Dấu hiệu chiến sự Ukraine ngày càng mở rộng và khốc liệt

Dấu vết khốc liệt của chiến tranh ở Ukraine đang leo thang và mở rộng nhanh chóng chỉ gần đây, trong đó các UAV trên biển của Kiev đã tấn công gây tê liệt một tàu hải quân và tàu chở dầu của Nga.

Lần đầu tiên, các cuộc tấn công gây rủi ro cho hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Nga qua Biển Đen, tuyến đường chiếm phần lớn ngũ cốc và 15% đến 20% lượng dầu mà Nga bán hàng ngày trên thị trường toàn cầu.

Moscow có thể sẽ phải chịu chi phí vận chuyển và bảo hiểm cao hơn đáng kể và còn đó những rủi ro đối với thị trường châu Âu và toàn cầu.

Diễn biến đáng lo ngại này bùng nổ khi các cuộc phản công của Ukraine tiến triển chậm hơn so với kế hoạch của các quan chức Kiev. Nó cũng diễn ra trong bối cảnh nỗ lực của Ả Rập Xê Út nhằm xúc tác cho các cuộc đàm phán hòa bình bằng cách tổ chức một hội nghị đa quốc gia cho thấy khả năng chấm dứt chiến sự theo các điều kiện mà cả hai bên có thể chấp nhận là khó đến mức nào.

Ông Alexander Gabuev, người đứng đầu Trung tâm Á-Âu của Tổ chức Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, một nhóm chuyên gia cố vấn của Washington, nhận định: "Hiện chúng ta đang trong giai đoạn leo thang và tình hình không thể đoán trước được".

"Kể từ khi bắt đầu cuộc phản công, Ukraine đã cố gắng đưa ra một thông điệp tới giới tinh hoa và người dân Nga rằng, chiến tranh có thể tấn công vào lãnh thổ của họ", chuyên gia trên nói thêm.

Giờ đây, Kiev "đang cố gắng nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Nga, bao gồm cả các tuyến đường biển ở Biển Đen có ý nghĩa sống còn đối với hàng xuất khẩu của Nga".

Mặc dù hiện chưa rõ mức độ leo thang và hậu quả của nhưng mọi việc có thể trở nên nghiêm trọng và tác động mạnh đến các lợi ích kinh tế không phải chỉ của Nga mà còn cả Ukraine và nhiều nước khác.

Ông Viktor Katona, Trưởng bộ phận phân tích dầu thô tại công ty tình báo thị trường Kpler Ltd, cho biết: "Giá cước vận chuyển sẽ tăng vọt vào tuần tới do rủi ro vận chuyển bất cứ thứ gì qua Biển Đen đang tăng lên".

Theo ông, giá cước có thể tăng vọt lên tới 50%. Nga xuất khẩu khoảng 500.000-550.000 thùng dầu thô mỗi ngày và 450.000 thùng sản phẩm tinh chế, chủ yếu là nhiên liệu và dầu diesel, từ Novorossiysk.

Dữ liệu của Kpler cho thấy, cảng này cũng tải khoảng 250.000 thùng dầu thô mỗi ngày từ Kazakhstan được chuyển đến cảng thông qua các đường ống và từ đó được chuyển đến Romania để tinh chế.

Gần khu cảng này là đường ống Caspian Pipeline Consortium (CPC), vốn tới cảng Novorossiysk ở Biển Đen, một mình tải các tàu chở dầu với khoảng 1,3 triệu thùng dầu thô mỗi ngày và là tuyến đường chính để xuất khẩu dầu từ Kazakhstan sang châu Âu.

"Khoảng 2,5 triệu thùng dầu thô và các sản phẩm dầu thô mỗi ngày đang bị đe dọa bởi chiến sự bùng phát", ông Katona nói, đồng thời cho biết thêm rằng việc CPC có thể ngừng hoạt động sẽ gây thiệt hại nhiều hơn cho các lợi ích của phương Tây.

Nga cũng là nước xuất khẩu lúa mì hàng đầu thế giới và phần lớn ngũ cốc của nước này được vận chuyển từ Novorossiysk và khu neo đậu Kavkaz ở Eo biển Kerch.

Đất nước này đang ở giữa vụ thu hoạch bội thu thứ hai, khiến đây là thời điểm quan trọng để đưa ngũ cốc ra thị trường toàn cầu.

Vì vậy, động thái của Kiev gây chiến tranh với Nga ở Biển Đen sau khi Tổng thống Putin rút khỏi một thỏa thuận ngũ cốc do Liên hợp quốc làm trung gian vào ngày 17/7 và kể từ đó đã tiến hành một chiến dịch tên lửa phối hợp nhằm vào các cảng của Ukraine, khiến uất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã bị giảm nghiêm trọng.

Cơ quan Thủy văn Nhà nước Ukraine hôm 4/8 đã cảnh báo, các cảng Taman, Anapa, Novorossiysk, Gelendzhik, Tuapse và Sochi của Nga ở Biển Đen hiện được coi là đối tượng của "mối đe dọa quân sự".

Tuyên bố được đưa ra chỉ vài giờ sau khi một UAV của hải quân Ukraine tấn công tàu đổ bộ Olenegorsky Gornyak của Nga. Đây là vụ tấn công mới nhất cho thấy việc sử dụng các phương tiện không người lái của Kiev đang trở nên hung hăng hơn.

Theo thông tin của Nga, vụ tấn công con tàu diễn ra vào rạng sáng ngày 5/8. Đây là cuộc tấn công thứ hai vào một tàu Nga trong vòng 24 giờ, sau khi tàu chở dầu SIG của Nga đã bị tấn công gây hư hại khi đang ở trong khu vực phía nam eo biển Kerch và ngay trước khi Kiev cảnh báo rằng tất cả các cảng ở Biển Đen của Nga sẽ trở thành khu vực có "nguy cơ chiến tranh". 

Chiến sự lan đến sát biên giới NATO 

Cả hai cuộc tấn công đều cho thấy thực tế phạm vi chiến tranh đang ngày càng mở rộng, một diễn biến đã bắt đầu sớm hơn và có khả năng khiến các đồng minh của Kiev lo ngại.

Các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào các cơ sở sản xuất ngũ cốc mới tại các cảng Reni và Izmail của sông Danube đã đưa cuộc chiến đến trong phạm vi chỉ cách biên giới Ukraine với Romania, một thành viên của NATO, vài mét.

Về phần mình, Kiev đã tiến hành một loạt cuộc tấn công bằng UAV nhằm vào Moscow kể từ tháng 5, và gần đây là tấn công thị trấn cảng Taganrog của Nga, trên Biển Azov, bằng một tên lửa.

Đồng thời, cả hai bên dường như đã cẩn thận để đảm bảo không có ranh giới thảm khốc nào bị vượt qua.

Nga đã sử dụng các loại đạn bay chậm hơn và kém uy lực hơn của Shahed để tấn công cảng Izmail trên sông Danube. Điều đó làm giảm nguy cơ xảy ra một cuộc tấn công "vô tình" nhằm vào lãnh thổ của NATO, so với việc sử dụng tên lửa hành trình hoặc tên lửa đạn đạo.

Tương tự, UAV trên biển của Ukraine đã nhắm mục tiêu vào phòng máy ở phía sau tàu SIG, gây ra sự cố tràn dầu lớn từ các thùng chứa của nó, vốn nằm xa hơn về phía trước, ít có khả năng xảy ra sự cố nghiêm trọng hơn.

Tuy nhiên, mọi việc có khả năng leo thang hơn nữa.