EU đóng băng tài sản Nga vô thời hạn, Moscow phản ứng

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa ngày 12/12 xác nhận, EU đã đồng ý đóng băng vô thời hạn số tài sản trị giá 210 tỷ euro của Nga. Quyết định này sẽ không còn cần phải gia hạn mỗi 6 tháng nữa.

“Chúng tôi đang gửi một tín hiệu mạnh mẽ tới Nga rằng chừng nào cuộc xung đột ở Ukraine còn tiếp diễn, chi phí đối với Nga sẽ tiếp tục gia tăng. Đây cũng là một thông điệp mạnh mẽ gửi tới Ukraine: chúng tôi muốn bảo đảm rằng người láng giềng của chúng tôi sẽ trở nên mạnh hơn nữa trên chiến trường và tại bàn đàm phán”, bà Von der Leyen viết trên mạng xã hội X.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa xác nhận tài sản Nga sẽ bị đóng băng cho đến khi xung đột Ukraine kết thúc.

“Vào tháng 10, các nhà lãnh đạo EU đã cam kết giữ nguyên tình trạng đóng băng tài sản Nga cho đến khi Nga chấm dứt xung đột ở Ukraine và bồi thường thiệt hại. Hôm nay, chúng tôi đã thực hiện cam kết đó”, ông Costa nói.

Ông nhấn mạnh thêm, bước tiếp theo là bảo đảm nhu cầu tài chính của Ukraine cho giai đoạn 2026-2027.

Các nguồn tin truyền thông lưu ý rằng các chính phủ EU đã đồng ý đóng băng tài sản Nga đến “chừng nào cần thiết,” thay vì phải bỏ phiếu sau mỗi 6 tháng để gia hạn việc đóng băng.

Quyết định này loại bỏ nguy cơ Hungary và Slovakia có thể chặn việc gia hạn và cho phép số tiền này quay trở lại Nga.

Lệnh đóng băng tài sản vô thời hạn cũng có thể thuyết phục Bỉ ủng hộ kế hoạch của EU sử dụng số tiền này để cung cấp cho Ukraine một khoản vay bồi thường lên tới 165 tỷ euro nhằm trang trải nhu cầu ngân sách quân sự và dân sự trong giai đoạn 2026-2027.

Hội đồng châu Âu dự kiến họp vào ngày 18/12 để hoàn thiện các chi tiết của khoản vay bồi thường và giải quyết những vấn đề còn lại, bao gồm việc tất cả các chính phủ EU đưa ra cam kết cho Bỉ, nhằm bảo đảm rằng Bỉ sẽ không phải đơn độc nếu đối mặt với một vụ kiện từ Nga.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban chỉ trích EU khi cho phép đóng băng tài sản của Nga thông qua cơ chế bỏ phiếu đa số đủ điều kiện của 15 trong 27 quốc gia thành viên. Ông cảnh báo điều này sẽ “gây tổn hại không thể khắc phục đối với liên minh”, đồng thời nhấn mạnh Hungary phản đối quyết định đó và sẽ “nỗ lực hết sức để khôi phục tình trạng hợp pháp”.

Về phía Moscow, Ngân hàng Trung ương Nga gọi kế hoạch của EU nhằm sử dụng tài sản Nga để cấp các khoản vay cho Ukraine là “bất hợp pháp”, và cảnh báo Moscow có quyền đáp trả.

“Các cơ chế sử dụng trực tiếp và gián tiếp tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga, cũng như bất kỳ hình thức sử dụng trái phép nào đối với tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga, đều là bất hợp pháp và trái với luật pháp quốc tế và vi phạm nguyên tắc miễn trừ chủ quyền đối với tài sản”, ngân hàng cho biết.

Ngân hàng Trung ương Nga đã trình lên một tòa án ở Moscow đơn kiện Euroclear, trung tâm thanh toán bù trừ và lưu ký chứng khoán có trụ sở tại Brussels, nơi đang nắm giữ phần lớn tài sản bị đóng băng của Nga.

Ông Leonid Slutsky, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga, cảnh báo quyết định của EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế của khối này và làm lung lay vị thế của đồng euro với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu.

Quyết định của EU được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đang nỗ lực đàm phán để chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine, bao gồm cả các kế hoạch được cho là nhằm mở khóa số tài sản Nga bị đóng băng và tìm cách khôi phục hợp tác năng lượng giữa Moscow và châu Âu.