Cựu lãnh đạo NATO: Tổng thống Donald Trump từng dọa rút Mỹ khỏi liên minh

Trong trích đoạn từ cuốn hồi ký sắp ra mắt "On My Watch", cựu Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tiết lộ Tổng thống Donald Trump đã đe dọa rút Mỹ khỏi liên minh quân sự, kịch bản có thể đẩy NATO đến bờ vực sụp đổ.

Ông Stoltenberg nhắc lại rằng, trước hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2018 tại Brussels, Tổng thống Trump, khi đó đang trong nhiệm kỳ đầu tiên, đã phàn nàn rằng Mỹ phải chi trả 80-90% chi phí của khối và nước này sẽ không tiếp tục làm như vậy nữa. Ông Trump cũng dọa sẽ rút Mỹ khỏi NATO.

"Nếu chúng tôi rời đi, chúng tôi sẽ rời đi. Các vị rất cần NATO. Còn chúng tôi không cần NATO", ông Stoltenberg trích lại lời của ông Trump nói vào thời điểm đó, đồng thời cảnh báo nếu Mỹ rút khỏi NATO, "liên minh sẽ chết".

Sau đó, Tổng thống Trump được cho là đã đưa ra tuyên bố tương tự tại hội nghị thượng đỉnh của NATO.

Ông Trump nói rằng Mỹ "không cần NATO" và sẽ "tự làm việc của mình", trừ khi các thành viên châu Âu trong khối NATO tăng chi tiêu quân sự lên 2% GDP. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng dọa sẽ rời hội nghị, nói rằng: "Tôi không còn lý do gì để ở đây nữa".

Thái độ của Tổng thống Trump được cho là đã làm dấy lên lo ngại rằng NATO có thể tan rã.

Cựu Tổng thư ký NATO Stoltenberg cho biết, Thủ tướng Đức khi đó là bà Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã cố gắng xoa dịu căng thẳng. Trong khi đó, cựu Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte, hiện là Tổng thư ký NATO, đã giúp thuyết phục Tổng thống Trump ở lại bằng cách tuyên bố rằng các thành viên của khối đã tăng chi tiêu thêm 33 tỷ USD.

Ông Stoltenberg cho biết Tổng thống Trump đã đồng ý ở lại, sau khi được công khai ghi nhận đóng góp của ông đối với việc tăng chi tiêu trên.

Cựu Tổng thư ký NATO cho biết, nếu Tổng thống Trump rút lui, điều đó sẽ khiến hiệp ước và các đảm bảo an ninh của NATO trở nên vô giá trị. Ông cũng lưu ý rằng động thái này cho thấy sự phụ thuộc của khối vào vai trò của Mỹ.

NATO thông báo vào cuối tháng 6 rằng các quốc gia thành viên đã đồng ý cam kết chi 5% GDP cho ngân sách quốc phòng, sau khi Tổng thống Trump nhiều lần cho rằng các thành viên châu Âu chưa phân bổ đủ cho an ninh của liên minh xuyên Đại Tây Dương. Đây là mức tăng mạnh so với cam kết 2% được thống nhất vào năm 2014.

Politico nhấn mạnh kịch bản Mỹ rút khỏi NATO có thể làm mất ổn định nghiêm trọng liên minh và làm suy yếu vị thế của NATO trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trên trường quốc tế.

Nga liên tục bày tỏ lo ngại về việc NATO ngày càng quân sự hóa trong những năm gần đây và nhiều lần mô tả việc khối này mở rộng về phía đông là một trong những nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột Ukraine.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov gần đây tuyên bố NATO "trên thực tế đang trong tình trạng chiến tranh" với Nga.