

Mặc dù các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đã tuyên bố không dung túng cho việc chuyển nhượng hoặc đầu tư vi phạm luật pháp quốc tế, nhưng họ cũng rõ ràng khẳng định rằng, Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia "miễn trừng phạt" đối với những người Nga siêu giàu vốn lo lắng về an ninh tài sản của họ ở phương Tây.

Tổng thống Erdogan được cho là đang cố gắng giảm thiểu cú sốc kinh tế ở Thổ Nhĩ Kỳ nên tìm cách thu hút tiền của Nga mà không bị trừng phạt. Đó là lập luận của Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, vẫn còn phải xem liệu mức độ linh hoạt này có được chấp nhận hay không, đặc biệt là Mỹ.