Đảo chính Thổ Nhĩ Kỳ thất bại: Lộ tin hay sập bẫy?

Quân đội chủ động đảo chính nhưng thất bại do lộ thông tin trước “giờ G”

Theo kênh truyền hình NTV, kế hoạch đảo chính của giới chức lãnh đạo quân đội Thổ Nhĩ Kỳ bị thất bại do kế hoạch của họ đã bị bại lộ từ sớm khiến chính quyền của ông Recep Tayip Erdogan đã có sự chuẩn bị đối phó trước.

Theo đó, kế hoạch này đã lọt vào tay giới tình báo Thổ Nhĩ Kỳ, họ đã biết về âm mưu chuẩn bị đảo chính của các tướng lĩnh quân đội trước thời điểm nó nổ ra khoảng 10 tiếng và đó là khoảng thời gian quý báu để chính quyến Ankara lật ngược tình thế.

Cơ quan tình báo quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ (MIT- Millî İstihbarat Teşkilatı) đã nhận được thông tin về việc chuẩn bị đảo chính quân sự vào lúc 16h00 giờ Thổ Nhĩ Kỳ, tức 20h00 giờ Việt Nam và ngay sau đó đã kịp báo cáo với lãnh đạo Bộ Tổng tham mưu - kênh truyền hình NTV cho biết.

Theo dữ liệu từ nguồn tin trong cơ quan an ninh, ngày 15/7, MIT nhận thông tin về các âm mưu đảo chính vào lúc 16h00. Nửa tiếng sau, lãnh đạo MIT là ông Hakan Fidan thông báo khẩn cấp về điều đó cho Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau khi phối hợp xác minh nguồn tin, đến 18h00, lãnh đạo Bộ tổng tham mưu quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã ngay lập tức triệu tập cuộc họp và đưa ra các quyết định khẩn cấp để đối phó với cuộc đảo chính.

Đến 18h30, lệnh báo động chiến đấu được thông báo cho toàn thể các đơn vị quân đội, đồng thời, Thổ Nhĩ Kỳ quyết định đóng cửa toàn bộ không phận của đất nước, cấm toàn bộ các chuyến bay của phi cơ quân sự và phong tỏa sự di chuyển của thiết bị quân sự.

Cuộc đảo chính ban đầu được nhóm tướng lĩnh lãnh đạo đảo chính dự kiến tiến hành vào lúc 03h00 ngày 16/7, nhưng do kế hoạch nổi loạn bị lộ, họ đã buộc phải quyết định đẩy thời gian bắt đầu sớm hơn khoảng 2 tiếng.

Do đó, họ đã không kịp huy động đầy đủ lực lượng và vũ khí trang bị hạng nặng, chỉ có vẻn vẹn vài trăm quân và một số máy bay trực thăng, xe tăng nên đã thất bại trước kế hoạch chống đảo chính của lực lượng an ninh và bộ phận quân đội trung thành với ông Erdogan.

Sau cuộc đảo chính bất thành, chính quyền Erdogan đã ra lệnh bắt tới gần 3000 quân nhân, trong đó phần lớn là sĩ quan, bao gồm 103 tướng lĩnh và đô đốc hải quân (trong tổng số 358 sĩ quan mang hàm tướng của quân đội nước này) và rất nhiều sĩ quan cấp tá chỉ huy các đơn vị chiến đấu.

Chính quyền là bên chủ động vạch kế hoạch thanh trừng, quân đội đảo chính tự phát

Theo NTV bình luận, chính quyền của ông Recep Tayip Erdogan đã mượn vụ đảo chính này để tiến hành cuộc thanh trừng lớn nhất trong lịch sử quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, thay thế hết những tướng lĩnh có thiên hướng đi theo tư tưởng của giáo sĩ Gulen.

Thông tin của NTV đưa ra với kịch bản giới quân sự là bên chủ động xây dựng kế hoạch đảo chính nên mới bị thanh trừng, trái ngược hoàn toàn với thông tin của tờ Hurriyet, đó là chính chính quyền Erdogan mới là phía chủ động vạch kế hoạch thanh lọc khổng lồ trong quân đội.

Theo nguồn tin của tờ báo nổi tiếng nhất Thổ Nhĩ Kỳ, nỗ lực của cuộc đảo chính quân sự là hành động tự phát không có kế hoạch, đó chỉ là phản ứng tự cứu mình của giới chức quân đội nước này, trước “đòn độc” thanh trừng quân đội hàng loạt của ông Erdogan.

