Fica
DTiNewsĐức kỷ niệm ngày âm mưu ám sát Hitler
(Dân trí) - Ngày 20/7 năm nay, Đức đã kỷ niệm 63 năm ngày đại tá Claus Schenk von Stauffenberg ám sát hụt trùm phát xít Adolf Hitler. Trong khi một số người tranh cãi về việc liệu Stauffenberg hành động vì lợi ích cá nhân hay sự căm phẫn với Hitler, hầu hết người Đức đều có cách nhìn nhận tích cực.
Kế hoạch ám sát nhanh gọn
Vào ngày 20/7/1944, Claus Schenk Graf von Stauffenberg, sĩ quan của quân đội Đức Quốc xã trong Thế chiến II, đã nắm vận mệnh của người Đức vào tay ông. Bất mãn với Hitler, Stauffenberg cùng những người cùng chí hướng trong quân đội Đức, trong đó có tướng Friedrich Olbricht và thiếu tướng Henning von Tresckow, đã âm mưu đảo chính, ám sát nhà độc tài và chiếm quyền lực.
Ngay sau buổi trưa của một ngày mùa hè nóng nực, Stauffenberg bí mật đưa một vali chứa đầy thuốc nổ vào cuộc họp tại đại bản doanh “Hang Sói” của Hitler (nay thuộc Ba Lan). Tại đó, 22 quan chức Đức Quốc xã khác ngồi quanh một chiếc bàn gỗ lớn tham dự cuộc họp do Hitler điều khiển.
Stauffenberg đã đặt vali xuống dưới bàn, viện cớ để nhanh chóng rời phòng họp và quan sát vụ nổ từ đằng xa. Tin tưởng đã hoàn thành nhiệm vụ và một cuộc đảo chính sắp xảy ra có thể nhanh chóng đưa ông và những người tham gia khác giành được quyền lực, Stauffenberg đã vội vã trở về Berlin.
Nhưng trong quan điểm của phần đông những người coi đó là một thảm kịch lớn nhất trong lịch sử, mọi việc đã diễn ra không đúng kế hoạch. Vụ nổ xảy ra ít phút sau đó làm 4 người thiệt và nhiều người bị thương nhưng đối tượng chính là Hitler đã may mắn sống sót.
| |
Hitler họp với các quan chức Đức Quốc xã ngay sau khi kế hoạch ám sát nhưng không thành. |
Vào lúc nửa đêm, tức là 12 giờ sau đó, Hitler đã phục hồi quyền lực và đàn áp được cuộc nổi dậy. Âm mưu đảo chính thất bại, đại tá Stauffenberg và 3 người thông đồng bị hành hình tại Berlin. Trong những tuần tiếp sau đó, 140 người tham gia vào âm mưu ám sát Hitler đã bị giết và khoảng 5.000 khác bị vây bắt.
Người hùng hay kẻ phản bội?
Nếu Stauffenberg thành công, giai đoạn cuối cùng của cuộc Thế chiến II chắc chắn sẽ đi theo một hướng khác. Tuy nhiên, vai trò của Stauffenberg trong lịch sử như một anh hùng của phong trào kháng chiến Đức đã không dễ dàng được xác minh.
Trong thập kỷ đầu tiên sau khi Thế chiến II kết thúc, công chúng Đức đa phần coi Stauffenberg là kẻ phản bội. Vợ của ông không được trả lương hưu và không lễ kỷ niệm nào được tổ chức nhằm tôn vinh sự dũng cảm của những người đã liều mình để đưa đất nước sang một giai đoạn khác.
Vào những năm 1960, Stauffenberg vẫn không được truy tặng danh hiệu cao quí của phong trào kháng chiến Đức. Một số người nghi ngờ về động thái của ông, buộc tội ông hành động vì lợi ích cá nhân hơn là lo lắng về sự tuyệt vọng của những người Do Thái và các nạn nhân khác của tội ác chiến tranh Đức Quốc xã.
Một làn sóng quan tâm mới
Nhưng vào dịp kỷ niệm 60 năm ngày âm mưu ám sát Hitler, một loạt các cuốn phim, tài liệu, các cuốn sách đã khiến cuộc tranh luận về âm mưu sôi nổi trở lại và một lần nữa lại hướng sự chú ý về Stauffenberg cũng như vai trò của ông trong cuộc đảo chính. Kênh truyền hình Đức SWR đã phát một đoạn phim mang tựa đề “Stauffenberg” của đạo diễn Jo Baier và một kênh truyền hình khác sản xuất bộ phim tài liệu 4 tập mang tên “Họ muốn giết Hitler”.
| |
Một bức ảnh của Stauffenberg chụp cùng 3 con gái Berthold, Franz-Ludwig và Haimeran năm 1940.
|
Johannes Tuchel, Giám đốc Trung tâm Tưởng niệm kháng chiến Đức tại Berlin nói: “Sau chiến tranh, dân số của Đức không thay đổi. Nhưng giờ đây chúng ta có một thế hệ mới và họ quan tâm tới những gì đã xảy ra trong ngày 20/7/1944”.
Quan điểm thay đổi theo thời gian
Cùng với sự quan tâm của người Đức, quan điểm của họ dường như cũng thay đổi. Theo một cuộc khảo sát do Spiegel thực hiện cho thấy, khoảng 75% người Đức trả lời phỏng vấn cho biết họ ngưỡng mộ Stauffenberg và những người cùng ý chí với ông.
Nhưng có lẽ sự thay đổi quan trọng nhất trong quan điểm về Stauffenberg là vào năm 2004, Thủ tướng Đức khi đó là Gerhard Schröder đã tổ chức một lễ tưởng niệm 60 năm ngày ám sát hụt Hitler. Ông Shroider tuyên bố truy tặng danh hiệu anh hùng cho bá tước Stauffenberg và ông là sĩ quan quân đội Đức Quốc xã đầu tiên được tặng danh hiệu cao quý này.
Ông Tuchel, một trong những người có liên quan tới âm mưu ám sát Hitler, cho rằng có 2 điều đoàn kết những người chống Hitler: Họ muốn lập lại quyền lực và kết thúc chiến tranh. Trong trường hợp của Stauffenberg, bằng chứng lịch sử đã chứng minh rằng sự căm phẫn đối với những tội ác chiến tranh Đức Quốc xã là động lực quan trọng nhất đưa đến quyết định ám sát Hitler của Stauffenberg.
VTH
Theo Deutsche Welle
