Đại học Hoàng gia Anh đóng cửa các trung tâm liên quan đến Trung Quốc

Guardian đưa tin, hai trung tâm nghiên cứu hàng không vũ trụ do Bắc Kinh tài trợ tại Đại học Hoàng gia London, Anh phải đóng cửa sau khi có cảnh báo về các mối liên hệ với quân đội Trung Quốc.

Trung tâm Thiết kế và Sản xuất Kết cấu Avic có mối quan hệ hợp tác lâu dài với một công ty hàng không quân sự và dân dụng hàng đầu của Trung Quốc đã được tài trợ hơn 6 triệu bảng Anh để nghiên cứu các vật liệu hàng không vũ trụ tiên tiến.

Trung tâm thứ hai được Biam, công ty con của một công ty hàng không và quốc phòng thuộc sở hữu nhà nước khác của Trung Quốc đồng điều hành, đã đóng góp 4,5 triệu bảng Anh cho các dự án nghiên cứu pin hiệu suất cao, các thành phần trong động cơ phản lực và kính chắn gió máy bay chống va đập.

Các trung tâm này cho biết, mục tiêu của họ là cải tiến công nghệ hàng không vũ trụ dân sự, nhưng các nhà chỉ trích đã nhiều lần cảnh báo các nghiên cứu này cũng có thể thúc đẩy tham vọng quân sự của Trung Quốc.

Giờ đây, Đại học Hoàng gia London xác nhận hai trung tâm nghiên cứu trên sẽ đóng cửa vào cuối năm sau khi đơn xin cấp phép hai đơn vị này bị Đơn vị phối hợp kiểm soát xuất khẩu chính phủ (ECJU), cơ quan giám sát việc chia sẻ các nghiên cứu nhạy cảm với các đối tác quốc tế, từ chối.

Việc đóng cửa được đưa ra theo cảnh báo vào tháng 7 của những người đứng đầu Cơ quan An ninh Anh (MI5) và Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) về mối đe dọa gián điệp do Trung Quốc gây ra đối với các trường đại học ở Anh, đồng thời nêu rõ thái độ cứng rắn của London về vấn đề này.

Sam Armstrong, Giám đốc thông tin liên lạc tại tổ chức tư tưởng của Hiệp hội Henry Jackson, cho biết chính phủ đã nói rõ với các trường đại học này rằng, "có một sự thay đổi tổng thể đến mức không còn khả năng hợp tác này nữa".

Khi các trung tâm này được thành lập vào năm 2012, chính phủ đảng Bảo thủ nhiệt tình ủng hộ các mối quan hệ đối tác như vậy, đặc biệt là Đại học Hoàng gia và Manchester đã chấp nhận nguồn vốn đáng kể từ các công ty được chính phủ Trung Quốc hỗ trợ.

Vào năm 2015, Thủ tướng Anh khi đó là George Osborne đã tháp tùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong chuyến thăm Viện graphene thuộc Đại học Manchester nhân chuyến thăm cấp nhà nước của ông Tập.

Nhưng khi quan hệ giữa Trung Quốc và phương Tây trở nên xấu đi, London lo ngại nguồn vốn tài trợ từ các công ty Trung Quốc có mục đích "lưỡng dụng", vừa nhằm phục vụ mục tiêu dân sự nhưng cũng nhằm phục vụ nhu cầu quân sự tiềm tàng.

Ngoài hai trung tâm do Đại học Hoàng gia London đóng cửa, 5 cơ sở hợp tác khác cũng có thể đã kết thúc "trong im lặng".

Charles Parton, một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Dịch vụ Hoàng gia Liên hiệp Anh (RUSI), nói rằng Anh đã không nắm rõ khi bước vào các mối quan hệ đối tác gây ra mối đe dọa cho lợi ích quốc gia.

"Cuối cùng thì chúng ta cũng tỉnh mộng và bắt đầu tìm hiểu những gì họ (Trung Quốc) đang làm", ông nói. "Chúng ta đã phân biệt được giữa những gì được sử dụng trong dân sự và quân sự".

Ông nói thêm: "Chính phủ đang cố gắng vạch ra ranh giới của những kiểu hợp tác có thể chấp nhận được. Chúng ta nên hợp tác nhưng không nên hợp tác với bất cứ điều gì có thể có mục đích sử dụng quân sự hoặc gây lo ngại".

Trong khi đó, một phát ngôn của Đại học Hoàng gia London cho biết nghiên cứu của trường được xuất bản thường xuyên trên các tạp chí quốc tế hàng đầu và trường không tiến hành các nghiên cứu mật.

Các quan hệ đối tác của trường được thực hiện "với các cơ quan chính phủ thích hợp và phù hợp với các cam kết đối với an ninh quốc gia của nước Anh", người phát ngôn trên nói thêm.