Theo tờ báo này, đích thân Tổng thống Erdogan đã phê duyệt các vụ bắt giữ gần 3000 sĩ quan, trong đó có không ít tướng lĩnh chỉ huy quân đội, nắm giữ chức Tư lệnh các quân, binh chủng và các quân đoàn chủ lực, nhằm mục đích xóa sạch các chân rết của phong trào Gulen.

Lực lượng Đặc nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ được lệnh bắt đầu chiến dịch bắt giữ hàng loạt đối với các nhân vật chủ chốt trong cả giới quân sự và dân sự vào lúc 04h00 sáng ngày 16/7 (giờ Istanbul).

Tuy nhiên, vì “một lí do nào đó” một số tướng lĩnh quân đội đã nắm được kế hoạch này và để tự cứu mình, giới quân sự đã quyết định “tiên phát chế nhân”, ra tay đảo chính lật đổ chính quyền Erdogan, chỉ 2 giờ trước khi bắt đầu các hoạt động của chiến dịch thanh trừng.

Cuộc đảo chính đã trở thành một quyết định tự phát của các tướng lĩnh và do không có kế hoạch, không kịp huy động quân và vũ khí trang bị hạng nặng, không kết nối với các lực lượng chính trị đối lập nên tất nhiên là nó đã nhanh chóng bị đập tan.

Sau đó, ông Erdogan đã gán cho những tướng lĩnh quân đội, cảnh sát và quan chức dân sự thuộc ngành tư pháp mà họ đã lập danh sách sẵn cái tội danh “phản loạn” để hợp pháp hóa việc thanh trừng hàng loạt, nhổ tận gốc “tàn dư” của tư tưởng Gulen trong giới quan chức Thổ Nhĩ Kỳ.

Erdogan chủ động lập kế hoạch thanh trừng và giăng bẫy quân đội

Tuy nhiên, cũng có một luồng ý kiến cho rằng, chính quyền của ông Erdogan đã gài bẫy giới quân sự khi chủ động tiết lộ kế hoạch thanh trừng hàng loạt trong quân đội, khiến các tướng lĩnh vội vã tung ra kế hoạch đảo chính lật đổ chính quyền mà không có sự chuẩn bị trước.

Theo đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã lên sẵn danh sách và vạch kế hoạch chi tiết để bắt gần 6000 nhân vật cần phải triệt hạ, đồng thời chủ động nhử quân đội tiến hành binh biến một cách tự phát và rơi vào cái bẫy chống đảo chính mà ông Erdogan đã giăng sẵn.

Nếu tự nhiên bắt bớ hàng nghìn người trong khi đất nước không có biến động lớn, không có dấu hiệu chống đối quyết liệt của phe đối lập thì ông Erdogan sẽ bị coi là phản dân chủ, sẽ phải chịu sự chỉ trích quyết liệt của cộng đồng quốc tế và phe đối lập, tư thế “chính nghĩa” sẽ không thuộc về ông ta.

Do đó, Erdogan cần có một cái cớ. Và còn gì tuyệt với bằng thúc đẩy phe thân Gulen buộc phải đảo chính trong tình huống bị động? Khi đó, ông Erdogan sẽ không mắc cái tội danh “phản dân chủ” mà sẽ biến thành “người bị hại”, có đầy đủ lí do để thanh trừng tận gốc rễ đối thủ.

Do đó, sau khi chuẩn bị xong bản danh sách cần thanh lọc và kế hoạch chống đảo chính, gần sát “giờ G”, ông Erdogan và vài nhân vật chủ chốt ung dung tạm lánh khỏi các dinh thự và cố ý tiết lộ mốc thời gian bắt đầu chiến dịch vào 4h sáng ngày 16/7.

Trước giờ khắc sinh tử, các các chỉ huy lực lượng Không quân và Hiến binh Thổ Nhĩ Kỳ đã không còn lựa chọn nào khác đã buộc phải vội vã tiến hành đảo chính để lật đổ chính quyền vào lúc khoảng 2h sáng.

Ngay lập tức các đường truyền thông quốc tế bị cắt, lực lượng chống đảo chính nhanh chóng khống chế các điểm nóng cùng với đông đảo “quần chúng nhân dân”, cuộc đảo chính của hàng trăm tướng lĩnh nhưng chỉ có một dúm binh lính đã nhanh chóng bị đập tan.

Khi con mồi đã sập bẫy, Tổng thống Erdogan lập tức công bố giới tướng lĩnh quân sự đã “làm phản”, “Phong trào Hizmet” thực sự là một tổ chức khủng bố có vũ trang và phải bị quét sạch khỏi xã hội Thổ Nhĩ Kỳ rồi lập tức tiến hành chiến dịch bắt bớ hàng loạt.

Theo Thiên Nam

Đất Việt