Giải mã chiến thuật của Nga nhằm đối phó cuộc phản công của Ukraine

Để đối phó với chiến dịch phản công của Ukraine, Nga đã chuẩn bị nguồn lực pháo binh, không quân, dự trữ đạn dược và nhiên liệu, đồng thời mua sắm thêm máy bay không người lái.

Các lực lượng Nga cũng tiến sâu vào lãnh thổ mà họ kiểm soát ở đông nam Ukraine, đào đường hào và xây dựng công sự dọc theo toàn bộ chiến tuyến dài hơn 1.000km, từ Zaporizhia đến vùng Belgorod của Nga.

Theo mô tả của các chuyên gia quân sự, mạng lưới phòng thủ khổng lồ này có những điểm yếu, song nó vẫn khiến đà phản công của Ukraine chậm lại. Nó cũng tạo ra nút thắt cổ chai, buộc quân đội Ukraine phải cố gắng đột phá trên những con đường hẹp, từ đó cho phép lực lượng Nga tập hợp lại và nhắm mục tiêu chính xác hơn.

Dara Massicot, một chuyên gia về quân đội Nga tại Rand Corp, cho biết: "Họ dành nhiều tháng để tạo ra một kế hoạch phòng thủ, họ đã đào và sử dụng địa hình, họ đã ở đó trong 6 tháng để đặt những chiếc bẫy và mìn nhỏ. Họ tự tin vì có lẽ họ cảm thấy đã hiểu rõ tuyến phòng thủ của mình".

Hơn một tuần sau khi Ukraine bắt đầu cuộc phản công mà họ và đồng minh phương Tây cho rằng sẽ đẩy lùi được Nga, có dấu hiệu cho thấy Ukraine khó có thể đạt được thắng lợi chớp nhoáng như những gì họ làm được Kharkov và Kherson cuối năm ngoái.

Ukraine tuyên bố giành lại hơn 100km2 lãnh thổ sau hai tuần phản công. Trong khi đó, Nga vẫn kiểm soát phần lãnh thổ gấp 800 lần con số trên. Khoảng một nửa số đó là do Nga kiểm soát trước chiến dịch quân sự hồi tháng 2/2022, bao gồm Crimea và một phần các vùng Donetsk và Lugansk.

"Mê cung" chướng ngại vật

Một số nhà phân tích và một số thành viên của quân đội Ukraine khẳng định, Kiev vẫn chưa tung đòn phản công toàn diện.

Ngay cả khi điều đó là đúng, các chuyên gia khác cũng cho rằng, các hoạt động tấn công hiện giờ khó khăn hơn nhiều. Hơn nữa, bên tấn công cũng chịu thương vong nhiều hơn so với bên phòng thủ. Hiện tại, vai trò trên chiến trường đã bị đảo ngược so với năm ngoái, với việc Ukraine cố gắng tấn công.

"Người Nga đang chiến đấu trên các vị trí được chuẩn bị kỹ lưỡng và đã tích lũy đủ lượng đạn pháo, cộng với việc họ có nhiều máy bay không người lái hơn. Ở khía cạnh này, hiện nay, họ không thua kém lực lượng Ukraine", chuyên gia phân tích về quân đội Nga Ian Matveev nhận định.

Giới phân tích cho rằng, Nga đã xây dựng quá nhiều công sự, đến mức không có đủ quân để triển khai dọc theo tất cả tuyến phòng thủ của mình. "Mê cung" chiến hào và chướng ngại vật, trong đó có các khối bê tông răng rồng, tập trung ở khu vực Zaporizhia - trục then chốt cho cuộc phản công của Ukraine. Các bãi mìn cũng nằm rải rác khắp Đông Nam Ukraine.

"Có rất nhiều bãi mìn ở ngay phía trước và cách xa hàng km so với các vị trí của quân đội Nga. Nó có ở trên đường, trên cánh đồng, và chúng thực sự gây khó khăn. Rất nhiều thiết bị phá mìn của Ukraine đã bị phá hủy. Việc cố gắng cắt xuyên qua tất cả số mìn này thực sự là một thách thức lớn. Đó mới chỉ là tuyến phòng thủ đầu tiên", bà Massicot nói.

Tăng cường không quân

Bên cạnh hệ thống phòng thủ kiên cố, Nga còn bổ sung phi đội máy bay không người lái. Các blogger và phóng viên Nga từng đăng tải video quay cảnh máy bay không người lái Lancet phá hủy thiết bị của phương Tây viện trợ cho Ukraine như xe tăng Leopard, xe chiến đấu bộ binh Bradley gần như hàng ngày trong hai tuần qua.

Lancet là một loại vũ khí do Nga sản xuất, có hiệu quả chống lại các hệ thống pháo binh, xe bọc thép hạng nhẹ và một số xe tăng.

Theo LostArmour, một dự án chuyên tổng hợp video và hình ảnh về các cuộc tấn công bằng Lancet, Nga đã tăng cường sử dụng máy bay không người lái tự sát và tổ chức ít nhất 33 cuộc tấn công trong tháng này.

 "Gần đây, chúng tôi nhận thấy thiết bị đó xuất hiện nhiều hơn. Hệ thống phản công của Nga đã được cải thiện về tốc độ đưa ra quyết định và nhắm mục tiêu vào các vị trí của Ukraine", chuyên gia Massicot nói.

Pavel Aksenov, một phóng viên về quân đội Nga, cho biết hiện nay máy bay Nga tiến hành không kích ở cự ly gần hơn, mang tính dứt điểm cao hơn so với các tháng trước. Đây là một thay đổi trong chiến thuật không quân Nga. Trước kia, các trực thăng tấn công của Nga thường chỉ khai hỏa từ xa, nên độ chính xác thấp hơn.

Trong khi đó, Ukraine thiếu sự yểm trợ trên không. Do vậy, chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky liên tục kêu gọi phương Tây hỗ trợ các hệ thống phòng không hiện đại và cung cấp máy bay chiến đấu F-16.

Vẫn còn điểm yếu

Pavel Luzin, chuyên gia quân sự tại Jamestown Foundation, nhận định: "Tuy chiếm ưu thế về sức mạnh không quân và pháo binh, nhưng Nga thiếu nhân lực, vũ khí, chỉ huy và cơ cấu chỉ huy bền vững, hiệu quả".

Các lực lượng của Nga dường như vẫn còn một điểm yếu. "Các đơn vị đang chiến đấu hiện nay của Nga, họ không mạnh, mà họ chỉ đang ở tình trạng ổn định. Nga đã huy động cả những lính mới đào tạo", chuyên gia Massicot nói.

Ngoài ra, bà lưu ý rằng, người Nga đang lo lắng về khả năng chiến đấu ban đêm của Ukraine trong bối cảnh họ thiếu hệ thống quang học, bao gồm thiết bị nhìn đêm ảnh nhiệt.

Lợi dụng điểm yếu này của Moscow, Ukraine đang mở rộng hoạt động tấn công ban đêm dựa vào trang thiết bị do phương Tây viện trợ. Những thiết bị đó có thể kể đến kính nhìn đêm và ống nhòm đêm, máy bay không người lái được trang bị ảnh nhiệt.

Mặc dù vậy, các chuyên gia cho rằng còn quá sớm để đưa ra bất kỳ dự đoán nào về kết quả phản công của Ukraine vì họ vẫn đối mặt với bài toán chọc thủng phòng tuyến của Nga và kiên trì trong giao tranh bộ binh quy mô lớn.